Dewael bijt van zich af: "Als oppositie geen vertrouwen heeft in regering, moeten ze nieuwe premier voorstellen" 

Een porseleinen bestuur, zo kan je de minderheidsregering van Michel II wel omschrijven. Bij elke beslissing moet de regering de steun van de oppositie vragen in het parlement, want zelf heeft de regering er geen meerderheid meer. Na zijn opgemerkt bezoek in Marrakech zit de premier vandaag samen met de verschillende parlementaire fracties. Tijdens de zogenoemde Conferentie van Voorzitters wordt vastgelegd wanneer hij verantwoording moet afleggen aan het hele parlement. 

Een belangrijk signaal, vindt de Kamerfractieleider van de liberalen Patrick Dewael, die goed beseft hoe kwetsbaar het nieuwe bestuur is: "Nu de premier terug in het land is, gaat hij meteen in het parlement rond de tafel zitten met de fracties, één per één. Hij heeft geen meerderheid in het parlement, daar winden we geen doekjes om. Het parlement bepaalt dus de speelruimte van de regering." 

Gisteren vroegen kersverse oppositiepartij N-VA samen met Groen, Ecolo, SP.A, en Vlaams Belang dat de regering een verklaring aflegt in het parlement en een vertrouwensstemming organiseert. Dat kan onder twee vormen: een motie van vertrouwen en een motie van wantrouwen. Bij een motie van vertrouwen vraagt de regering zélf het vertrouwen aan het parlement. Een motie van wantrouwen komt er op initiatief van een meerderheid in het parlement. "Ofwel hebben de indieners van de motie van wantrouwen dan een alternatief klaarstaan, ofwel gaat de regering in lopende zaken en krijgen we vervroegde verkiezingen", zegt Wetstraatjournalist Bart Verhulst.

Patrick Dewael waarschuwt de oppositie voor de gevaren van zo'n stemming. "Alle oppositiepartijen vragen aan mij één zaak: alsjeblieft geen verkiezingen", zegt hij. Als het parlement dan een motie van wantrouwen indient, moeten ze daarvan ook de gevolgen dragen, klinkt zijn logica. "De belangrijkste motie die er kan komen is de constructieve motie van wantrouwen. Daarvoor moeten alle oppositiepartijen het eens zijn dat de regering wegmoet, én tegelijk een nieuwe coalitie voorstellen met een opvolger voor de premier. " Daarbij gaat Dewael er wel vanuit dat het parlement het vertrouwen vraagt, en niet de regering zelf. 

Een alternatieve coalitie lijkt onmogelijk, want daarvoor zouden N-VA en PS samen aan tafel moeten zitten, en dat weigeren ze allebei. "Het parlement moet dus niet te snel in een destructieve rol vallen die de regering op de knieën wil krijgen", zegt Dewael. Een vertrouwensstemming vindt hij zelf "niet noodzakelijk". Al staat het altijd vrij, "als de oppositie erin slaagt om een nieuwe coalitie voor te stellen met de naam van een nieuwe premier. Anders is het gewoon getreiter om erop te wijzen dat we geen meerderheid hebben. Maar dat weet ik."

Lees verder onder de video. 

Hoe werkt een vertrouwensstemming? Herbekijk hier de uitleg van grondwetsspecialiste prof. Patricia Popelier (UA) uit "Terzake":

Daarom keert het woordje terug dat de regering de laatste dagen wel vaker liet horen: "verantwoordelijkheid". "Laten we de onderhandelingen over de begroting, over de taxshift en het interprofessioneel akkoord verderzetten. Als die mislukken, zal iedereen zeggen dat het jammer is dat we geen regering hebben", zegt Dewael. "Het parlementair werk moet verdergaan. Al zal het misschien meer à la carte zijn."

Dewael kijkt dan vooral naar N-VA, de gedoodverfde partner in de oppositie voor sociaal-economische dossiers die ze zelf al mee onderhandelden. "Gaat die fractie plots zeggen dat we geen goede begroting hebben?", vraagt Dewael. "Dat is ook een kwestie van geloofwaardigheid."