Poetin geeft brieven van koning Albert I aan België terug (en u kan ze lezen)

Een stapel persoonlijke brieven die koning Albert I tussen 1920 en 1934 aan toenmalig minister Henri Jaspar stuurde: dat biedt het Algemeen Rijksarchief sinds vandaag integraal online aan. Het gaat om 17 met de hand geschreven brieven en 33 getypte kopieën die samen in een kaft met daarop het wapenschild van België zijn ingebonden.

Het lijkt triviaal, maar tot begin dit jaar zaten die brieven in een archief in Moskou en wist niemand dat ze bestonden. Pas tijdens een officieel bezoek van Charles Michel (MR) aan Vladimir Poetin haalde de president van Rusland de bundel van onder het stof en gaf hij die aan ons land terug. Het kabinet droeg de brieven vervolgens over aan het Algemeen Rijksarchief dat ze heeft bestudeerd en gedigitaliseerd.

De brieven werpen een licht op de vertrouwelijke relatie die Albert I met Jaspar onderhield. De vorst liet niet na de minister zijn mening over verschillende politieke dossiers kenbaar te maken. Met onderwerpen als de verontrustende toestand van de overheidsfinanciën, de spoorwegen en de roep naar onafhankelijkheid in Catalonië klinken sommige van die dossiers vandaag nog altijd actueel. 

Hoe, wanneer en waarom de brieven ooit in Rusland zijn beland, is een mysterie. Ook algemeen directeur Karel Velle van het Algemeen Rijksarchief moet het antwoord schuldig blijven in een gesprek met VRT NWS. Wel schuift hij 1 mogelijke piste naar voren. "In WO II versleepten de nazi's veel archief van Brussel naar Berlijn. Na de val van het regime in 1945, nam de Sovjet-Unie tonnen archief als oorlogsbuit in beslag waardoor het in Moskou belandde."

"In 2002 heeft Rusland al eens 60 ton archief uit België dat op die manier in Moskou was terechtgekomen aan ons land teruggeschonken (zie video's onder). Mogelijk is deze bundel brieven een restant dat was achtergebleven, maar dat is niet zeker."

"Sowieso is het niet uitgesloten dat nog meer archief uit België in Moskou verborgen ligt. Vaak weten archivarissen in Rusland dat zelf niet eens. Ze zitten op kolossale hoeveelheden archief, maar missen de nodige middelen om dat te onderzoeken en te ontsluiten waardoor ze geen zicht hebben op wat in hun collectie zit."

(Video onder: het leger van België gaat archief in Moskou ophalen ("Het Journaal", 22 mei 2002))

"Hoe dan ook is deze bundel brieven een bijzonder symbolisch cadeau van president Poetin. Het gaat om correspondentie waarin een staatshoofd van België zich tot een van de belangrijkste politici van zijn tijd richt. Hoewel ik geen grote nieuwe inzichten verwacht, zijn de brieven een interessante aanvulling voor historici die zich op Albert I en op dit tijdvak toeleggen."

Het Algemeen Rijksarchief voegt de bundel toe aan het al bestaande archief van Jaspar. Dat telt liefst 50 dozen.

(Video onder: het archief komt terecht in het legermuseum in Brussel ("Het Journaal", 24 mei 2002))