Aantal arrestaties van kritische journalisten piekt: Turkije en Saudi-Arabië op zwarte lijst

CPJ, de onderzoekscommissie die instaat voor de bescherming van journalisten wereldwijd, vergeleek het aantal gevangengenomen journalisten in 2018 met de cijfers van voorgaande jaren. Uit die statistieken blijkt dat er de afgelopen drie jaren beduidend meer journalisten zijn gevangengezet vergeleken met het begin van de metingen in 1990: “Kritische journalisten gevangennemen lijkt wel het nieuwe normaal”. 

Daarbij zijn enkel Turkije, China en Egypte, verantwoordelijk voor meer dan de helft van die 251 gevangengenomen journalisten. Zeventig procent van die journalisten worden verdacht steun te hebben geleverd aan zogenaamde staatsvijanden. Zo werden talrijke kritische Turkse journalisten ervan verdacht staatsvijand Fethullah Gülen steun te leveren. Het vermoeden bleek voldoende om hen voor lange tijd op te sluiten. 

Maar ook fake nieuws heeft enige impact. Zo zijn er dit jaar 28 journalisten veroordeeld omdat ze valse nieuwsberichten verspreidden. 19 daarvan leven en werken in Egypte, vier in Kameroen, drie in Rwanda en nog eentje in China én eentje in Marokko.

Bovendien plaatst de commissie behalve China, ook Saudi-Arabië onder streng toezicht. Niet alleen werden daar minstens 16 journalisten per 1 december gevangengenomen, regeringskritische journalist Jamal Khashoggi werd in Istanbul vermoord door enkele Saudische mannen die banden hebben met kroonprins Mohammed bin Salman. Men vermoedt dat het koningshuis van Saudi-Arabië opdracht gaf tot het uitschakelen van Khashoggi. 

Ook Turks president Erdogan wordt onder de loep genomen door de commissie. Sinds de mislukte couppoging in 2016 straft Erdogan zowat iedereen die het oneens is met zijn beleid. Niet enkel militairen, maar ook journalisten, leraren en advocaten werden massaal gearresteerd. 

Al veroordeelt de Turkse president de moord op Khashoggi luidkeels, hijzelf is verantwoordelijk voor de arrestatie van minstens 68 journalisten. Zij werden beschuldigd van banden te hebben met de Gülenbeweging. Voorlopig ziet het er niet naar uit dat ze snel vrijgelaten zullen worden.