“Leeftijd is maar een factor. Maar het ís een factor”: experts over relaties met groot leeftijdsverschil

Angelique Denijs (34) was 25 en moeder van een dochter van twee toen ze als een blok viel voor haar maatje uit de loopclub. Knap, sportief, actief: Peter Desmet (49), een scheidende vader van drie, had het allemaal. Hun omgeving was minder enthousiast. Dat Peter een generatiegenoot van Angeliques ouders was, hielp niet bepaald, dat zijn oudste zoon werd geboren op een moment dat zij net de barbies ­ontgroeid was evenmin. “Voor mijn ouders was dat even slikken”, zegt Angelique.

“Zelfs gemeenschappelijke vrienden reageerden sceptisch”, vertelt Peter. ‘Waar begin je toch aan, met een vijftien jaar jongere vrouw? Dat gaat niet blijven duren.’” Er werden nog net geen ­weddenschappen afgesloten: ‘Ik geef ze een jaar.’ ‘Ik zes maanden.’

Ook tv-presentatrice Cath Luyten (41) en ­sportjournalist Frank Raes (64) werden vijftien jaar lang aangesproken op de 23 jaar die hen scheidden. Luyten benadrukte dat het leeftijdsverschil geen punt was. Ze zag er net de voordelen van. Het leuke aan een oudere partner is dat je het zelf ook niet meer erg vindt om ouder te worden, zei ze in Het Laatste Nieuws. “Frank heeft een nieuwe hartklep van carbon en je hoort het getik wanneer de hartklep dichtgaat. Dus als we seks hebben, hoor je die klep natuurlijk veel sneller gaan”, lachte ze op radiozender Joe.

In deze krant zei ze vorig jaar: “Als je aan zo’n relatie begint, zeggen mensen wel: denk na. Al ben ik mijn ouders heel dankbaar dat zij dat niet deden. (…) Maar nu ga je jezelf zorgen maken. De realiteit haalt de zorgeloosheid in. Over twee jaar is Frank 65 en moet hij met pensioen. Ik zei altijd: dan trekken we een jaar de wereld rond. Maar Bill (hun zoontje) zal dan bijna naar het middelbaar moeten. Kun je dat kind daar zomaar wegtrekken? Als dingen ver genoeg weg liggen, lijkt alles haalbaar. Nu zie ik meer de obstakels. (…) Al blijf ik pal achter mijn keuze staan en ben ik daar nog altijd heel gelukkig over. Maar de ouders van mijn vriendinnen zijn gewoon een generatie jonger dan de ouders van Frank.”

Deze week raakte bekend dat de twee als ­vrienden uit elkaar gaan. Ze gaven geen reden voor hun breuk. Het mag dan algemeen geweten zijn dat scheidingen zelden tot één oorzaak terug te brengen zijn, afgaande op de sociale media zien velen de breuk, zelfs na vijftien jaar, als de kroniek van een aangekondigd scheiden. Natúúrlijk moest dat ooit mislopen. Natúúrlijk raken jonge veulens ooit uitgekeken op die oude bok. Dat Dag Allemaal schrijft dat Luyten een nieuwe liefde heeft van haar eigen leeftijd, beschouwen ze als een extra argument.

Mentor

Tijd om de volkswijsheid te toetsen. Maken koppels met een grote leeftijdskloof inderdaad minder kans op een ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’? “Het leeftijdsverschil zal nooit de enige reden zijn waarom koppels uit elkaar gaan”, weet Rika Ponnet, seksuologe en relatiebemiddelaar. “Het is maar één factor in een relatie. Maar het is wél een factor. Onderzoek wijst uit dat een ­leeftijdsverschil groter dan vijftien jaar sneller ‘contraproductief’ wordt. Zeker op latere leeftijd worden de risico’s op een breuk groter.”

Ponnet: “Als jij 30 bent en je partner is 50, dan kun je nog een identieke levensstijl hebben. Tien jaar later kan dat helemaal anders liggen. Iemand van 40 wil nog veel doen, veel ontdekken. Een zestiger die richting pensioen gaat, heeft een ander levensperspectief. Die wordt wat rustiger, contemplatiever. Dat verschil in energieniveau en in levenshouding kan botsen. Bovendien kan dat oudere lichaam in de ogen van de jongere partner een stuk van zijn aantrekkelijkheid verliezen.”

En dan is er het gezondheidsaspect, eerder terecht aangestipt door Cath Luyten, meent Ponnet. “Veel vrouwen van in de 50 die met een intussen overleden, veel oudere man samen zijn geweest, willen absoluut geen oudere man meer. Ze hebben al zo veel moeten zorgen. Ze zijn in een rol van mantelzorger beland op een leeftijd waarop dat doorgaans niet van toepassing is – 50 en 70, onderschat dat niet. Dat is iemand die je vader kan zijn.”

Het zal Carl Huybrechts (67) en Anouk Mertens (45) worst wezen. Zij zitten aan hun derde decennium als koppel, 22 jaar, om precies te zijn, zegt Huybrechts. “21 jaar”, corrigeert Mertens. “Daaraan zie je: wij zijn niet het type dat stilstaat bij cijfers.”

Dus staat Mertens ook niet graag te lang stil bij de ‘wat als’-en die daaruit kunnen voortvloeien. Zoals: wat als Carl ziek wordt? “We lossen de ­problemen wel op als ze zich stellen”, zegt Mertens bloednuchter. “Ik ken ook veel koppels waarvan jonge vrouwen ziek worden. Het leven is op dat vlak heel onvoorspelbaar. Je kunt je alleen maar goed verzorgen en geluk hebben “.

De 23 jaar tussen hen in heeft het stel nooit beziggehouden, zegt Huybrechts. “Toen ik in de zomer van 1997 met Anouk begon, was ik nog een van de hot guys op de Belgische markt. We stelden ons er toen geen vragen bij, en dat doen we nog altijd niet.” Een spielerei is hun relatie nooit geweest, benadrukt hij. “Dit was geen ‘ontdekkingsreisje’. Anouk is heel bedachtzaam, als zij een beslissing neemt, doet ze dat weloverwogen. Zo is dat ook in onze relatie. Ik was een van haar bedachtzame beslissingen.”

Het clichébeeld van de jonge vrouw die in de rijpere man haar mentor ziet, gaat voor hen niet op, zegt de gewezen sportjournalist. Ten huize Huybrechts-Mertens is de rolverdeling eerder omgekeerd. “Ik ben het stilaan gewoon om me bij de belangrijke beslissingen des levens neer te ­leggen bij wat zij denkt. Ik ben veel meer een ­losbol, de man die improviseert: klinkt het niet, dan botst het maar. Anouk is totaal het tegenovergestelde. Zij wikt en weegt.”

Ook de relatie van Peter en Angelique heeft alle weddenschappen overleefd. Ze hebben samen een dochter van zeven. Angelique: “Mijn ouders zien dat we gelukkig zijn. Tegenwoordig gaan Peter en mijn vader zelfs samen op café.”

Die jaren van verschil zijn voor hen iets abstracts, klinkt het. Iets wat alleen op papier bestaat. Heel af en toe schiet het weleens door haar hoofd: wat als hij er morgen niet meer is? Angelique: “Soms zeg ik: ‘Alles is toch geregeld, hè?’ Peter bekommert zich om alles: ons huis, de financiën, de verzekeringen. Ik weet van niets. Daar moeten we toch eens iets aan doen. Niet dat ik me zorgen maak. Peter is hyperactief, jong van geest en heeft zelfs nauwelijks grijs haar.” (lacht)

Sturm und Liebe

Tijdens conversaties kan een generatiekloof ­tussen partners pijnlijk duidelijk worden, blijkt uit gesprekken met ervaringsdeskundigen. Hij heeft warme herinneringen aan de serie Kapitein Zeppos, zij kent alleen het gelijknamige café in Antwerpen. En als haar vrienden enthousiast op café vertellen over opgroeien met Boes en Ducktales op tv en Good Shape in de discman, zit hij niet-begrijpend te staren.

Dat ouderdom ook een effect heeft tussen de lakens, behoeft geen tekeningetje. “Mannen krijgen vaak problemen met potentie”, zegt seksuologe Rika Ponnet. “Veel aspecten gaan trager, het libido neemt af. Zeker als er gezondheidsproblemen en medicatie in het spel zijn.”

Maar dat libido kan evengoed net een boost krijgen door een mooi leeftijdsverschil, zegt misdaadauteur Pieter Aspe. “Mocht er niets gebeuren in bed, dan zou dat libido kunnen afsterven. Het is een kwestie van oefenen en blijven oefenen.” 

De schrijver is nu 65, en is al drie maanden zielsgelukkig met Tamara, een vrouw van 51. Ze bracht verjonging en verandering in zijn leven. “Ken je dat, een Schwanz? Dat is een staart, maar dan met een andere betekenis. (lacht schalks) Vroeger keek ik altijd naar de lus van het journaal, en daarna naar mijn slaapzender, National Geographic. Sinds kort heb ik Sturm und Liebe ontdekt, die Duitse soap. Zo leer ik nog nieuwe woordjes bij. Nu heb ik mijn slaapzender niet meer nodig. De verliefdheid pept je op.”

Een soortgelijk geluid klinkt bij Lena (27), de vriendin van schrijver Herman Brusselmans (61). “Ik maak me geen zorgen over het oud worden op zich. Ook niet over de seks, trouwens”, vertelde ze onlangs in Humo. “Ik vind vrijen met Herman tien keer opwindender dan met iemand van mijn leeftijd. Net door die erectiepilletjes presteert hij veel beter.”

De voorbeelden van oudere mannen met jongere vrouwen zijn legio. Zanger Daan Stuyven (49) wordt een dezer dagen opnieuw vader: zijn vijftien jaar jongere vriendin Michelle staat op het punt te bevallen. Acteur Johan Heldenbergh (51) vond na zijn scheiding van actrice Joke Devynck het geluk bij de twintig jaar jongere Fien. En toen Erik Van Neygen in volle Tien om te zien-periode niet alleen op het podium een koppel bleek met de bevallige Sanne, was de verontwaardiging groot: hij was 38, zij 17. Bijna dertig jaar later zijn de twee nog altijd samen.

Oudere vrouwen met een jongere man, het komt ook voor, maar minder. Veel minder. “Je ziet het wel vaker in een minnaar-minnaresverhouding”, zegt Rika Ponnet. “Dan is het meestal de seksuele maturiteit die voor de jonge man zo aantrekkelijk is. Maar het taboe om met een veel oudere vrouw samen te zijn, blijft erg groot. Kijk maar naar de Franse president Macron. Telkens opnieuw wordt vermeld dat zijn vrouw Brigitte bijna 25 jaar ouder is. Maar waarom kraait geen haan naar het leeftijdsverschil tussen Donald Trump en Melania?”

Omdat het dus een uitzondering is, geeft Ponnet meteen het antwoord. “In 92 procent van de relaties is de man de oudste. Slechts in 8 procent hoor je het omgekeerde verhaal.”

Verrijking

Annabelle* (45) behoort tot die 8 procent. Vier jaar is ze nu samen met Victor*, een jonge Cubaan van 25. “Ik leerde hem kennen toen ik met een Cubaanse vriendin uit Gent in Cuba op vakantie was. Zijn familie is bevriend met de hare en zo vierden we samen carnaval.” Ze raakten aan de praat en al snel voelde ze dat de jonge Victor begon te flirten. “Dat wilde ik meteen uit zijn hoofd praten. Ik kon je moeder zijn, zei ik. Maar je bént het niet, was zijn antwoord. En boem, ik was verkocht”, lacht ze.

De vooroordelen die bij hun relatie horen: Annabelle kent ze allemaal en heeft ze veelvuldig gehoord. Dat zo’n jongen alleen maar een beter leven wil met een Europese vrouw. Dat hij een flierefluiter is die uit is op haar geld. “Die mensen kennen hem niet. Het is zo’n brave, serieuze gast. Dat antwoord ik altijd. Ik voeg er wel steevast aan toe: misschien vergis ik me. En dan heb ik pech gehad. Maar deze zomer was hij voor het eerst twee maanden hier en hebben mijn vrienden en ouders hem ook leren kennen. Ze waren ­unaniem: dit kun je niet spelen, dit is echt.”

Dat ze toch twijfelt aan de toekomst van hun relatie heeft niets met het leeftijdsverschil te maken. “Hoewel ik maar een jaar jonger ben dan zijn moeder – we verjaren nota bene op exact dezelfde dag – zijn we zielsverwanten. We kunnen zo goed praten, zijn elkaars steun en toeverlaat. Maar feit is dat hij een boerenjongen is uit een dorp in Cuba, nog steeds een ontwikkelingsland. En dat ik een vrouw van 45 ben met een leven en verantwoordelijkheden in Gent. Ik heb een zoon van 14, ik heb een huis, een job. En hoe erg het mijn hart ook verscheurt, ik voel dat we het punt naderen dat we een beslissing moeten nemen: kunnen we dit wel blijven volhouden?”

Voor seksuoloog Wim Slabbinck bewijst dat iets. “Koppels met een groot leeftijdsverschil kijken tegen dezelfde uitdagingen aan als elk ander koppel. Hebben we genoeg gemeenschappelijke interesses? Vinden we een gemeenschappelijke taal? Alleen klinkt de stem van de buitenwereld veel harder als er sprake is van dat leeftijdsverschil. Het kan nochtans ook een verrijking zijn. Neem een vrouw van 30 met een grote interesse voor cultuur die geen aansluiting vindt bij mannen van haar leeftijd omdat ze die te ‘studentikoos’ vindt. Als zij een vijftiger leert kennen die haar interesses deelt, kan dat net heel verbindend en positief werken.”

Dat onze maatschappij zo gefixeerd is op jeugdigheid, helpt koppels die de moed hebben om generatieverschillen te overstijgen ook al niet vooruit. “Liefde is méér dan het uiterlijke. Als je iemand graag ziet, vind je die sowieso ook mooier, dan krijgt dat uiterlijke op zich minder betekenis. En pas op, ook oudere mannen en vrouwen kunnen knap zijn, met al hun plooien en oneffenheden. Als ik in de sauna een oudere vrouw zie, kan ik die best mooi vinden. Daar gaan we al te vaak aan voorbij, omdat we in een maatschappij leven die zo gefixeerd is op jeugdigheid.”

Hij neemt Carl Huybrechts de woorden uit de mond. “Ik zie er nog altijd uit als een adonis”, zegt hij stellig maar niet zonder enige zelfspot. “Al zou dat ook aan mijn zicht kunnen liggen. Dat is er niet op vooruitgegaan. Als ik uit bad kom en voor de spiegel sta, heb ik mijn bril niet op. (lacht) Maar zolang Anouk niet gillend wegloopt, is dat wel oké, zeker?”

(*) Annabelle en Victor zijn niet hun echte naam.