Gemeentes erven straks schuldenberg van 2 miljard van OCMW's, een groot probleem?
De Vlaamse OCMW's hebben samen bijna 2 miljard euro schulden. Op 1 januari zullen de gemeentebesturen die grote schuldenberg erven als de OCMW's samensmelten met de steden en gemeenten. "Het lijkt een gigantisch bedrag, maar als je kijkt naar de schuldenberg van 6,5 miljard die de gemeentes nu al hebben, lijkt me dat aanvaardbaar", zegt Bert Gijsels van advieskantoor BDO in het VRT NWS-programma "De markt".
Tot nu toe kregen de OCMW's in alle Vlaamse gemeenten jaarlijks een dotatie voor hun werking. Maar op 1 januari verdwijnen de OCMW's en gaan ze op in de gemeentes. Dat was de aanleiding voor advieskantoor BDO om eens in de boekhoudingen van de OCMW's te duiken.
Daaruit blijkt dus dat de OCMW's vorig jaar samen 1,975 miljard euro aan schulden hadden. Per provincie vallen er grote verschillen op qua OCMW-schuld, uitgerekend per inwoner: de OCMW's in West-Vlaanderen hebben de grootste schuldenberg (388 euro per inwoner), terwijl de OCMW's in de provincie Vlaams-Brabant relatief de minste schulden : 186 euro per inwoner.
(Lees verder onder de kaart.)
Maar dat zijn gemiddelden, want lokaal zijn er nog grote uitschieters. Zo heeft het OCMW van Herentals een schuld van maar liefst 1.473 euro per inwoner. Boom heeft 1.322 euro OCMW-schuld per inwoner en Alveringem staat op de derde plaats met 1.301 euro schuld per inwoner. 50 OCMW's hebben daarentegen helemaal geen openstaande schulden.
Niet onoverkomelijk
Dat alle OCMW's samen bijna 2 miljard aan schulden hebben, die op 1 januari worden geërfd door de gemeenten, is volgens Bert Gijsels van BDO geen onoverkomelijk probleem. Volgens Gijsels staan de schulden namelijk in verhouding met de 6,5 miljard aan schulden die de gemeentebesturen nu al op hun schouders torsen.
"De schulden worden uiteindelijk altijd gemaakt ten dienste van de bevolking, om dienstverlening te leveren." In het geval van de OCMW's gaat het onder andere om ouderenzorg - vaak met een woonzorgcentrum -, jeugdopvang en andere sociale dienstverlening. Waar dat geld aan wordt uitgegeven, is een politieke keuze.
Nieuwe keuzes
Nu de OCMW's opgaan in de gemeentes, denkt Bert Gijsels dat de nieuwe gemeentebesturen voor hun meerjarenplannen voor de periode 2020-2025 goed moeten bekijken welke sociale dienstverlening ze willen doen en waar ze dus hun geld aan zullen besteden.
"Het is bijvoorbeeld een trend in Vlaanderen dat heel veel woonzorgcentra uitgebaat worden door het OCMW nu zullen samengaan met een vzw of met meerdere centra een zorgvereniging oprichten", stelt Gijsels vast. Het wordt de komende jaren dus een kwestie van nieuwe prioriteiten stellen, opnieuw afwegen wat de gemeentes tot hun taken rekenen.