Miljoenen pakjes onderweg naar de kerstboom, maar wat is de keerzijde van de medaille?

Het is 20 uur 's avonds. En het wemelt hier van pakjes die kriskras doorheen een gigantisch magazijn op lopende banden zoemen. We zitten in het  distributiecentrum van bol.com in Waalwijk, zo'n 18 kilometer ten noorden van Tilburg. Hier zijn er zo'n 2.500 medewerkers druk in de weer. Zij verwerken miljoenen pakjes en versturen die naar Vlaanderen en Nederland. De Vlaamse pakjes worden met vrachtwagens verstuurd naar Wommelgem en worden van daaruit met bestelwagens over heel Vlaanderen verdeeld. De kerstperiode is dan ook de drukste periode van het jaar.

Het Nederlandse bol.com is de grootste speler in Vlaanderen. De webwinkel, die groter is dan technologiegigant Amazon, biedt niet alleen elektronica aan, maar heeft heel wat speelgoed en kerstartikelen in het assortiment. Dat de onlinewinkel populair is in Vlaanderen is CEO Huub Vermeulen ook opgevallen. "Een kwart van onze leveringen gaat naar Vlaanderen. Als je weet dat we sinds begin november in Nederland en België 22 miljoen pakjes geleverd hebben, komen we op 5,5 miljoen pakjes voor Vlaanderen. In deze periode leveren we in Vlaanderen 100.000 pakjes per dag."

Al die pakjes moeten ook op de juiste bestemming geraken. Bol.com heeft zijn succes vooral te danken aan het feit dat de pakjes standaard de dag na de bestelling geleverd worden. Maar hierdoor moeten 2.500 medewerkers wel tot 2 uur s'nachts werken.

En dit is niet langer haalbaar, zegt professor marketing Gino Van Ossel, die er ook op wijst dat deze manier van werken leidt tot extra bestelwagens in het verkeer. De FOD Mobiliteit treedt hem daarin bij: de overheidsdienst kwam tot de conclusie dat het aantal kilometers afgelegd door bestelwagens in 2017 met 3,6% is gestegen tegenover 2016. Zij zien hier een duidelijke correlatie tussen de afgelegde kilometers en het feit dat we steeds meer online bestellen. 

Van Ossel: "Is het echt nodig dat het pakje de dag nadien geleverd wordt? Ik verwacht in de toekomst dat de pakjes 'overmorgen' of 'de dag nadien' geleverd kunnen worden. Dan hoeven de medewerkers 's nachts niet te werken." 

Een veelvoorkomende kritiek bij bol.com is dat, als u verschillende producten bestelt, ze niet met dezelfde bestelwagen geleverd worden. Dit komt omdat de webwinkel naast eigen producten ook producten verkoopt van andere bedrijven. "Wij werken ondertussen samen met 23.000 bedrijven die hun goederen via ons laten leveren. En soms ligt niet alles in één magazijn, waardoor soms verschillende bestelwagens met een doos van bol.com aan jouw deur aanbellen."

Lees verder onder de foto

Om het aantal bestelwagens te verminderen, moeten we volgens Van Ossel bestellingen groeperen.  "In Nederland bestaat er een concept waarbij iemand door de buurtbewoners wordt aangeduid. Je kan dan bij die persoon langsgaan om jouw pakje af te halen. Dit zorgt voor minder verkeer en vergroot de sociale cohesie." Bij bol.com kennen ze het concept. Maar de CEO voegt eraan toe dat er toch wel culturele verschillen zijn tussen Vlaanderen en Nederland.  

Vermeulen: "Als je niet thuis bent, worden de pakjes in Nederland standaard bij jouw buren geleverd. Hierdoor moeten we niet teruggaan. We merken dat de Vlamingen het daar moeilijk mee hebben."

"Maar het kan ook anders", voegt Van Ossel toe. "In Italië bestaat 'Milkman.it'. Dat bedrijf groepeert bestellingen van verschillende webwinkels en levert die tegelijk. Als klant moet je wel een supplement betalen."

Ook bij de kleine webshops is het momenteel alle hens aan dek. Maar hoe slagen de kleintjes erin om hun stukje marktaandeel te veroveren? Volgens Van Ossel heeft het met twee zaken te maken. Ten eerste doen de leveranciers van nicheproducten het goed omdat ze iets unieks aanbieden. "Ten tweede gaan ze slim om met Google. Veel van die zaken kopen advertenties bij Google zodat ze bovenaan verschijnen als iemand iets opzoekt", aldus Van Ossel. 

Een voorbeeld hiervan is de onlinesnoepwinkel Snoepzoet van Ruben De Schouwer. Als u 'snoep online kopen' in Google typt, dan is Snoepzoet het derde zoekresultaat dat verschijnt. Van Ossel: "Dat is goed gezien, want de mensen kijken niet verder dan de eerste 10 zoekresultaten."

De Schouwer nam Snoepzoet in 2015 over van de vorige eigenaar en bouwde het bedrijf uit tot webshop en een fysieke winkel. "Wij hebben in het begin heel sterk ingezet op Facebook. Onze eerste advertentie kostte amper iets, maar we merkten dat het werkte. Mensen komen ook via mond-tot-mondreclame bij ons. Dan is het heel snel beginnen gaan."  

Snoepzoet leverde in het begin 1.000 pakjes per jaar. "Nadien is dat beginnen stijgen. Nu leveren we 15.000 pakjes per jaar." Volgens De Schouwer is het succes van zijn webwinkel vooral te danken aan het familiale aspect. "We zijn nog altijd een familiebedrijf. Bijna elk snoepzakje passeert langs mijn handen. We investeren ook in de verpakking. Als de mensen iets bestellen, moeten ze het gevoel hebben dat ze iets kwalitatiefs in handen hebben." Bij Snoepzoet werken er nu 5 mensen. "Mijn vader, moeder, vriendin en een tijdelijke werkkracht", aldus De Schouwer.

Wil De Schouwer dat zijn webwinkel nog sterk groeit? "Ja, maar ik wil het familiale behouden. Naas mijn webshop heb ik ook een fysieke winkel. Voor mij is dat het uithangbord van Snoepzoet." 

Volgens Van Ossel zullen er op termijn twee types webshops overblijven. Aan de ene kant grote internationale spelers die alles aanbieden, en daarnaast kleine lokale spelers die inzetten in een bepaald product. "We kunnen hier in België niet concurreren met bol.com of Amazon, maar we kunnen wel succesvol zijn door in te zetten op bepaalde producten."

VIDEO: bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal"