Het filmpje van Thorup dat Gent de halve finale in de beker bezorgde: sportpsychologe duidt hoe het in zijn werk gaat

“Soms moet je eens iets anders doen dan anders”, vertelde Jess Thorup na de wedstrijd over zijn motivatiemoment. “Omwille van het belang van de wedstrijd liet ik mijn spelers een korte video met peptalk zien, uit een film die ik onlangs zag. Blijkbaar heeft het geholpen.” De film waar de Deen naar verwees was ‘Any Given Sunday’, een film met Al Pacino, Jamie Foxx en Denis Quaid uit 1999. 

Daarin neemt coach D’Amato (Pacino) de Miami Sharks onder zijn hoede. Het American Footballteam komt na een moeilijk seizoen in de play-offs terecht waarin D’Amato zijn team op één lijn tracht te krijgen met een stevige motivatiespeech. Eentje die er inhakt bij de kijker en dus ook bij de spelers van AA Gent. De Buffalo’s slaagden er gisteren na het zien van de beelden in om STVV op eigen veld te kloppen. Voordien was daar dit seizoen nog geen enkele eersteklasser in geslaagd. Een psychologisch trucje van Thorup. Al is hij daarmee lang niet de eerste die zijn team weet te prikkelen. Ook Zinédine Zidane liet zijn spelers de beelden zien voor een Champions League-finale. Daarnaast pikeerde hij zijn vedetten voor een andere wedstrijd ook door hen naar beelden uit ‘Braveheart’ te laten kijken.

“Elke ploeg is uniek en als coach ben je altijd op zoek naar een manier om zoveel mogelijk spelers te prikkelen”, vertelt sportpsychologe Ellen Schouppe over het initiatief van Thorup. “Een groep bestaat uit individuen met elk hun eigen persoonlijkheid. Sommigen varen wel bij motivatie, anderen hebben dat niet nodig. Je moet als coach weten wat er leeft in je groep. Bij Gent zullen ze in overleg met hun sportpsychologe (Eva Maenhout) redenen hebben gehad om hun spelers net op dat moment dat filmpje te laten zien en het heeft gewerkt.”

STVV-coach Marc Brys zelf gebruikte ook al de beelden uit ‘Any Given Sunday’. Bovendien liet hij zich vijftien jaar geleden opmerken met een ander, meer eigenzinnig motivatietrucje. Net voor de derby tussen Antwerp en Germinal Beerschot liet Brys zijn spelers een tuinkabouter in de kleedkamer ontdekken. Een vreemde zet, al was er wel een verklaring voor. 

Enkele weken voor de derby had Brys zijn spelers immers verteld dat Antwerp-coach René Desaeyere beweerde dat het elftal van Germinal Beerschot uit ‘kabouters’ bestond. Verzonnen door Brys uiteraard, maar de Germinal Beerschot-spelers reageerden geprikkeld. Toen Brys teammanager Eric Verhoeven de opdracht gaf om bij de derby net voor de aankomst van de spelers een tuinkabouter - ‘Eddy’- in de kleedkamer te verstoppen, was het hek helemaal van de dam. De spelers dachten dat het een ultieme poging van Antwerp was om hen belachelijk te maken. Het resultaat: Beerschot nam sportieve revanche door 0-4 winnen op Antwerp en dat allemaal dankzij een tuinkabouter.

Schouppe: “Als coach probeer je de spelers in je ploeg te prikkelen door in te spelen op bepaalde emoties. Dat kan met een filmpje, maar dat kan dus ook met andere dingen. Pascal Kina, coach van de Red Panthers, gebruikte bijvoorbeeld een beeld van Nelson Mandela tijdens de ploegstage in Zuid-Afrika. Dat greep de speelsters ook als mens enorm aan. Atleten zijn bovenal mensen met hun eigen gevoelens.”

Misschien nog straffer werd het in de Ligue 1. Daar had Toulouse-coach Pascal Dupraz in 2016 geen filmpje nodig om zijn spelers te motiveren met een ferme speech. Neen, de ex-middenvelder deed het in de aanloop naar de cruciale wedstrijd tegen Angers gewoon zelf. De winnaar van de partij zou in de Ligue 1 blijven en zeker niet degraderen. Na een sterk staaltje redevoeren van Dupraz won Toulouse met 2-3. Wissam Ben Yedder - de Fransman die tegenwoordig hoge toppen scheert bij Sevilla - was toen één van de aandachtige luisteraars en doelpuntenmakers. 

De speech kreeg nog meer weerklank omdat Dupraz de camera’s van Canal + had uitgenodigd tijdens het vergadermoment net voor de wedstrijd. De Toulouse-coach gebruikte in zijn speech bovendien beelden van familieleden van zijn spelers om de motivatie nog wat extra op te drijven.

Niet alleen in Frankrijk, maar ook in België werden familiebeelden gebruikt net voor een belangrijkse sportwedstrijd. Ellen Schouppe deed het zelf bij haar werk als mental coach voor de Belgian Cats. “Timing is belangrijk. De kunst is om spelers op een cruciaal moment te motiveren. Toen de Cats op het WK stonden, was dat voor het eerst in de geschiedenis.” 

“Ik wist wat er leefde in mijn groep en daarom had ik enkele familieleden een woordje laten inspreken. Dat had zijn effect toen ik dat de speelsters toonde voor de WK-wedstrijden. Ik gebruikte ook videoboodschappen van andere topsporters. En plots kwam daar zelfs een boodschap van de koning bij. De speelsters keken telkens naar dat moment voor de wedstrijd uit.”

Tot slot nog eentje van de grootmeester zelf. Alex Ferguson won in zijn carrière als manager van Manchester United 13 keer de Premier League en twee keer de Champions League. In 2007-2008 realiseerde de Schot zelfs de dubbel met zijn spelers en daar was volgens toenmalig middenvelder Owen Hargreaves een speciale reden voor. “Ferguson had alle spelers op zijn hand en wist ze als geen ander te motiveren”, vertelde hij dit jaar nog. 

“Aan het begin van het seizoen waren we ergens in Azië op voorbereiding. Ferguson kwam de kleedkamer binnen met een enveloppe. Hij zei dat er een aantal namen inzaten van spelers van wie hij dacht dat ze hem in de loop van het seizoen in de steek zouden laten. Hij voegde er nog aan toe dat hij er liefst geen extra bij zou willen steken,” aldus Hargreaves. “We keken met z’n allen naar elkaar en sprintten zowat de deur uit naar het trainingsveld om zijn ongelijk te bewijzen. Op die manier was de basis van ons successeizoen gelegd en op die manier wist Ferguson ons heel het seizoen lang te motiveren.”