Koning zet consultaties ook morgen nog verder: geen gesprek met Vlaams Belang

Premier Charles Michel diende dinsdagavond het ontslag van zijn regering in bij de koning in Laken. Die besliste dat ontslag in beraad te houden. Eerst mogen alle partijvoorzitters op consultatie in het paleis, en intussen kunnen de gemoederen bedaren. 

Gisteren waren Benoît Lutgen van cdH, Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten, Bart De Wever van N-VA en Elio Di Rupo voor de PS al aan de beurt. 

Wouter Beke (CD&V), John Crombez (sp.a), Meyrem Almaci (Groen), Olivier Chastel (MR), Olivier Maingain (Défi) en Zakia Khattabi en Jean-Marc Nollet (Ecolo) kwamen vandaag op de koffie. Crombez herhaalde na afloop zijn oproep om het parlement “een belangrijke rol” te laten spelen.

Morgenochtend om 9 uur mag Peter Mertens van PVDA langsgaan, zeer tegen de zin van Vlaams Belang - dat meer Kamerleden telt, maar vooralsnog geen uitnodiging kreeg. Ook Vuye & Wouters en de Parti Populaire kregen naar verluidt (nog) geen uitnodiging. Dinsdag klonk het nog dat enkel de partijen met een eigen fractie in het parlement mochten langskomen, maar dat lijkt dus niet te kloppen, want Défi en PVDA zijn te klein om een fractie te zijn. 

“Blijkbaar ontvangt de koning liever vazallen van communistische dictaturen en rabiate Vlamingenhaters dan de partijvoorzitter van een democratische partij, die meer dan een half miljoen kiezers vertegenwoordigt”, zegt Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken daarover. Hij trok vanmiddag dan maar zelf naar het paleis gewapend met een reclamewagen met daarop de boodschap ‘Genoeg politiek theater. Laat het volk beslissen’. “Niet de koning maar het volk moet over haar toekomst beslissen. Politici die schrik hebben van de mening van de bevolking, zijn het niet waard om leiders te zijn van dat volk.”

Ook Kamerlid Hendrik Vuye van Vuye & Wouters uit zijn ongenoegen over de gang van zaken. “Koning ontvangt het fransdolle DéFi... maar niet V&W... @MonarchieBe maakt een duidelijke keuze: la Belgique sera latine ou elle ne sera pas... et la monarchie également”, zegt hij op twitter.

Morgen ziet koning Filip ook Kamervoorzitter Siegfried Bracke en premier Charles Michel.

De ontslagnemende regering gaat intussen over tot de orde van de dag. Zoals elke vrijdag is er ook nu een ministerraad voorzien, al komen nieuwe initiatieven daar niet meer aan bod.

In principe kan de koning het ontslag van de regering na zijn consultatieronde nog weigeren, maar dat lijkt zeer onwaarschijnlijk. Voor de oranje-blauwe minderheidsregering liggen geen andere pistes meer open, en ze zou zichzelf dus hoogstwaarschijnlijk opnieuw vastrijden in het parlement. Maar zelfs als koning Filip het ontslag aanvaardt, is het lang niet zeker dat het tot vervroegde verkiezingen komt: het is aan de Kamer om zichzelf te ontbinden, en daar is een meerderheid voor nodig. Alleen lijkt er enkel bij N-VA en Vlaams Belang enige animo voor vervroegde verkiezingen. De andere partijen wachten liever tot 26 mei, wanneer er sowieso Vlaamse, federale en Europese verkiezingen gepland staan.

De kans bestaat dus dat de koning het ontslag van de regering aanvaardt, waarna de Kamer zichzelf niet ontbindt. In dat geval gaat de oranje-blauwe coalitie nog even door in lopende zaken. De Kamer wordt dan pas op 40 dagen voor de verkiezingen van 26 mei ontbonden, en werkt dus door tot halverwege april.
Een regering in lopende zaken is geen volwaardige regering. Ze mag eigenlijk alleen zorgen voor de continuïteit van het bestuur: beslissingen die al zijn genomen, mogen nog worden uitgevoerd, maar nieuwe beleidskeuzes zitten er niet meer in. 

De begroting, bijvoorbeeld. Die had normaal gezien vandaag goedgekeurd moeten worden in plenaire vergadering, maar dat gaat nu niet meer door. In plaats daarvan heeft de ontslagnemende regering een ontwerp van Financiewet ingediend. Grote nieuwe beleidslijnen kunnen daarmee niet gefinancierd worden, maar de regering vraagt de Kamer via zo'n wet wel de toestemming om voor drie maanden de dringende uitgaven te mogen doen, zoals lonen van ambtenaren en magistraten en werkingsmiddelen voor politie en leger. 

Tegelijkertijd vraagt ze de Kamerleden toestemming om belastingen te heffen, en dat voor een heel jaar.
De uitgaven verlopen dan via het systeem van de voorlopige kredieten of voorlopige twaalfden. De begroting van het vorige jaar fungeert daarbij als basis: elke maand mag niet meer worden uitgegeven dan een twaalfde van de begroting van het vorige jaar. Voor sommige uitgaven die in één keer moeten gebeuren wordt afgeweken van die regel. Het gaat dan onder andere over de jaarlijkse Belgische bijdrage aan bepaalde internationale instellingen.

Het ontwerp van Financiewet kreeg gisteren al groen licht in de Kamercommissie Financiën, en krijgt normaal gezien vanmiddag/donderdagnamiddag ook het fiat in de plenaire Kamer. In principe moet de regering wel om de drie maanden opnieuw het akkoord van de Kamer krijgen om uitgaven te kunnen doen voor de volgende drie maanden.

Video: Met deze woorden kondigde Charles Michel zijn ontslag aan in het parlement