Tsunami Indonesië: balans loopt op tot 373 doden, meer dan 1.400 gewonden en 128 vermisten

De tsunami bereikte het eiland Java zaterdagavond om 21.30 uur. Aan het natuurgeweld ging geen aardbeving vooraf, waardoor veel mensen door de muur van water werden verrast.

De meteorologische dienst van Indonesië bevestigt dat de tsunami is veroorzaakt doordat een deel van de vulkaan Anak Krakatau in de Straat van Soenda instortte. De vloedgolf had een hoogte van 2 tot 3 meter.

Anak Krakatau, wat kind van Krakatau betekent, spuwt al maanden as en lava. Van de zuidwestelijke kant van de vulkaan is zo’n 64 hectare ingestort. “Dit veroorzaakte een aardverschuiving onder water en uiteindelijk de tsunami”, zegt Dwikorita Karnawati, hoofd van de meteorologische dienst.

Woordvoerder Sutopo Purwo Nugroho van de burgerbeschermingsdienst meldt dat Indonesië geen waarschuwingssysteem heeft voor vulkanen en aardverschuivingen onder water. 

President Joko Widodo, die het rampgebied vandaag heeft bezocht, zegt dat een alarmsysteem dringend nodig is. “Ik heb de meteorologische, klimatologische en geofysische dienst opgedragen om een detectieapparaat of een systeem te kopen dat snel waarschuwt, zodat de bewoners kunnen worden gespaard.”

De vloedgolf raasde zaterdagavond midden het vakantieseizoen over populaire toeristenstranden en liet een immens spoor van vernieling na. Langs beide zijden van de zeestraat van Soenda werden de kuststreken overspoeld. Omdat het net op dat moment ook volle maan was, werd de situatie nog verergerd door de gelijktijdige overstroming als gevolg van het springtij.

Twee dagen na de tsunami is de vulkaan Anak Krakatau nog steeds aan het uitbarsten, waardoor de vrees voor een nieuwe vloedgolf erg groot is.

Ooggetuigen maakten melding van meerdere golven die eergisteren de stranden overspoelden. Er was ook een luid geraas te horen.

Een schokkende video toont de muziekband Seventeen die in de buitenlucht optreedt wanneer het podium door de vloedgolf plots wordt weggespoeld. De bassist heeft de natuurramp niet overleefd, meldt de band in een verklaring. Volgens Indonesische media zijn andere bandleden nog vermist.

De vloedgolf sleurde voertuigen, woningen en nietsvermoedende mensen mee op zijn pad. Meer dan zevenhonderd gebouwen, van kleine winkels en huizen tot villa’s en hotels, op Java en Sumatra zijn vernield.

Het dodental is inmiddels opgelopen tot 373, zo melden de autoriteiten. Ze vrezen dat het aantal slachtoffers nog aanzienlijk zal stijgen. 128 mensen worden nog vermist. Meer dan 1.400 personen raakten gewond. Bijna 11.700 inwoners zijn hun huis kwijt, meldt het rampenbestrijdingscentrum.

Duizenden mensen hebben op hoger gelegen gebied een veilig onderkomen gezocht. De autoriteiten roepen inwoners op om weg te blijven van de kustlijn uit vrees voor een nieuwe tsunami.

Een van de zwaarst getroffen regio’s is Pandeglang op Java. Dat is een toeristische regio met verschillende populaire stranden en het nationale park Ujung Kulon. In de provincie kwamen meer dan 200 mensen om het leven en raakten 755 anderen gewond. Regeringswoordvoerder Sutopo Nugroho zegt dat in het gebied zo’n 430 woningen en negen hotels zwaar beschadigd zijn. 

In de regio Zuid-Lampung op Sumatra eiste de tsunami al zeker 60 levens. Op amateurbeelden is te zien hoe een volledige wijk in de provincie van de kaart is geveegd. Brokstukken liggen op de straat en huizen zijn volledig vernield. 

De reddingsoperaties in de getroffen regio’s zijn afgelopen nacht voortgezet, maar hulpverleners hebben moeite om sommige getroffen gebieden te bereiken, omdat wegen geblokkeerd worden door weggespoelde auto’s, omgevallen bomen en puin van verwoeste huizen.

Volgens regeringswoordvoerder Nugroho is er voorlopig geen sprake van buitenlandse slachtoffers, maar gaat het om Indonesische toeristen en lokale inwoners. 

Dat zegt ook onze minister van Buitenlandse Zaken, Didier Reynders (MR). Het ministerie heeft contact gehad met twee landgenoten die in de buurt van het rampgebied wonen. “Ze zijn veilig”, tweette Reynders vanochtend. “Nu zijn we bijna zeker dat er geen Belgen betrokken zijn”, voegt zijn woordvoerder nog toe.

Een woordvoerster van Thomas Cook/Neckermann en een woordvoerder van TUI laten bovendien weten dat de touroperators geen klanten hebben in het getroffen gebied.

President Widodo meldde afgelopen weekend op Twitter hij de nodige instanties de opdracht heeft gegeven om onmiddellijke noodhulp te bieden en slachtoffers te zoeken. Het Rode Kruis heeft op dit moment twintig medewerkers ter plaatse die aan het helpen zijn waar nodig. Ook Oxfam zal snel hulpverleners sturen.

De tsunami die de stranden rond de Straat van Soenda bereikte, is de laatste van een reeks rampen die Indonesië afgelopen jaar heeft getroffen. Het land kreeg eerder dit jaar al aardbevingen, een tsunami en een vliegramp te verduren.

Meer dan honderd mensen kwamen om het leven toen het toeristische eiland Lombok in augustus werd getroffen door een aardbeving. Een beving met een kracht van 7,5 trof in september Sulawesi, gevolgd door een tsunami en nog eens 170 naschokken. Het dodental werd uiteindelijk vastgesteld op 2000, maar gevreesd wordt dat het feitelijk om 5000 slachtoffers gaat.

Sulawesi en Sumatra kenden dit jaar ook bootrampen. Een houten veerboot zonk in een diep meer op Sumatra in juni, waardoor 164 mensen om het leven kwamen. Een maand later gebeurde hetzelfde met een pont bij Sulawesi, wat aan 31 mensen het leven kostte.

Bijna tweehonderd mensen lieten het leven toen in oktober een toestel van Lion Air in zee stortte tijdens een vlucht van Jakarta naar het eiland Bangka.

Indonesië ligt op de Pacifische Ring van Vuur, de geologisch meest actieve zone van de aarde. Voor de inwoners zijn aardbevingen, tsunami’s en vulkaanuitbarstingen geen nieuwe ervaring. De eilandenarchipel telt meer actieve vulkanen dan eender waar ter wereld.

De bekendste tsunami was die van tweede Kerstdag, op 26 december 2004, toen na een krachtige zeebeving in de Indische Oceaan een tsunami ontstond die in veertien landen in de regio 228.000 doden maakte, onder wie ook heel wat buitenlandse toeristen. In Indonesië stierven toen meer dan 160.000 mensen.