Praktijktests weer op tafel in Vlaanderen

Gent, Brussel, Kortrijk, Mechelen, Antwerpen. Het aantal Vlaamse centrumsteden waar praktijktests op de huurmarkt worden ingevoerd, neemt toe. Ook Oostende, Leuven en Vilvoorde onderzoeken de maatregel tegen discriminatie van huurders. “Het draagvlak wordt steeds groter. Nu zelfs Antwerps burgemeester Bart De Wever gewonnen is voor praktijktests, staat er niets meer in de weg om ze in heel Vlaanderen uit te rollen”, zegt Groen-parlementslid en woonspecialiste An Moerenhout. Haar partij is van plan om hier binnenkort een resolutie over in te dienen in het Vlaams Parlement.

Praktijktests moeten nagaan of iedereen wel dezelfde behandeling krijgt op de huurmarkt. Verhuurders en immokantoren krijgen bijvoorbeeld identieke mails voor een bezoek aan een huurwoning. De kandidaten verschillen amper van elkaar, op een punt zoals de oorsprong van hun naam, echtelijke staat of huidskleur na. In september toonde een VUB-studie aan dat in Antwerpen 40 procent van de huurders met een niet-Nederlandstalige naam wordt gediscrimineerd. N-VA trok het onderzoek in twijfel. “In het verleden was vooral N-VA mordicus tegen”, zegt oppositielid Moerenhout. “Maar de partij lijkt dus van houding te veranderen.”

Heksenjacht

Vlaams minister van Wonen Liesbeth Homans hapt vooralsnog niet toe. “Praktijktests staan niet in het regeerakkoord en ik ga die ook niet invoeren op Vlaams niveau”, reageert ze per mail vanuit het buitenland. Lokale besturen zijn volgens Homans vrij te doen wat ze willen. Maar de huidige Vlaamse regering zal hier niet mee doorzetten. “De situatie in Antwerpen en Kortrijk verschilt met wat Groen wil”, stipt ze aan. “De twee steden werken samen met de sector en gaan ook allerlei onderzoeken doen. Net zoals ik steeds aangeef, gaan ze geen heksenjacht openen op verhuurders.”

CD&V is wel bereid tot een debat over de zin en onzin van Vlaamse praktijktests. “Er is sowieso nood aan een juridisch kader”, reageert parlementslid Katrien Partyka. “In Vlaanderen doen lokale besturen nu maar iets. Dit geeft onzekerheid voor verhuurders. Deze situatie is onhoudbaar op termijn. Minister Homans moet zich daar bewust van zijn.” 

Binnen Open Vld bestaan er verschillende stromingen. Mechels burgemeester Bart Somers is al langer een voorstander. Woonspecialiste Mercedes Van Volcem vreest juist toestanden waarbij immokantoren uren verliezen aan in scène gezette huisbezoeken. “Anonieme telefoons vind ik al iets anders”, vertelt ze.

Voordelen

Is het überhaupt wel slim om praktijktests op Vlaams niveau te organiseren? Is dit niet een stedelijk probleem? Arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) zegt van niet. Hij vindt Vlaamse praktijktests een uitstekend idee. Die bieden volgens hem verschillende voordelen. Zo zorgt de schaalvergroting ervoor dat er betere vergelijkingen kunnen worden gemaakt. “Bijvoorbeeld tussen grote en kleinere immokantoren, of tussen dure en goedkope huurpanden. Anders blijft het werkterrein beperkt. Een stad als Kortrijk heeft maar pakweg twintig immokantoren.”

Ook heeft Vlaanderen meer mogelijkheden om overtredingen te bestraffen. “Steden kunnen dit ook, maar hun wettelijk arsenaal is een stuk kleiner.” Zo kan Vlaanderen verhuurders ertoe verplicht om te motiveren waarom kandidaten voor verhuur de woning niet kregen.