Uitstel van Congolese verkiezingen in crisiszones Noord-Kivu en Mai-Ndombe

Volgens de kiescommissie komt er een speciale kalender voor deze uitgestelde verkiezingen. Het gaat om de kiesdistricten in de regio van Beni en Butembo in de provincie Noord-Kivu. En in de stad Yumbi in de provincie Mai-Ndombe.

Het uitstel is volgens de kiescommissie nodig door de huidige situatie in deze drie steden. In Beni en Butembo heerst er namelijk een ebola-epidemie, die al meer dan 300 levens heeft geëist. Beni kreeg daarnaast ook te maken met aanvallen van Oegandese islamitische rebellen. En in Yumbi zijn vorige week minstens 80 mensen gedood in een uitbraak van etnisch geweld.

Maar de uitslag van de verkiezingen wordt niet aangepast en nog steeds op 15 januari verwacht. De nieuwe president zou dan op 18 januari de eed afleggen. Hierdoor zouden de stemmen in maart geen invloed meer uitoefenen op de verkiezingsuitslag. 

Belangrijk oppositiekandidaat Martin Fayuly voelde de bui al hangen. Nog voor de officële aankondiging van de kiescommissie trok hij naar Twitter om zijn ongenoegen te uiten. “Ik waarschuw de kiescommissie voor elke poging die ze ondernemen om de verkiezingen te annuleren in Beni en Butembo. Het excuus van ebola is misleidend, omdat er in deze regio’s wel goed campagne werd gevoerd. Dit is een zoveelste strategie om de verkiezingsuitslag te verdraaien.” 

Ook volgens Ivan Godfroid, een Belg die in Butembo woont en werkt, is dit een manier om de verkiezigen te manipuleren. “President Kabila organiseert geen verkiezingen om ze te verliezen. We verwachten dat hij voortdurend nieuwe ideeën zal uitvinden om ervoor te zorgen dat de verkiezing in zijn kamp belanden. Wat wil zeggen dat de man die hij persoonlijk heeft aangeduid als opvolger,  Emmanuel Ramazani Shadary, officieel verkozen zal worden.”

Het uitstellen van de verkiezingen in deze regio gebeurt niet onverwacht volgens Godfroid. “Wij verwachten al lang dat ze in Butembo, zogezegd omwille van ebola, de verkiezingen zullen uitgestellen”, gaat Godfroid verder. “Kabila doet dit zodat hij met alle tegenstemmen, die uit het oosten van Congo verwacht worden, geen rekening moet houden.”

Volgens de Belg zal de verkiezingsuitslag voor de kandidaat van Kabila veel hoger liggen als de stemmen uit het oosten niet meegeteld worden. “Ramazani Shadary zelf is zelf tijdens de campagne niet naar Butembo gekomen, omdat hij weet dat hij hier geen aanhang heeft”, zegt Godfroid. “De mensen uit het oosten voelen zich compleet buitengesloten. Ze voelen zich al jarenlang verwaarloosd door het regime, deze beslissing gaat dat gevoel alleen maar versterken.“  

De verkiezingen zouden kunnen doorgaan ondanks de ebola-uitbraak in de regio meent Godfroid. “De mensen die ebola bestrijden in het oosten van Congo hebben deze situatie al uitgebreid geanalyseerd en hun standpunt is heel duidelijk."

"Als op de dag van de verkiezingen elke kiezer zijn temperatuur wordt gemeten en de mensen met koorts worden geweerd. Als elke kiezer bij het aankomen aan het stembureau zijn handen wast. Als hij bij het verlaten nogmaals zijn handen wast en als het scherm van de stemcomputer regelmatig wordt gedesinfecteerd, en de mensen met koorts worden geweerd”, besloot Godfroid. 

Het wordt nu afwachten hoe de bevolking gaat reageren op deze nieuwe wending in de Congolese verkiezingssoap. 

De ambtstermijn van huidig president Joseph Kabila liep volgens de grondwet af eind 2016. Maar Kabila wou van geen wijken weten. Uiteindelijk worden de verkiezingen in Congo nu toch twee jaar na datum georganiseerd.

Eerst werd de datum van de langverwachte stembusgang op 23 december aangekondigd, ondertussen werd de datum uitgesteld naar zondag 30 december. De reden voor het uitstel volgens de kiescommissie was een brand in een opslagplaats, waarbij 80 procent van de stemcomputers voor de hoofdstad Kinshasa vernield werden. Als de verkiezingen komende zondag plaatvinden zou dit de eerste democratische machtsoverdracht worden in Congo.