Psychologen verdienen beter

Zeker één op de zes Vlaamse artsen-specialisten verdient meer dan de premier van dit land, zo blijkt uit een grote studie van deze krant. Hoewel op dit ogenblik weinigen in de schoenen van onze eerste minister willen staan, willen velen wellicht wel zijn loonbriefje. Zo ook artsen. Het is hen van harte gegund. Zij hebben dan ook een verantwoordelijke job, maken meestal lange dagen en dienen elke dag belangrijke keuzes te maken met betrekking tot de gezondheid van hun patiënten, van u en ik dus.

Maar wat men hun collega's klinische psychologen? Velen van hen dragen ook elke dag opnieuw eenzelfde grote verantwoordelijkheid voor het psychisch welzijn van hun patiënten. Zij worden bijvoorbeeld dagelijks geconfronteerd met mensen met duidelijke zelfmoordplannen. België is hierin de onfortuinlijke koploper in Europa met 28 zelfmoordpogingen, waaronder drie geslaagde pogingen, per dag. Klinische psychologen bieden dan ook elke dag hoogspecialistische zorg aan mensen die kampen met een uiteenlopende waaier van problemen: van aanhoudende depressieve en/of angstklachten, vaak als gevolg van een traumatiserende geschiedenis, tot mensen met ernstige persoonlijkheidsproblemen en psychose.

Lees ook

Psychologen vragen meer geld: “Patiënten betalen te veel, wij verdienen te weinig”

Naar dokter Google voor mentale problemen, is dat een goed idee?

Het overgrote deel van hen werkt echter gewoon in loondienst, waardoor hun wedde begrensd wordt door barema's die gelden voor werknemers met een vergelijkbaar masterdiploma. Geen erelonen dus voor hen en dus ook geen discussie hierover.

Zelfstandigen

Slechts een kleine drieduizend onder hen werkt met een volledig zelfstandigenstatuut. En ook dat hoeft niet te verbazen: een recente berekening laat zien dat zelfstandige psychologen, om al maar aan het loon te komen van een doorsnee werknemer met een masterdiploma, hun hele werkdag dienen te vullen met patiëntencontacten, zonder enige ruimte voor afzeggingen van patiënten, administratie of tijd voor degelijke bijscholing. Elk consult dient bovendien aangerekend te worden aan 55 tot 74 euro, afhankelijk van de anciënniteit van de betreffende psycholoog, een bedrag dat de patiënt in dit land volledig zelf dient op te hoesten.

Veel geld, zegt u? Ja en neen. Met minder heeft de zelfstandig gevestigde psycholoog een pover maandloon. En de gemiddelde prijs voor een psychologisch consult in Nederland bijvoorbeeld bedraagt gemakkelijk 90 euro en meer, maar wordt er ook volledig vergoed door de zorgverzekeraar. Zelfs een wat langer durende psychotherapie kost slechts ongeveer evenveel als een blindedarmoperatie. Zou u daarover twijfelen?

Dat neemt niet weg dat 55 tot 74 euro per sessie uiteraard een hele hap uit het gezinsbudget betekent. Die kostprijs is dan ook een van de belangrijkste redenen waarom in dit land drie vierde van patiënten die kampen met psychologische problemen in eerste instantie hulp zoeken bij een arts. Wat echter weer leidt tot... een overconsumptie van medicatie. Meer dan een miljoen Belgen kreeg bijvoorbeeld in het afgelopen jaar minstens één voorschrift voor een antidepressivum. De kostprijs daarvan is gigantisch, de effectiviteit ervan erg beperkt. Door de prijs van een psychologisch consult naar beneden te halen, gekoppeld aan een meer billijke verloning van (zelfstandig gevestigde) psychologen, kan al heel wat gebeuren.

Wie gaat dit betalen, hoor ik u zeggen? Laat dat nu eens niet het probleem zijn. Wetenschappelijk onderzoek heeft overtuigend de kosteneffectiviteit van psychologische behandelingen aangetoond: voor elke euro die je investeert in psychologische behandelingen krijg je, afhankelijk van de problematiek, als maatschappij 2 tot 43 euro terug.

Dat hoeft niet te verbazen: depressie bijvoorbeeld staat op de eerste plaats van alle ziekten in termen van socio-economische impact. Denken we maar aan de kosten van werkonbekwaamheid, huisartsbezoeken of spoedopnames na een suïcidepoging. Bovendien is zoals gezegd psychologische zorg in vergelijking met de meeste vormen van medische zorg erg goedkoop. Daarbovenop is er een duidelijke relatie tussen psychische problemen en heel wat medische aandoeningen, zoals cardiovasculaire aandoeningen en maag- en darmproblemen. Door psychologische zorg voorkomt men dus heel wat dure, specialistische medische behandelingen.

Grootschalig onderzoek

Dringend tijd dus om het systeem van verloning en terugbetaling in de geestelijke gezondheidszorg te herbekijken. De stap naar de psycholoog moet eenvoudiger zijn. De Belgische universiteiten hebben zich, met dit doel voor ogen, dan ook verenigd in een grootschalig onderzoek gericht naar psychologen (www.ppatworkinbelgium.be). Waar zijn psychologen werkzaam? Welke zorg bieden ze aan? Hoe kunnen we de drempel naar psychologische zorg verlagen? Ook pedagogen worden in deze studie meegenomen, omdat zij vaak betrokken zijn in dezelfde of complementaire zorg als psychologen.

De resultaten van deze studie beloven de discussie over de verloning en terugbetaling van de klinische psycholoog op tafel te leggen. Psychologen verdienen immers beter en dus wellicht meer, gezien wat ze elke dag opnieuw doen om het menselijke leed in onze maatschappij te verkleinen en te verzachten.