Zo wordt tech in 2019: weer meer respect voor de gebruiker

Op zoek naar focus

Technologievakbladen voorspellen een shift in de manier waarop we apps en andere software zullen bouwen. Vroeger moest het allemaal blinken en bliepen, terwijl mensen in 2019 op zoek zullen gaan naar producten die respect hebben voor hun aandacht.

Zowel Google, Apple als Facebook lanceerden in 2018 al programma’s die moeten helpen om onze smartphoneverslaving in kaart te brengen en onder controle te krijgen. Zo lees ik dat gemiddeld 2 uur en 16 minuten van mijn aandacht per dag naar mijn smartphone gaat. Die techbedrijven bedachten die functie niet voor onze mooie ogen. Anders hadden ze dat al lang geleden ingebouwd.

Het is dankzij organisaties zoals The Center for Humane Technology, opgericht door mensen die bij de grote techbedrijven werkten, dat we ons meer bewust geworden zijn van de aandacht die de slimme telefoon constant van ons opeist. Uw dienaar verbande Facebook, Messenger en Twitter van zijn telefoon in de hoop zijn concentratiepeil boven die van een goudvis te tillen. Misschien start u wel een digital detox-cursus?

Leren spreken met computers

Praat u met technologie? Steeds meer mensen bedienen hun verwarming of verlichting via stemcommando’s. Hoewel tot nu toe enkel Apple een Vlaamse en Google een Nederlandse (geen Vlaamse) stemassistent op de markt hebben, zullen we steeds meer tegen apparaten praten.

Denk aan de nieuwste digicorders van Telenet. In plaats van een nummer op de afstandsbediening in te drukken, zegt u “Canvas” en de tv springt op een documentaire over de Tweede Wereldoorlog.

Google presenteerde deze zomer Google Duplex, daarmee zou het heel gemakkelijk worden om een reservatie te maken in een restaurant via een telefonisch gesprek met een computer. Er kwam bij de voorstelling van het experiment kritiek omdat de virtuele stem te menselijk klonk.

Bovendien blijft het uitkijken voor artificieel intelligente systemen die absurde bokkensprongen maken. Zo raadde een Amazon Alexa vorige week een gebruiker aan om zijn pleegouders te vermoorden. Amazon liet weten dat zulke fouten mogelijk zijn omdat de zelflerende assistenten vooral van conversaties op het internet leren.

Overheden laten niet meer met zich sollen

Tot hier en niet verder. Dat was het signaal van Europa aan de technologiewereld in 2018. Met de nieuwe privacywet (GDPR) probeert het oude continent de datahonger van bedrijven als Google en Facebook binnen de perken te houden. Bovendien legde Deens eurocommissaris voor Concurrentiebeleid Margrethe Vestager Google voor het tweede jaar op rij een megaboete (4,3 miljard euro) op omdat het misbruik maakt van zijn machtspositie.

Die trend zal zich in 2019 alleen maar verder zetten.

Niet alleen liet Vestager al optekenen dat er extra maatregelen nodig zijn om Europeanen nog beter te beschermen, ook in de Verenigde Staten lijken zowel Democraten als Republikeinen ervan overtuigd dat de grote techbedrijven gereguleerd moeten worden. De Democraten zijn ervan overtuigd dat dat Russische inmenging op Twitter en Facebook hen het presidentschap gekost heeft, terwijl Republikeinen vrezen dat algoritmes van de platformen hun politieke visie onderdrukken.

Apple-baas Tim Cook liet in november op technologiewebsite Axios verstaan dat overheidsregulering de enige optie is. “Ik geloof in de vrije markt, maar we moeten durven toegeven wanneer die niet werkt. En hier heeft die markt niet goed gewerkt.”

Eigen baas over eigen data

Ook vanuit de technologiesector zelf kwamen initiatieven om de heerschappij van Amazon, Google en Facebook te doorbreken. Het meest opvallende project komt van Tim Berners-Lee, de ondertussen 63-jaar oude uitvinder van het www.

Hij wil de technologiebedrijven raken waar het pijn doet: met data. Google en Facebook creëerden een wereld waarin het de normaalste zaak leek dat zij, en niet u en ik, de baas zijn over persoonlijke data. Met een nieuw platform, genaamd Solid, wil Berners-Lee burgers weer zeggenschap geven over hun eigen data.

In een Solid Pod, of een digitale kluis, slaat de gebruiker al zijn gegevens op: van naam en adres tot de trackingdata van wearables. Het is vervolgens aan de gebruiker om te beslissen welke data hij precies met welke software wil delen.

Op zoek naar een alternatief voor Facebook

Facebook werd in 2018 het toonbeeld voor techbedrijven die geen respect hebben voor de persoonlijke data van zijn gebruikers. Het bedrijf moest zich het voorbije jaar minstens een keer per maand excuseren voor een nieuw schandaal.

Misschien is het initiatief van Tim Berners-Lee het duwtje in de rug die gebruikers nodig hebben om het platform te verlaten. Maar dat is niet vanzelfsprekend. Het netwerk is voor veel mensen nog steeds het belangrijkste venster op de wereld en het speelt een belangrijke rol in het onderhouden van relaties met vrienden.

Kijken naar het gedrag van jongeren kan nuttig zijn om een stuk in de toekomst te kijken. En dan komt de concurrentie uit een onverwachte hoek. Axios publiceerde deze week een analyse waaruit blijkt dat niet Snapchat of Instagram (eigendom van Facebook), maar het onlinespel Fortnite het belangrijkste communicatieplatform onder jongeren is.

Amerikaanse tieners brengen zes tot tien uur per week door op het platform, terwijl ze maar een dertigtal minuten spenderen op Snapchat of Instagram. De jongeren geven ook aan dat het spel belangrijk is om in contact te blijven met vrienden. Bovendien weet Epic Games, het bedrijf achter Fortnite, met 84 euro omzet per gebruiker veel geld uit het spel uit te genereren. Ter vergelijking: Google zit aan 24 euro en Facebook raakt aan 17 euro omzet per gebruiker.