Op 22 mei van dit jaar heeft een zekere Stefaan zijn dagelijkse route gelopen in Gao, in Mali. Daar ligt een militaire basis waar ook Belgen gestationeerd zijn. Dat komen we allemaal te weten, omdat hij gelopen heeft met de sportapp Strava.

De ‘Global Heatmap’ van Strava gebruikt informatie van satellieten om de locatie en bewegingen van de gebruikers tijdens het fietsen of lopen in kaart te brengen. Dat gebeurt weliswaar niet in realtime, maar gecummuleerd over een periode van twee jaar. Gebieden en routes waar activiteit is, worden op basis van de intensiteit meer of minder opgelicht. De sportactiviteiten van Strava-gebruikers kunnen worden geregistreerd met de smartphone trackers zoals Fitbits.

Dat kan militairen in gevaar brengen. In ons land, maar voor op buitenlandse missies. De vijand ziet waar militairen hun basis hebben en kunnen gericht aanvallen.

Defensie verbiedt app

Defensie in ons land verbiedt militairen om de app nog te gebruiken. Maar het is de vraag of iedereen zich daar strikt aan houdt.

De interactieve kaart van de loop- en fiets-applicatie Strava die onder andere gevoelige informatie over de locatie en activiteiten van soldaten op westerse militaire bases in Afghanistan, Irak en Syrië toont, werd een goed jaar geleden al ontdekt.

Hoewel de locatie van sommige bases al gekend was, zoals de grote basis in het Afghaanse Kandahar, toont de Heatmap de routes die de gebruikers het meest volgen als ze trainen. Sommige lijnen lopen echter ook buiten de bases, wat zou kunnen wijzen op mogelijke patrouille-routes, waarbij soldaten hun tracker bij zich hebben.

“Strava heeft intussen wel iets gedaan. Ze hebben het gemakkelijker gemaakt om op de instellingen te geraken en zelf een keuze te maken. Alleen, je moet aangeven dat je niet op de app wil. Beter zou het geweest zijn dat je moet aangeven als je er wel op wil”, zegt computerexpert Eddy Willems.

Ook de militaire basissen zelfs zijn trouwens nog altijd volledig zichtbaar via Strava, wereldwijd. Bij Google bijvoorbeeld is dat al lang onherkenbaar gemaakt.

bekijk ook

Lekte “rockster” Trump geheime informatie door video van verrassingsbezoek aan Irak op Twitter te zetten?

Geen persoonlijke gsm op missie

Defensie gaat trouwens nog eens stap verder en verbiedt niet alleen het gebruik van Strava, het verstrengt ook de regels voor het gebruik van persoonlijke smartphones bij militairen. In eerste instantie zullen de militairen op operatie in de Baltische Staten wellicht geen persoonlijke toestel meer mogen gebruiken eenmaal buiten de basis.

“We weten dat Rusland interesse toont voor dat soort geo-data”, aldus kolonel Carl Gillis van Defensie. “We hebben een aantal jaren ingezet op preventie en bewustwording, maar dat blijkt niet langer voldoende.”

De nieuwe regels zullen geleidelijk worden ingevoerd en zullen worden geëvalueerd. In eerste instantie zullen militairen op operatie in de Baltische Staten wellicht geen persoonlijke toestel meer mogen gebruiken eenmaal buiten de basis en mogelijk zelfs helemaal niet meer.

“We kunnen helaas niet zover gaan als de Britten. Die gebruiken wegwerptelefoons en wegwerplaptops. Maar daar heeft Defensie geen budget voor”, aldus Gillis. De kolonel stelt ook dat België niet het enige land is dat de regels voor persoonlijke smartphones verstrengt.

Militaire noodwendigheid

Vanaf januari zijn ongeveer 250 Belgische militairen op operatie in Estland, waar ze deel zullen uitmaken van een multinationaal bataljon onder leiding van de Britten. Dat gebeurt in het kader van de ‘enhanced Forward Presence’ (eFP), de versterking van de oostflank van de NAVO in de Baltische staten en Polen.

De kolonel spreekt nog van een “gigantische evenwichtsoefening” tussen oordeelkundig smartphone-gebruik en militaire noodwendigheid, die al van voor de zomer op volle toeren draait. “Alle Belgen zijn via hun smartphone kwetsbaar voor mensen met malafide bedoelingen”, waarschuwt hij ook.