plusartikels
‘Congo moet zelf oordelen over correctheid stembusslag’
Didier Reynders (MR) — © BELGA
Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) is tevreden dat de verkiezingen in Congo ‘eindelijk’ zijn kunnen doorgaan, maar betreurt de vele onregelmatigheden die werden vastgesteld door waarnemers ter plaatse. Of de stembusslag correct is verlopen, moeten de Congolezen zelf uitmaken, vindt hij.
‘Na twee jaar wachten hebben worden er in Congo eindelijk verkiezingen georganiseerd. Of ze kunnen beschouwd worden als correct en geloofwaardig, moeten de Congolezen nu zelf uitmaken’, post MR-vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders op Twitter.
‘Het positieve is dat de verkiezingen plaatsvinden’, zegt Reynders. Ze zouden aanvankelijk doorgaan in 2016, werden uitgesteld tot 2017 en later tot eind 2018. Wel maakt hij zich zorgen over de onregelmatigheden en incidenten die werden gerapporteerd door verschillende (buitenlandse) waarnemers ter plaatse. Volgens de minister valt het chaotische verloop van de verkiezingen ‘onder de volledige verantwoordelijkheid van de Congolese overheid’.
Hij wijst wel op het belang van de duizenden verkiezingswaarnemers die de katholieke kerk in Congo heeft aangeduid. Via het Cenco (Conférence épiscopale du Congo) werden 1.026 waarnemers op lange termijn en 40.000 waarnemers-voor-een-dag uitgestuurd om de stembusgang op het enorme grondgebied te observeren. Het Congolese regime had immers waarnemers uit Europa of Amerika geweigerd.
De uitgebrachte stemmen worden geprint en manueel geteld. De eerste voorlopige resultaten zouden op 6 januari bekendgemaakt moeten worden. In enkele steden waar de oppositie sterk staat, volgen de verkiezingen pas in maart, officieel vanwege de ebola-epidemie en het geweld daar.
Congolese verkiezingen: cruciale fase breekt aan
Het tellen van de stemmen kan beginnen. — © reuters
Lange wachtrijen bij het stembureau. — © AFP
In Congo zijn de meeste stembureaus gesloten en kan het tellen beginnen. Momenteel verloopt alles relatief kalm, maar waarnemers van de katholieke kerk houden de adem in voor de telling. Dat er vier doden gevallen zijn in Zuid-Kivu, kunnen ze niet bevestigen.
De meest cruciale fase van de Congolese verkiezingen is aangebroken: het tellen van de stemmen in de stembureaus over heel het land. In het algemeen is de langverwachte stembusslag 'relatief kalm' verlopen, zegt de Congolese bisschoppenconferentie Cenco (Conférence épiscopale nationale du Congo). De katholieke kerk stuurde meer dan 40.000 waarnemers uit, omdat de Congolese autoriteiten buitenlandse observators de toegang tot het land weigerden.
De katholieke waarnemers slaagden erin aanwezig te zijn in 78 procent van de stembureaus en maakten melding van problemen met de stemcomputers in 544 van de goed 12.000 bureaus. Los daarvan waren er ook geruchten over intimidatie van kiezers of waarnemers door het leger, en over het omkopen van kiezers. Daarover zei Didier Reynders (MR), minister van Buitenlandse Zaken in ons land, eerder al dat hij zich zorgen maakte, maar dat het aan de Congolezen zelf is om te oordelen over de 'correctheid en de geloofwaardigheid van de verkiezingen'.
'Onze mensen op het terrein hebben onder meer de vernieling van kiesmateriaal in Kingabwa (een wijk in Kinshasa, red.) vastgesteld', aldus Donatien Nshole, de woordvoerder van de Cenco. Maar dat er in de provincie Zuid-Kivu vier doden zouden zijn gevallen in een kiesbureau kon hij niet bevestigen. Die informatie werd eerder op de dag verspreid door Vital Kamerhe, de campagneleider van presidentskandidaat Félix Tshisekedi.
'Vreedzaam en waardig'
In een televisieboodschap op de publieke zender RTNC feliciteerde president Joseph Kabila de Congolezen voor de 'vreedzame en waardige' manier waarop ze de stembusslag lieten verlopen, 'met respect voor de soevereiniteit'. Door technische en andere problemen werden de stembureaus langer open gehouden dan voorzien, maar intussen wordt er vrijwel overal geteld.
'De kandidaten die ons het meest interesseren zijn de nummers 13, 4 en 20', aldus de voorzitter van een stembureau in de wijk Kintambo in Kinshasa. Het gaat om de drie voornaamste kandidaten: Emmanuel Ramazani Shadary - de dauphin van president Kabila - en de twee uitdagers Martin Fayulu en Félix Tshisekedi.
De tellers moeten nu scrupuleus het boekje volgen onder de niet-aflatende wakende blik van getuigen. Behalve een nieuwe president wordt er ook een nieuw parlement gekozen, én zijn het provinciale verkiezingen. De eerste voorlopige uitslag van de presidentsverkiezingen wordt op 6 januari verwacht.
