Euro viert 20ste verjaardag: “Symbool van eenheid, soevereiniteit en stabiliteit”
"De euro is een symbool van eenheid, soevereiniteit en stabiliteit geworden." Dat heeft de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker verklaard naar aanleiding van de twintigste verjaardag van de eenheidsmunt vandaag.
Hij was een van de ondertekenaars van het verdrag dat de eenheidsmunt in het leven riep. "Ik ben ervan overtuigd dat dat de belangrijkste handtekening is die ik ooit heb gezet", aldus Juncker.
Ook Europees president Donald Tusk benadrukt het belang van de munt. "De creatie van de euro twintig jaar geleden was een keerpunt in de Europese geschiedenis, samen met de bevrijding van Centraal- en Oost-Europa en de hereniging van Duitsland", aldus Tusk.
lees verder onder de foto:
Veerkracht versterken
Tegelijkertijd wijzen beide Europese leiders erop dat de veerkracht van de euro met het oog op toekomstige crisissen moet versterkt worden. "Er kan geen twijfel bestaan over onze politiek wil", aldus Juncker. "We moeten voorbereid zijn op wat de toekomst kan brengen."
lees verder onder de foto:
De euro werd op 1 januari 1999 de officiële munteenheid in 11 lidstaten van de Europese Unie. In het begin waren enkel betalingen met cheque, kredietkaart en overschrijvingen mogelijk, tot de munten en biljetten in 2002 in omloop kwamen. Vandaag gebruiken 340 miljoen burgers in 19 van de 28 EU-lidstaten de munt.
"Na twintig jaar is er nu een generatie die nooit een andere lokale munteenheid heeft gekend", aldus voorzitter van Europese Centrale Bank Mario Draghi nog.
lees verder onder de foto:
Bewogen parcours van een ‘fragiele kolos’
De eenheidsmunt legde een bewogen parcours af, inclusief het overleven van de economische crisis van 2008 en de schuldencrisis van 2010-2012, maar blijft wel de op een na grootste munt ter wereld. Toch zal de euro zonder een toenemende stabiliteit binnen de eurozone een “fragiele kolos” blijven, aldus economen.
De euro werd in eerste instantie geïntroduceerd als virtueel instrument dat gebruikt werd door financiers en boekhouders, alvorens in januari 2002 de munt te worden waarmee 340 miljoen inwoners van 19 landen vandaag betalen.
lees verder onder de foto:
Populaire munt
Volgens de Europese Centrale Bank heeft de introductie van de eenheidsmunt een escalatie van de prijzen vermeden. Uit een rapport dat de ECB in november publiceerde, blijft de munt bovendien populair, ondanks de opkomst van populistische en eurokritische bewegingen. Zo meent 74 procent van de inwoners van de eurozone dat de introductie van de euro voordelig is voor de Europese Unie, terwijl 64 procent vindt dat de munt goed is voor zijn eigen land.
“De euro is verankerd in de populatie. Zelfs de anti-establishmentpartijen hebben moeten buigen”, zegt econoom van de Brusselse denktank Bruegel, Nicolas Véron. Ook heeft de euro de internationale handel gestimuleerd, waardoor de munt na de dollar de meest gebruikte munteenheid ter wereld werd.
Handicaps en spanningen
De financiële crisis van 2008 en de schuldencrisis van 2010-2012 deden de euro echter wankelen, en hebben de aandacht gevestigd op de handicaps waarmee de euro al van in het begin te kampen had: een gebrek aan budgettaire solidariteit in Europa door de bundeling van schulden en investeringen en dus ook risico’s, de grote verschillen tussen de verschillende economieën, het ontbreken van een ultieme kredietverlener, etc.
lees verder onder de foto:
De euro heeft ook geleid tot spanningen tussen de zuidelijk en noordelijk gelegen landen, in het bijzonder in navolging van de Griekse crisis. Zo beschuldigden de Zuid-Europese landen de noordelijke landen van neoliberalisme, terwijl het noorden het zuiden laks noemt, aldus professor aan de IESEG School of Management Eric Dor.
Gebreken niet terdege aangepakt
ECB-voorzitter Mario Draghi kon in de zomer van 2012 de brand blussen door te verzekeren dat zijn instelling er “alles aan zou doen om de euro te redden”. Met een programma om, onder voorwaarden, een ongelimiteerde hoeveelheid schulden op te kopen van landen, kan de ECB de rust doen terugkeren. Om de inflatie in te dammen, bracht ze vervolgens de rente naar het laagst mogelijke niveau, en kocht in totaal 2.600 miljard dollar aan schulden op.
Op politiek vlak werd echter weinig gedaan om de gebreken van de euro aan te pakken. De 19 landen hebben vandaag nog steeds geen middelen om de convergentie te realiseren of om investeringen te doen om het hoofd te bieden aan de economische uitdagingen. De Franse president Emmanuel Macron had een zeer ambitieuze begroting voor ogen, maar dat was zonder Duitsland gerekend, dat gekant is tegen elke vorm van het herverdelen van de schulden.
lees verder onder de foto:
Eurobudget
Eerder deze maand nog hebben de Europese leiders ingestemd met de uitwerking van een bescheiden apart budget voor de eurozone. In hun slotverklaring geven de leiders de ministers van Financiën de opdracht om voort te werken aan een “budgettair instrument voor convergentie en concurrentiekracht voor de eurozone”.
Tegen juni 2019 zouden de ministers het eens moeten raken over de voornaamste kenmerken van dat budget, dat deel zal uitmaken van de algemene Europese begroting. De omvang van dat eurobudget zal dan ook beslecht worden tijdens de onderhandelingen over de meerjarenbegroting na 2020.
“Kolos met stenen voeten”
Volgens economist van de Bank of America Merrill Lynch Gilles Moec bevindt de ECB zich vandaag op het einde van haar krachten, nadat ze de munt en het bankensysteem heeft gestabiliseerd.
Véron toont zich echter optimistischer. Volgens hem is de euro na de sanering van de banken en van de staatsschuld en de tussenkomst van de Europese Centrale Bank vandaag een “kolos met stenen voeten, in plaats van voeten van klei”.
