Vallen weg in vergelijking met de typische macho-porno: siliconenborsten, de dominante man en de vaak volslagen uit de lucht gegrepen “verhaaltjes”. In de plaats komen seksscènes tussen protagonisten van divers pluimage, met als bindende factor dat alle geslachtsverkeer met wederzijdse instemming geschiedt.

Echt nieuw zijn de pogingen tot vrouw- en mensvriendelijke porno niet. In de jaren tachtig werd in de VS al wel eens “feministische porno” gedraaid. Maar door de huidige overdaad aan bedroevend slechte machismo-filmpjes op het internet én het debat over de negatieve impact van die eenzijdige porno op het seksuele gedrag van jongeren in het achterhoofd, is de kwestie van en de noodzaak aan alternatieven brandend actueel.

“Strijd tegen vrouwonvriendelijkheid”

“De feministische porno maakt deel uit van een strijd tegen de vrouwonvriendelijkheid op het terrein bij uitstek van de misogynie. En daarbij worden dezelfde wapens ingezet als bij de mainstream porno”, zegt de Franse cineaste en ex-actrice Ovidie. De 38-jarige vrouw woonde onlangs in Berlijn een festival gewijd aan het onderwerp bij. “Door ook op de pornokar te springen, maken we het statement dat we dat segment niet uitsluitend in de handen van mannen willen laten.”

De traditionele pornofilm voor volwassenen “volgt zowat altijd dezelfde choreografie “met bijna steeds dezelfde rollenverdeling voor de geslachten: de man domineert” en de vrouw is het object. In films als ‘Histoires de sexe(s)” en ‘X-Girl contre Supermacho’ laat Ovidie de vrouw haar rol van object ontstijgen. De rollen worden omgedraaid, want “het zijn de vrouwen die beslissen wat, waar en hoe gebeurt”.

Bepaalde criteria

De militantes van de alternatieve porno beklemtonen dat zij feministische porno maken, geen “vrouwelijke porno”. En net als de Deense Dogma-films moet ook de alternatieve porno aan een aantal criteria voldoen. De verlangens van alle geslachten moeten aan bod komen, inbegrepen die van mannen - “die in de mainstreamporno worden gereduceerd tot hun penis” - én de hoofdrolspelers moeten ook “fysiek en cultureel gevarieerd” zijn, stelt de Duitse taalkundige Laura Meritt, gespecialiseerd in de thematiek.

De “fysieke variatie” houdt in dat niet enkel nog perfecte of bovendimensionale lichamen seks bedrijven. Voorts is, uit educatief standpunt, het dragen van een preservatief een conditio sine qua non. De ethische component: de “werkomstandigheden zijn gebaseerd op wederzijdse toestemming”, waarbij elkeen de keus heeft al dan niet bepaalde seksuele handelingen te doen”.

De seksscènes worden opgenomen met zo weinig mogelijk onderbrekingen. Ook dat is anders dan in de mainstreamporno, zegt Misungui Bordelle, de nom de plume van een actrice uit het vak. “In de traditionele porno wordt echt een methodische uitvoering gebracht van een script, met eventueel verschillende takes voor een shot”.

“Proseksuele activisme”

In 2004 lanceerde Jennifer Lyon Bell, een nu 49-jarige alumnus van Harvard, haar bedrijf ‘Blue Artichoke Films’, gespecialiseerd in films die “de seksualiteit op een realistische manier afschilderen”. Bell is een activiste van het “proseksuele activisme”, waarbij gesteld wordt dat de vrouw haar emancipatie juist moet bereiken op het vlak van de seksualiteit”. Dat al vier decennia oude activisme staat lijnrecht tegenover het abolitionisme, de feministische strekking die ijvert tegen de merchandising en een compromis met de seksindustrie.

Lucie Blush, een 30-jarige Franse cineaste, zegt dat zij amper contact heeft met de mainstreamsector. “De festivals en de manieren waarop inkomsten worden gegenereerd, zijn volkomen anders, het zijn milieus die elkaar zelden ontmoeten”. De mainstreamsector beschouwt de alternatieve porno “niet als concurrent”, zegt Gregory Dorcel van één van de marktleiders van X-films. De alternatieve sector heeft nog onvoldoende draagkracht “omdat vrouwen maar zelden naar pornofilms kijken”.

Eigen festival

De vraag is dan ook of die “nieuwe” sector wel voldoende commerciële draagkracht heeft tegenover het gratis te bekijken massa-aanbod. Het genre heeft alleszins sinds 2006 zijn eigen festival. Sinds dat jaar worden in Toronto jaarlijks de “Feminist Porn Awards” uitgereikt. Het grootste festival in Europa vindt dan weer plaats in Berlijn. Dit jaar trok het 10.000 bezoekers. Maar de “ethische” porno-producties blijven inmiddels “druppels op een hete plaat”, zo nuanceert journaliste en schrijfster Camille Emmanuelle.

Bij gebrek aan verdelers moet de alternatieve porno het stellen met een systeem van abonnementen dat moet opboksen tegen een, vooral bij de jongeren geliefd, gratis mainstreamaanbod. En dus rijst de vraag: moet die ethische porno geen overheidssubsidies krijgen? Zweden was op dat vlak een pionier. In 2009 gaf het Zweedse Filminstituut financiële steun aan een reeks van twaalf kortfilms gerealiseerd door feministes. In Berlijn willen de daar mee regerende sociaaldemocraten nog een stapje verder gaan en stellen ze dat de alternatieve porno moet gebruikt worden als pedagogische steun voor jongeren. Het voorstel is op tafel gegooid door plaatselijk SPD-bestuurslid Ferike Thom.