VIDEO. Flatscreens, IKEA-meubels en speelgoed spoelen aan op Nederlandse Waddeneilanden: mensen gaan massaal ‘shoppen’ op strand

In totaal heeft het schip de MSC Zoe ongeveer 270 containers verloren boven het Duitse eiland Borkum, meldt de Nederlandse kustwacht. Door de getijdenstroom dreven de containers en goederen naar het zuidwesten, naar de Nederlandse Waddeneilanden.

De MSC Zoe is met een lengte van 395 meter een van de grootste containerschepen ter wereld. Ze vaart onder de Panamese vlag en kan circa 19.000 containers vervoeren.  Van de 200 omgeslagen containers zijn er dus zeker 21 intussen aangespoeld. Rond 10.45 uur vanmorgen waren er containers gelokaliseerd op drie Waddeneilanden: drie op Vlieland, vier op Terschelling en de rest tussen Ameland en Schiermonnikoog. Ook op het eiland Texel zijn spullen aangespoeld van het schip, “voor zover bekend” geen containers. De rest drijft nog in zee.

Over de inhoud ervan is niets meer bekend dan de goederen die inmiddels aangespoeld zijn. Een waaier aan spullen is op de stranden beland, onder meer ingepakte IKEA-meubels, speelgoed, fleecedekens, auto-onderdelen, gloeilampen en stoeltjes. Er worden zelfs flatscreen-tv’s meegesjouwd. In drie nog niet gelokaliseerde containers zit gevaarlijk organisch peroxide in poedervorm in vaten, waarschuwt de kustwacht.

Het was in ieder geval flink druk op de stranden vandaag. Veel eilandbewoners gingen met trekkers, auto’s en karren het strand op om alles op te ruimen. Een deel gaat ook mee naar huis. Een beetje gratis shoppen op het strand.

Niet erg, zo blijkt. Mensen die aangespoelde spullen vinden, mogen die gewoon meenemen. Volgens de gemeente Terschelling hebben de goederen “door contact met het zeewater geen waarde meer”. Gesloten containers moeten wel dicht blijven, benadrukt de gemeente.

“Het opruimen en inladen is alleen maar heel lief”, voegt burgemeester Tineke Schokker van Vlieland toe. “We hebben een oproep gedaan voor vrijwilligers, iedereen helpt mee. Wij zijn blij dat we de troep kwijt zijn. Verwerken kost meer dan het spul waard is.” Dat ze bij Terschelling onder meer flatscreen-tv’s hebben aangetroffen, lacht de burgemeester weg. “Zij hebben de leuke containers. Maar we gunnen het onze buren hoor.”

Ook voor het milieu doen de opruimers goed werk, benadrukt Erik van Sebille, die verbonden is an de Universiteit Utrecht en onderzoek doet naar oceaanstromingen. Hij onderzoekt ook hoe afval en plastic zich verspreiden over de wereldzeeën. “Zo komen deze spullen niet terug in de zee en uiteindelijk niet in de oceaan terecht”, zegt hij.

Het overboord slaan van de meer dan 200 containers betekent volgens de oceaanonderzoeker een enorme extra vervuiling van de oceaan. “De meeste containers zullen waarschijnlijk snel zinken, maar de spullen uit de containers die in plastic verpakt zitten, kunnen nog lang blijven drijven en komen uiteindelijk bij de zogenoemde plastic soep terecht”, legt hij uit. “Het is dan ook zaak de containers zo snel mogelijk te bergen, voordat ze zinken en doorroesten.’'

Van Sebille verwacht niet dat nog veel spullen op de Nederlandse stranden zullen aankomen. “Ze zullen op de getijden nog een beetje heen en weer dobberen. Maar ik verwacht niet dat er nog dagenlang spullen zullen aanspoelen. Uiteindelijk drijven de goederen op de zeestroming naar het noorden, langs Noorwegen naar het poolgebied.” Hier komen de spullen uiteindelijk in de Barentszzee terecht, waar zich tussen Spitsbergen en Nova Zembla een grote drijvende vuilnisbelt bevindt.

Terschelling en Vlieland gaan de kosten van de opruimwerkzaamheden van de aangespoelde containers verhalen op de eigenaar. “De kosten declareren we bij de reder, zo werkt dat”, aldus Schokker. 

In een drietal nog niet gelokaliseerde containers zit dus wel een gevaarlijk goedje: organisch peroxide in poedervorm. Oppassen geblazen. Hoe gevaarlijk het spul precies is, is nog onduidelijk. “Het kan gaan om een van twee soorten: een zou bij 50 graden boven nul ontvlammen, de ander is alleen vervuilend. Maar het is in beide gevallen niet wat je wilt”, aldus een woordvoerder van de kustwacht.

Over aangespoelde containers of vaten met de peroxide is bij de hulpdiensten nog geen melding binnengekomen. Mensen die de containers of vaten vinden, moeten er van af blijven en de hulpdiensten bellen. Het incident wordt door de Friese Veiligheidsregio gezien als een GRIP 2-situatie, waarvan sprake is bij een incident met gevolgen voor de omgeving, zoals hevige stankoverlast of de ontruiming van enkele gebouwen.

Het is trouwens niet de eerste keer dat spullen aanspoelen op de eilanden. In 2006 vond er een Shoenami plaats, toen er tienduizenden schoenen aanspoelden. Ook toen betaalde de verzekering van de rederij de kosten van het schoonmaken.