Eerste beeld vrijgegeven van verste ruimteobject ooit door de mens bestudeerd: ijsdwerg Ultima Thule blijkt een sneeuwman te zijn

Uit beelden blijkt het object in de Kuipergordel te lijken op een sneeuwman van 32 op 16 kilometer, aldus NASA. Anderen zien in de vorm een pindanootje, een bowlingkegel of een halter. 

Ultima Thule blijkt een zogenaamde “contact binary” te zijn, de eerste die ooit echt is waargenomen. Oorspronkelijk waren het verschillende objecten die rond elkaar wentelden en na verloop twee grotere ruimtelichamen vormden. Ook die bleven rond elkaar draaien, tot ze bij elkaar kwamen en aan elkaar 'vastgroeiden’. Het grote deel is 19 kilometer in doorsnee. Dat heeft de naam Ultima gekregen. Het kleinste deel, Thule genaamd, heeft een diameter van ongeveer 14 kilometer.

De mensen achter de missie denken dat de twee delen van Ultima Thule al miljarden jaren aan elkaar vastzitten. Waarschijnlijk zijn ze al samengesmolten in de beginjaren van ons zonnestelsel, zo’n 4,6 miljard jaar geleden. Dat was geen keiharde knal. De wetenschappers vergelijken het met een aanrijding waarbij alleen een deukje ontstaat.

Een eerder al ontrafeld mysterie is dat Ultima Thule ronddraait als een propeller met zijn rotatie-as grosso modo naar New Horizons gericht. Dat verklaart waarom in vroegere foto's de helderheid niet bleek te variëren met de rotatie. Hoe lang die duurt is nog niet uitgemaakt.

New Horizons is gisteren voorbij een asteroïde gevlogen, zoals de bedoeling was. Dat gebeurde op 6,6 miljard kilometer afstand van de aarde. Nog nooit is een object zo ver weg van dichtbij bestudeerd. De sonde heeft de rots Ultima Thule van dichtbij op allerlei manieren opgemeten. Daarna stuurde hij een levensteken naar de aarde. De harde schijf zit vol gegevens, die in de komende jaren beetje bij beetje worden verstuurd, aldus de missieleiding.

De sonde blijft in de komende dagen en maanden data en foto's naar de Aarde sturen. Binnen de twintig maanden moeten alle wetenschappelijke data binnen zijn over het object dat meer kan leren over het ontstaan van ons zonnestelsel.

De eigenlijke missie van New Horizons was de eerste gedetailleerde verkenning van de dwergplaneet Pluto en haar manen. Dat gebeurde in 2015, negen jaar na de lancering in 2006. Volgens de NASA blijft de sonde de ijzige Kuipergordel exploreren tot minstens 2021. Als de sonde blijft werken, wil de vluchtleiding over een paar jaar weer langs een ruimterots scheren, nog verder weg. Die bestemming is nog niet geselecteerd. Rond 2047 bereikt de New Horizons de rand van ons zonnestelsel, maar dan werkt hij waarschijnlijk niet meer. Aan boord van de sonde is ook de as van de man die in 1930 Pluto heeft ontdekt, sterrenkundige Clyde Tombaugh (1906-1997).

De naam van de asteroïde, Ultima Thule, komt van de oude Grieken en Romeinen. Voor hen was Thule een mythisch eiland in het hoge noorden. Ultima Thule, wat ‘voorbij Thule’ betekent, geeft aan dat de sonde “voorbij de grenzen van de bekende wereld” gaat, aldus de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Vandaag kregen de twee lobben van het object ook ineens elk een deel van de naam, Ultima en Thule.