De oorzaak van een depressie kan een ontsteking zijn

Edward Bulmore: “Tijdens mijn medische opleiding in de jaren 80 hamerden de artsen op het bestaan van een zogenaamde bloedhersenbarrière: een soort muur die het lichaam volledig gescheiden zou houden van de geest. Wel, het wordt steeds duidelijker dat lichaam en geest géén gescheiden entiteiten zijn. We weten nu dat er hormonen bestaan die in het hele lichaam ontstekingen kunnen veroorzaken en signalen naar de hersenen kunnen uitzenden. Dat heeft gevolgen voor je gemoed, en kan leiden tot een depressie.”

Hoe bewijst u die stelling?

“Met tientallen studies. Uit een onderzoek bij 15.000 Britse kinderen bleek bijvoorbeeld dat kinderen die op hun 9de lichte ontstekingen hadden, op hun 18de significant meer kans liepen op een depressie.

“Als een rat in een experiment wordt geïnjecteerd met bacteriën die een ontsteking veroorzaken, trekt hij zich terug uit het sociale contact met andere dieren. Hij beweegt minder, en zijn slaap- en eetcyclus raken verstoord.”

Hoe bewijs je dat dat ook voor mensen geldt?

“Bij gezonde jonge mensen die een vaccin tegen tyfus krijgen, zie je dat het immuunsysteem op dezelfde manier reageert als dat van een rat die met bacteriën is ingespoten. De gevaccineerde vrijwilligers ontwikkelden een lichte depressie.” 

Is het normaal dat mensen zich weleens down voelen na een griepprik?

“Absoluut. De virussen in de griepspuit vallen je immuunsysteem aan, dat op zijn beurt die hormonen verspreidt
die je geest kunnen infecteren met een lusteloos, depressief gevoel.”

Zijn er ontstekingen waarvoor we extra moeten oppassen?

“Periodontitis, een ontsteking rond de tanden en kiezen, staat bovenaan mijn lijstje boosdoeners. Het is een lichte chronische infectie die gemakkelijk over het hoofd kan worden gezien: de meeste artsen staan er niet bij stil omdat ze het als een kwestie voor de tandarts beschouwen. En de meeste tandartsen worden niet betaald om na te denken over het verband tussen een tandvleesziekte en depressie. Een slechte adem zou dus, behalve onaangenaam voor je gesprekspartner, weleens een veeg teken kunnen zijn.”

Eén op de vier mensen krijgt vroeg of laat af te rekenen met depressie. Toch schrijven artsen nog altijd dezelfde antidepressiva voor als dertig jaar geleden. Hoe komt dat?

“De farma-industrie heeft miljarden geïnvesteerd om alternatieven te vinden voor Prozac en dergelijke, zonder resultaat. Er is wel indirect bewijs dat sommige anti-ontstekingsmedicijnen, zoals aspirine en diclofenac, ook helpen tegen depressie. Alleen mogen ze niet gebruikt worden om depressie te behandelen, omdat ze ook bijwerkingen hebben op lange termijn, zoals maagirritaties, zweervorming en bloedingen.”

Heeft uw onderzoek ook invloed op de behandeling van depressie?

“Onze manier van denken moet veranderen. Ik hoop dat artsen ontstekingen – makkelijk te meten in het bloed – in de  toekomst zullen meenemen als ze een diagnose stellen en rekening zullen houden met de link tussen lichaam en geest. Artsen besteden de meeste aandacht aan de fysieke ziekte. Daarvoor zijn ze opgeleid en daar zijn ze erg goed in. Ze hebben veel minder aandacht voor psychologische problemen van hun patiënten. En als die er uit zichzelf over beginnen, weten artsen niet wat ze ermee moeten aanvangen. Dát moeten we aanpakken.”

Edward Bullmore, Het ontstoken brein, Prometheus

_©Humo