Is de fikse duik van het Apple-aandeel de voorbode van een slecht beursjaar?

De fikse duik van het Apple-aandeel is volgens sommigen de voorbode van een slecht beursjaar. De ‘contraire belegger’ zal dan weer opwerpen dat er stilaan koopjes opduiken. Vast staat dat zowel de aandelen- als de obligatiemarkten anticiperen op een serieuze groeivertraging, maar tot nader bericht geen recessie. 

Maar de economie is niet hetzelfde als de markten. De eerlijkheid dwingt me te zeggen dat ik niet weet wat er volgt op de appelflauwte. Met reden, want het juist voorspellen van de markten blijft een aartsmoeilijke, om niet te zeggen onmogelijke opgave.

Vraag het gerust aan de Amerikanen Eugene Fama en Robert Shiller. Beiden wonnen in 2013 de Nobelprijs voor hun onderzoek naar het onstuimige karakter van de financiële markten. Al verschillen ze wel van mening, het blijven tenslotte economen. Terwijl Fama zegt dat markten volledig rationeel zijn, benadrukt Shiller vooral het irrationele karakter. Hoe zit dat juist?

Lees ook onze analyse over de eerste omzetwaarschuwing van Apple sinds 2002: Slecht nieuws voor Apple, maar goed nieuws voor de consument
 

Efficiënte-markthypothese

Fama hangt de stelling aan dat markten compleet onvoorspelbaar zijn en dat ze dus een willekeurig patroon volgen. Volgens hem dragen de prijzen van obligaties en aandelen alle bestaande informatie in zich en nemen ze onmiddellijk alle nieuwe beschikbare informatie minutieus op, zodat de meest recente koers de beste weerspiegeling is van de onderliggende waarde. 

Fama gelooft dus in de zogenaamde efficiënte-markthypothese. Let op, deze theorie beweert niet dat markten altijd de juiste prijs weergeven. Wel stelt ze dat het onmogelijk is voor beleggers om hier consistent voordeel uit te halen als de prijs geen juiste weerspiegeling van de werkelijkheid is. Geen enkele individuele belegger beschikt over alle informatie, maar samen komen ze tot de best mogelijke schatting, aldus de theorie. 

Fama’s visie sluit in feite aan bij het idee van de ‘wijsheid van de massa’, naar het in 2004 verschenen boek van de Amerikaanse historicus James Surowiecki.

Kuddedier

Maar wat als mensen elkaar beginnen na te apen? De link met de mens als kuddedier is dan snel gelegd. We komen nu bij Shiller, een criticus van de efficiënte-markthypothese. Shiller verwierf faam door ruim op voorhand te waarschuwen voor de irrationale overdrijving van de aandelenmarkten in de aanloop naar de technologiezeepbel eind jaren 90, alsook de huizenmarktzeepbel midden jaren 2000. 

Shiller vergelijkt het zelfs met een sociale epidemie, waarbij de opwinding die ontstaat door opwaartse en neerwaartse prijsontwikkelingen voor besmetting zorgen. Dat maakt van Shiller nog geen ziener, zoals hij zelf toegeeft: “Het constateren van de dwaasheid op de markt biedt geen duidelijk voordeel bij het voorspellen van de resultaten, omdat veranderingen in de kracht van de illusie heel moeilijk te voorspellen zijn.”

Reflexiviteit

Shillers visie raakt aan de inzichten van Soros. De Hongaarse superspeculant belichtte in 1987 twee interessante concepten waaraan ieder van ons onderhevig is, namelijk feilbaarheid en reflexiviteit. 

In de eerste rol proberen we de wereld te vatten. Maar omdat die zo complex is, vallen we terug op vuistregels, metaforen en veralgemeningen. Vervolgens gaan we met die imperfecte inschatting over tot beslissingen die op hun beurt de werkelijkheid beïnvloeden en richting geven. De twee rollen interfereren constant met elkaar. 

Met andere woorden, de realiteit beïnvloedt onze perceptie en de perceptie beïnvloedt de realiteit, waardoor objectiviteit en subjectiviteit door elkaar lopen en elkaar aanjagen in een spiraal van reflexiviteit. 

Hoe bepalen we dan het verschil tussen de waarde en de prijs van een aandeel? Soros vergaarde een waanzinnig fortuin, maar ook hij bleef uiteindelijk met de voetjes op de grond: “Financiële markten zijn over het algemeen onvoorspelbaar. Het idee dat je kunt voorspellen wat er gaat gebeuren, is in tegenspraak met mijn manier van kijken naar de markt.”

Het lijkt wel een echo van Keynes: “De markten kunnen langer irrationeel blijven dan wij solvabel.”

Hoe dan ook, mijn beste financiële wensen voor 2019.