Vlaams Belang gaat softe toer op
In zijn jongste campagne kiest Vlaams Belang voor een opvallend zachter beeld en toon. Zo hoopt de partij een ruimer kiespubliek aan te spreken. “Maar als de verkiezingen dichterbij komen, wordt het toch weer harder.”
Een jonge vrouw die een lachende baby in de lucht steekt, met daarbij de woorden ‘Bescherm onze mensen’. Met die campagne, die het vrijdag lanceerde, trekt het Vlaams Belang naar de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen van mei.
Het beeld en de slogan zijn opvallend zacht voor een partij die erom bekendstaat de bokshandschoenen, bezems en forse leuzes niet te schuwen. “Het is niet de stijl-Dewinter. Dit is een poging om een zachter imago te krijgen”, merkt ook VUB-politicoloog Dave Sinardet op.
Ook inhoudelijk is de nieuwe campagne opmerkelijk. De drie pijlers die de partij naar voren schuift, ‘de bescherming van onze grenzen, ‘de bescherming van Vlaanderen’ en ‘de bescherming van onze welvaart’ lijken vintage Vlaams Belang, maar de partij trekt daarnaast ook de sociale kaart. Zo pleit ze onder meer voor de nationalisering van de energiesector en een basispensioen van 1.500 euro. Voorstellen die respectievelijk ook PVDA en sp.a doen. Op die manier kan de partij zich wat afzetten tegen de grote concurrent N-VA, dat eerder een liberale koers vaart.
Verbredingsoperatie
Het is niet voor het eerst dat Vlaams Belang dergelijke poging onderneemt. Voorzitter Tom Van Grieken probeert al enkele jaren om een verbredingsoperatie op te zetten. In februari 2018 lanceerde Vlaams Belang al een rist voorstellen waarmee het hoopte zich te profileren als sociale volkspartij. Niet zonder reden, zegt Sinardet. “Uit onderzoek blijkt dat er een groep is die op de sociaal-culturele breuklijn eerder rechts is, mensen die minder migratie willen en meer veiligheid, maar die tegelijkertijd op de sociaal-economische as veeleer links zijn. Mensen die lagere inkomens hebben maar op zich wel een socialer beleid willen dus. Bij de sp.a heeft men daar op een bepaald moment op proberen inspelen, met de befaamde Elchardus-lijn.”
Dat Van Grieken ook op die groep mikt, in de hoop zijn partij te laten groeien, is dus geenszins vreemd. In het verleden bleef het echter bij enkele uitspraken, of een campagne die al snel stilviel. Van de ‘sociale campagne’ van begin vorig jaar viel bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober niet veel meer te merken.
En daar zie je dat de partij op twee benen hinkt, zegt Sinardet. Vlaams Belang wil wel mikken op die linksere kiezers, maar tegelijk ‘vuil’ genoeg blijven om zijn extreemrechtse achterban niet af te schrikken. “Als de verkiezingen dichterbij komen, merk je toch altijd dat het weer harder wordt.”
‘Voorzitter Van Grieken kan een aantal lijnen naar verbreding misschien makkelijker doen slagen, omdat Filip Dewinter minder prominent op de voorgrond zal staan’
Dat heeft in ruime mate te maken met de figuur van Filip Dewinter. Die gedraagt zich steeds meer als een ongeleid projectiel, die zich van de door zijn voorzitter uitgezette lijn weinig aantrekt. Zo kwam de VB-ancien in 2016 met een nieuwe bokshandschoencampagne, zonder overleg met Van Grieken. Dat gaf de poging om salonfähiger te worden een stevige dreun.
Nu liggen de kaarten volgens Sinardet mogelijk wat anders. “Dewinter komt toch wat verzwakt uit de gemeenteraadsverkiezingen. In Antwerpen bleef Vlaams Belang status quo, terwijl de partij in de rest van Vlaanderen wel sterk is vooruitgegaan. De positie van Van Grieken is daarmee toch versterkt. Nu kan hij een aantal lijnen naar verbreding misschien makkelijker doen slagen, omdat Filip Dewinter minder prominent op de voorgrond zal staan.”
Vlaams Belang zit in de lift, en de kans is groot dat de partij er bij de verkiezingen in mei stevig op vooruitgaat. Vraag is echter wat ze daarbij wint. De voorbije weken is nog maar eens gebleken dat het cordon sanitaire overeind blijft, denk aan Ninove. Want ook al is de verpakking wat anders, de boodschap blijft toch grotendeels hetzelfde: hou de migranten buiten. Dat blijkt onder meer uit de migratiestop die de partij (opnieuw) voorstelt.