Direct naar artikelinhoud
Brazilië

President Bolsonaro baart opzien met suggestie voor militaire basis VS in Brazilië

President Bolsonaro, links, met de nieuwe minister van Defensie na zijn beëdiging.Beeld EPA

De nieuwe Braziliaanse president Jair Bolsonaro doet opnieuw de wenkbrauwen fronsen in de regio met zijn opmerking dat hij een Amerikaanse militaire basis in Brazilië niet zou afwijzen. De militaire aanwezigheid van de VS in Zuid-Amerika is altijd een gevoelig en beladen onderwerp geweest.

Bolsonaro, die een aanhanger van president Trump is, zei in een interview met de tv-zender SBT dat hij openstaat voor de mogelijkheid dat de VS ooit een militaire basis zullen vestigen in Brazilië.

“Wie weet hoeven wij in de toekomst, afhankelijk van wat er gebeurt in de wereld, niet meer over deze vraag te discussiëren”, aldus de rechtse president die dinsdag werd beëdigd. Met zijn opmerking breekt Bolsonaro, een oud-militair, bewust met de buitenlandse politiek van voorgaande, linkse regeringen.

Die botsten vaak met Washington op het internationale toneel. De president, die de betrekkingen met de VS wil verbeteren, weet ook heel goed dat de vestiging van een permanente Amerikaanse militaire basis in Zuid-Amerika moeilijk ligt en niet populair is in veel landen.

Russische bommenwerpers

De VS beperkten hun permanente militaire aanwezigheid in de regio decennialang tot Midden-Amerika en het Caraïbisch gebied. Zo beschikt de Amerikaanse marine over een basis bij het Cubaanse Guantánamo Bay. In Panama waren jarenlang diverse bases gevestigd in de Kanaalzone, maar die werden in 1999 gesloten.

Hier werden onder andere Zuid-Amerikaanse officieren opgeleid waarvan een deel later een kwalijke rol speelde tijdens de militaire dictaturen in hun land. Verder maakten de Amerikanen gebruik van “vooruitgeschoven posten” in onder andere Ecuador en radar- en trainingscentra in Peru en Colombia om onder andere de drugshandel te bestrijden en om te oefenen. 

Ook gaf Washington de Colombiaanse regering militaire hulp om de drugskartels een kopje kleiner te maken. De vestiging van permanente Amerikaanse bases in Zuid-Amerika, zoals de VS die hebben in Europa en Azië, was echter uitgesloten.

De opmerking van Bolsonaro komt een maand nadat het buurland Venezuela opzien baarde in de regio met een militaire oefening met de Russische luchtmacht. Moskou stuurde in december twee langeafstandsbommenwerpers van het type Tu-160, die ook geschikt zijn voor nucleaire aanvallen, naar Venezuela. 

De Venezolaanse minister van Defensie Vladimir Padrino, tweede van links, na de aankomst in december van twee Russische nucleaire bommenwerpers op een luchtmachtbasis ten noorden van Caracas.Beeld AFP

Amerika’s “achtertuin”

De bommenwerpers oefenden toen tijdens een tien uur lange vlucht over het Caraïbisch gebied met Venezolaanse F-16’s en Su-30’s. De aankomst van de Russische toestellen in Amerika’s “achtertuin” werd direct bekritiseerd door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo.

“Het Russische en het Venezolaanse volk moeten beseffen wat dit is: twee corrupte regeringen die publiek geld verkwisten en vrijheid aan banden leggen terwijl hun bewoners lijden”, aldus Pompeo in een tweet. Bolsonaro toonde zich in het interview bezorgd over de Russische actie. “Rusland heeft een manoeuvre uitgevoerd in Venezuela”, aldus de president. “Wij weten wat de bedoelingen zijn van de Maduro-dictatuur.”

Hij doelde op de Venezolaanse president Nicolas Maduro. Volgens Bolsonaro maakt Venezuela, samen met de linkse regeringen van Nicaragua en Cuba, deel uit van een “trojka van tirannie”. De aankomst van de Tu-160’s werd gezien als een steun in de rug van het Kremlin voor Maduro. Kort daarvoor beschuldigde Maduro de regering-Trump er opnieuw van hem af te willen zetten.

Aanhangers van Bolsonaro op dinsdag in Brasilia tijdens de inauguratie van de nieuwe Braziliaanse president.Beeld AP