Het lerarentekort in Vlaanderen is niet nieuw en dreigt de komende jaren nog nijpender te worden. Zo moet Vlaanderen tegen 2024 jaarlijks op zoek naar zo’n 5.000 tot 7.000 leerkrachten. Intussen staat het aantal openstaande vacatures op bijna 1.500, meer bepaald 453 in het basisonderwijs en 971 in het secundair onderwijs.

Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, ziet verschillende mogelijke oorzaken van het hoge aantal openstaande vacatures. “Er zijn meer leerlingen, dus er zijn ook meer leraren nodig. Ten tweede zien we de lerarenopleidingen stagneren. Er komen dus niet meer leerkrachten. Ten derde trekt de economie aan, dus zijn er naast het onderwijs veel werkkansen”, aldus Boeve aan VTM Nieuws.

Minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) plant in 2019 een campagne om de positieve kanten van het onderwijs in de kijker te zetten in de hoop zo meer mensen te stimuleren om leerkracht te worden. “Er moeten voldoende leerkrachten zijn die bereid zijn om les te geven en die ook graag les geven. Gelukkig studeren er elk jaar nog veel leerkrachten af, maar zeker in STEM-richtingen is er een tekort. Het feit dat we het nu in de vernieuwde lerarenopleiding mogelijk maken om vanaf je eerste jaar aan de universiteit te kiezen om leraar te worden, zal hopelijk jongeren stimuleren om ook voor het beroep van leerkracht te kiezen”, aldus Crevits.

“Zoveelste alarmbel”

De Christelijke Onderwijscentrale (COC), de grootste onderwijsvakbond van het land, noemt het nieuws “de zoveelste alarmbel”. “We stellen inderdaad ook vast dat de instroom daalt en dat leraren soms heel snel opnieuw het onderwijs verlaten”, zegt secretaris-generaal Koen Van Kerkhoven. “De oorzaken zijn gekend. Het probleem zit in de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep.”

De COC is er verder niet van overtuigd dat de campagne van Crevits op zichzelf zal volstaan. “We staan voor 100 procent achter de doelstelling om gepassioneerde, bekwame leraren aan te trekken”, aldus Van Kerkhoven. “Maar dat lukt niet door enkel een campagne aan te kondigen of door vast te stellen dat door de groeiende economie de tewerkstellingskansen buiten onderwijs groter zijn geworden.”

“Het ongeduld neemt steeds meer toe”

Volgens de onderwijsvakbond moet de aantrekkelijkheid van het beroep dringend worden aangepakt. Zo wijst de COC onder meer naar de autonomie van de leraar “die in het gedrang gekomen is” door onder meer “zinloze regels, strikte didactische methodes, overdreven verantwoordingsplicht en toenemende juridisering”. Daarnaast moeten leerkrachten ook te vaak afwijken van hun kerntaken en is er te weinig respect voor (het gezag) van de leraar, klinkt het.

De COC wijst naar de lerarenplatforms - die het levenslicht zagen om startende leerkrachten meer werk- en loonzekerheid te geven - als een goede maatregel van de Vlaamse regering. “Maar ten gronde moet er veel meer gedaan worden”, zegt Van Kerkhoven. “In de eerste plaats aan de opdracht van de leraar, want daar wringt het schoentje het ergst.”

“Het ongeduld neemt ondertussen steeds meer toe”, klinkt het voorts. “COC hoopt dan ook op snel inzicht en daadwerkelijke maatregelen. En daarvoor zijn er extra middelen nodig voor alle onderwijsniveaus en -sectoren. Als die signalen er niet komen, zullen we onze zorgen misschien op de straat kenbaar moeten maken.”