Jury proces Nemmouche vandaag samengesteld: “Ze kennen nog geen kwart van een tiende van het dossier”

“Mehdi Nemmouche moest hier vandaag aanwezig zijn en is er dus ook”, zei meester Henri Laquay, advocaat van Mehdi Nemmouche, die niet verduidelijkte of zijn cliënt ook enige verklaringen zou afleggen tijdens het proces. De advocaat hoopte wel dat de jury een weerspiegeling zou zijn van de maatschappij.

“De magistraten en advocaten zullen aan de jury duidelijk moeten uitleggen dat het proces pas nu begint”, zei meester Laquay nog. “Ze moeten abstractie maken van alles wat ze tot nu toe gehoord of gelezen hebben in de pers, want ze kennen nog geen kwart van een tiende van het dossier. Bovendien is er in de pers heel wat verdraaid, ook al is dat niet altijd de fout van de pers.”

Volgens de advocaat van het Joods Museum, meester Adrien Masset, was een proces voor een correctionele rechtbank veel sneller verlopen. Het proces zal voor de juryleden ook een emotionele druk betekenen.

“Terrorisme slaat op een blinde wijze toe. Iedereen zal zich in de plaats kunnen stellen van de slachtoffers die slechts één fout begingen, op het verkeerde moment op de verkeerde plaats zijn en, voor sommigen van hen, de verkeerde geloofsovertuiging hebben”, aldus meester Masset.

(Lees verder onder de video)

De samenstelling van de jury begon met enige vertraging. Het is dan ook geen sinecure om ze samen te stellen. Maar liefst 200 gewone burgers zijn opgeroepen en uit hen worden 12 juryleden en 12 reserve-juryleden uitgeloot. Die procedure zal waarschijnlijk de hele dag in beslag nemen. Het proces zelf zal dan op donderdag 10 januari van start gaan, met de voorlezing van de akte van beschuldiging door het federaal parket. Vrijdag zal de rest van de 185 tellende akte voorgelezen worden.

Pas volgende week dinsdag begint het proces echt, met de ondervraging van de beschuldigden Mehdi Nemmouche en Nacer Bendrer. Het proces zal minstens tot eind februari duren. De voorzitster geeft tegenover de kandidaat-juryleden toe dat het proces ‘een beetje lang’ zal duren.

Een kleine zeventig mensen die opgeroepen waren om te zetelen in de jury voor het proces over de aanslag op het Joods Museum, hebben van de voorzitster een vrijstelling gekregen en zullen dus geen deel uitmaken van de jury. Het gaat onder meer om mensen die een medisch attest konden voorleggen, mensen die verhuisd zijn en niet meer in Brussel wonen of mensen die een reis geboekt hadden. Anderen vroegen ook een vrijstelling, maar kregen die niet.

Zo was er een artiest die verklaarde dat het tegen zijn overtuiging inging om iemand te veroordelen. Dat was voor de voorzitster geen afdoende reden om een vrijstelling te verlenen. Ook een advocaat die op 24 januari een zitting had voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg, zag zijn gevraagde vrijstelling geweigerd worden, net als enkele personen die aanvoerden dat zij op hun werk niet of moeilijk konden vervangen worden voor de duur van het proces.

Vrijstellingen waren er wel voor een vrouw die kort voor de aanslag in het Joods Museum een rondleiding had gekregen van Alexandre Strens, één van de latere slachtoffers, en voor een vrouw die een collega had verloren bij de aanslagen van 22 maart 2016. Ook iemand die op de dag van de aanslag in de omgeving van het museum was en nog steeds getraumatiseerd was, en een persoon die samen gestudeerd had met de huidige directeur van het Joods Museum, kregen een vrijstelling.

Er werden twaalf juryleden en twaalf reserve-juryleden uitgeloot. Zowel de verdediging als het openbaar ministerie kan elk twaalf kandidaten weigeren.

De 24 (reserve)juryleden kregen deze namiddag meer uitleg van voorzitster Laurence Massart. Onder meer kregen ze meer informatie over hun plichten als jury.

Zo wees de voorzitster de jury op het vermoeden van onschuld en legde er de nadruk op dat het aan het openbaar ministerie, in dit geval het federaal parket, is om te bewijzen dat de twee beschuldigden, Mehdi Nemmouche en Nacer Bendrer, schuldig zijn aan wat hen ten laste wordt gelegd. De beschuldigden moeten hun onschuld niet bewijzen en mogen zich verdedigen op de manier die zij het beste vinden, klonk het. 

“Ze mogen daarbij spreken, ze mogen zwijgen, ze mogen zelfs liegen”, sprak de voorzitster.

De juryleden werd ook op het hart gedrukt om objectief te oordelen, en geen blijk te geven van enige bevooroordeeldheid. Ook houden ze best enige afstand van de partijen in het proces en laten ze zich best niet beïnvloeden door de berichtgeving in de pers. “U mag zich voor uw oordeel enkel baseren op wat u in deze zittingszaal hoort en leest”, aldus nog de voorzitster.

Ten slotte vroeg voorzitster Massart de juryleden nog om zoveel mogelijk op tijd te komen, zodat de zittingen om 9 uur zouden kunnen beginnen. 

De aanslag op het Joods Museum eiste vier levens. Het stel Israëlische toeristen Emanuel (54) en Miriam (53) Riva en de 66-jarige Française Dominique Chabrier, vrijwilligster in het museum, stierven ter plekke. De 25-jarige museummedewerker Alexandre Strens overleed op 6 juni.

Een week na de aanslag werd met Nemmouche in Marseille een eerste verdachte opgepakt. Hij was onder meer in het bezit van wapens die sterk leken op degene die gebruikt waren bij de aanslag, munitie en een vlag van terreurgroep IS. 

Nemmouche heeft tot op heden nog geen enkele verklaring afgelegd tegenover de Belgische speurders. Volgens zijn advocaten is de man wel betrokken bij de aanslag, maar was hij niet de schutter.

In de loop van het onderzoek werden nog twee andere verdachten onder aanhoudingsbevel geplaatst, Nacer Bendrer en Mounir Atallah. Zij werden na verloop van tijd vrijgelaten onder voorwaarden, al zit Bendrer intussen opnieuw in Frankrijk in de cel voor andere feiten.

Midden januari 2015 werd ook een opsporingsbericht voor een vierde mogelijke verdachte verspreid, een man die enkele dagen na de aanslag gefilmd is in het gezelschap van Nemmouche. Die man is nog steeds niet geïdentificeerd.

Het federaal parket had gevraagd om enkel Mehdi Nemmouche en Nacer Bendrer door te verwijzen naar het assisenhof en de derde verdachte, Mounir Atallah, buiten vervolging te stellen. De raadkamer besliste in januari om alle drie de verdachten door te verwijzen, maar in april besloot de Brusselse kamer van inbeschuldigingstelling uiteindelijk toch om enkel Nemmouche en Bendrer door te verwijzen.

Nemmouche zit sinds enige tijd in de gevangenis van Leuze-en-Hainaut terwijl Bendrer in Frankrijk in de gevangenis zit voor andere feiten, maar beide mannen worden naar een gevangenis in het Brusselse overgebracht voor de duur van het proces. Dat proces zal onder strenge veiligheidsmaatregelen plaatsvinden. Zowel de parking als de straten rond het justitiepaleis zullen afgesloten worden en de toegang tot het paleis en het proces wordt streng gecontroleerd.