De aanslag op het Joods Museum eiste vier mensenlevens. Het stel Israëlische toeristen Emanuel (54) en Miriam (53) Riva en de 66-jarige Française Dominique Chabrier, vrijwilligster in het museum, stierven ter plekke. De 25-jarige museummedewerker Alexandre Strens overleed op 6 juni.

Een week na de aanslag werd met Nemmouche in Marseille een eerste verdachte opgepakt. Hij was onder meer in het bezit van wapens die sterk leken op degene die gebruikt waren bij de aanslag, munitie en een vlag van terreurgroep Islamitische Staat (IS). Nemmouche heeft tot op heden nog geen enkele verklaring afgelegd tegenover de Belgische speurders. Volgens zijn advocaten is de man wel betrokken bij de aanslag, maar was hij niet de schutter.

In de loop van het onderzoek werden nog twee andere verdachten onder aanhoudingsbevel geplaatst, Nacer Bendrer en Mounir Atallah. Zij werden na verloop van tijd vrijgelaten onder voorwaarden, al zit Bendrer intussen opnieuw in Frankrijk in de cel voor andere feiten.

Midden januari 2015 werd ook een opsporingsbericht voor een vierde mogelijke verdachte verspreid, een man die enkele dagen na de aanslag gefilmd is in het gezelschap van Nemmouche. Die man is nog steeds niet geïdentificeerd.

Het federaal parket had gevraagd om enkel Mehdi Nemmouche en Nacer Bendrer door te verwijzen naar het assisenhof en de derde verdachte, Mounir Atallah, buiten vervolging te stellen. De raadkamer besliste in januari om alle drie de verdachten door te verwijzen, maar in april besloot de Brusselse kamer van inbeschuldigingstelling uiteindelijk toch om enkel Nemmouche en Bendrer door te verwijzen.

Nemmouche zit sinds enige tijd in de gevangenis van Leuze-en-Hainaut terwijl Bendrer in Frankrijk in de gevangenis zit voor andere feiten, maar beide mannen worden naar een gevangenis in het Brusselse overgebracht voor de duur van het proces. Dat proces zal onder strenge veiligheidsmaatregelen plaatsvinden. Zowel de parking als de straten rond het justitiepaleis zullen afgesloten worden en de toegang tot het paleis en het proces wordt streng gecontroleerd.

Mehdi Nemmouche (33) en Nacer Bendrer (30) hebben twee verschillende levenslopen gekend. Waar Bendrer de oudste van vijf broers en twee zussen is en opgroeide in een gelukkig gezin, is Nemmouche de zoon van een moeder met psychiatrische problemen en een vader die al snel uit zijn leven verdween. Beiden hebben wel gemeen dat ze al op jonge leeftijd in aanraking kwamen met het gerecht.

Mehdi Nemmouche zag het levenslicht op 17 april 1985, in Tourcoing, als de zoon van Aouda Nemmouche en een onbekende man. Aouda Nemmouche is nooit in staat geweest haar zoon op te voeden en die werd op de leeftijd van drie maanden toevertrouwd aan een pleeggezin. Toen hij één jaar was, keerde de kleine Mehdi wel terug bij zijn moeder, maar toen de jongen anderhalf jaar later opnieuw bij zijn pleegouders kwam, verkeerde hij in een erbarmelijke staat.

Traumatische ervaring

Nemmouche verbleef uiteindelijk bij zijn pleegouders tot hij zestien jaar was en werd er beschouwd als hun vierde kind. Vanaf de leeftijd van acht jaar bracht hij wel een weekend per maand door bij zijn grootouders. Dat leidde volgens zijn pleegouders tot een cultuurshock omdat zij zelf katholiek waren en Nemmouche’s grootouders moslims. Toen hij elf jaar was, zou Mehdi Nemmouche tijdens zo’n weekend bij zijn grootouders verplicht besneden zijn, wat een traumatische ervaring bleek.

Vanaf twaalf jaar begon het met hem ook mis te gaan en werd hij opstandig, wat hem een plaatsing in een weeshuis opleverde, en op de leeftijd van zestien jaar, na een eerste overval, een opsluiting in een pensionaat. Nadien ging hij bij zijn grootmoeder in Tourcoing wonen, tot hij 22 jaar was, en in die periode verbleef hij nog tweemaal in de gevangenis.

Tussen december 2007 en december 2012 zat Nemmouche verscheidene veroordelingen uit voor diefstallen met geweld. Na zijn vrijlating in december 2012 vertrok hij via Libanon naar Syrië, waar hij zich aansloot bij wat later Islamitische Staat zou worden en onder meer een aantal Franse gijzelaars zou hebben bewaakt. In februari 2014 verliet hij Syrië om na een rondreis door Azië op 18 maart 2014 op te duiken in de luchthaven van Frankfurt en op 30 maart aan te komen in Brussel.

Nacer Bendrer werd dan weer op 14 april 1988 in Marseille geboren als de oudste van vijf broers en twee zussen. In het gezin zouden weinig problemen geweest zijn, maar al op twaalfjarige leeftijd kwam Nacer Bendrer in aanraking met het gerecht voor een diefstal. Tussen 2004 en 2007 liep hij tien veroordelingen op, waardoor hij tussen 2006 en 2011 in de gevangenis verbleef. Het was daar, in de gevangenis van Salon-de-Provence, dat hij Mehdi Nemmouche leerde kennen.

Na zijn voorwaardelijke vrijlating in het dossier rond de aanslag op het Joods Museum, in november 2016, kreeg hij in Frankrijk nog huisarrest voor een dossier over wapenbezit, werd hij veroordeeld tot één jaar cel omdat hij dat huisarrest niet naleefde, en werd hij tot vijf jaar cel veroordeeld voor een poging tot afpersing.