Congo na de verkiezingen: "Congolezen wachten vooral op president gedragen door het volk"
Wat is er aan de hand in het Congo van Kabila? Meer dan een week na de verkiezingen wacht het land vol ongeduld op de officiële bekendmaking van de uitslag. Onkunde van de Congolese kiescommissie of politieke manoeuvres achter de schermen door een regime dat eigenlijk de macht niet wil afgeven? Congo-kenners Nadia Nsayi en Walter Zinzen zoeken naar verklaringen in "De afspraak".
Dat er nog geen resultaten zijn na de stembusgang van 30 december noemt Walter Zinzen flauwekul. "De katholieke kerk wist al na enkele dagen wie er aan de winnende hand was, gebaseerd op de processen-verbaal van de verschillende stembureaus." De kerk had 40.000 waarnemers aan de stembureaus. "Ze moesten de uitslag gewoon aflezen aan de deur van de stemlokalen, waar die was uitgehangen, en de cijfers telefonisch doorgeven."
Ik denk dat het voor het regime van Kabila zeer moeilijk is om te erkennen dat een opposant de verkiezingen heeft gewonnen
"De katholieke kerk zegt dat zij een zeer duidelijke tendens zien, maar de bisschoppen hebben wel geen namen gepubliceerd", vult Nadia Nsayi aan. Desondanks wijst alle beschikbare informatie erop dat oppositiekandidaat Martin Fayulu met zo'n 60 procent op kop ligt. "Ik denk dat het voor het regime van Kabila zeer moeilijk is om te erkennen dat een opposant de verkiezingen heeft gewonnen", aldus Nsayi. "Het gaat dan niet alleen over de persoon van Kabila, maar over een heel militair, economisch en financieel netwerk."
Wat dan als de Congolese kiescommissie niet de echte winnaar van de verkiezingen tot president uitroept? "De Congolese bevolking zal dat niet aanvaarden. De mensen willen dat hun stemkeuze wordt gerespecteerd." Nsayi vreest voor protest en bloedige repressie bij zo'n scenario. "Als het nu tot een clash komt omdat de verkiezingsuitslag niet wordt gerespecteerd, gaan we naar een bloedbad", vreest ook Walter Zinzen.
Je mag niet vergeten dat Fayulu niet alleen Faylulu is, maar de man van twee politici die niet aan de verkiezingen mochten deelnemen
De figuur van Martin Fayulu vormt een probleem voor president Kabila en zijn entourage. "Je mag niet vergeten dat Fayulu niet alleen Fayulu is, maar de man van twee andere politici die zelf niet aan de verkiezingen mochten deelnemen." Zinzen doelt hier op Moïse Katumbi, de populaire oud-gouverneur van Katanga, en op Jean-Pierre Bemba, een fervent tegenstander van Kabila. "Zowel Katumbi als Bemba zijn gezworen vijanden van het regime."
Naïviteit is hier niet op zijn plaats. "Ik geloof niet dat de volgende president van Congo voor grote verandering zal zorgen, maar de mensen willen nu vooral dat hun stem wordt gerespecteerd en een president met een sterke politieke legitimiteit", denkt Nadia Nsayi.
Het regime bevindt zich in een soort existentiële crisis: hoe moet men omgaan met deze situatie?
Volgens haar zit het regime van Kabila in een moeilijke situatie. "Men bevindt zich in een soort existentiële crisis: hoe moet men omgaan met deze situatie? Men beseft dat Shadary, de kandidaat van het regime, te weinig stemmen heeft behaald om hem als winnaar uit te roepen. Maar men heeft ook een figuur als Fayulu, die echt wel een bedreiging vormt voor de belangen van het regime." Nsayi denkt dat het regime alleen zal toegeven aan de echte resultaten van de verkiezingen onder regionale Afrikaanse druk.
Een ander mogelijk scenario is dat de kiescommissie de hele stembusgang van 30 december wegens onregelmatigheden ongeldig verklaart. Ironisch genoeg kan Kabila dan nog langer op zijn presidentiële troon blijven zitten. "Dan krijgen we een nieuwe glissement naar volgende verkiezingen", besluit Walter Zinzen met een veelzeggende Congolese term.