De kiescommissie maakte donderdag in Kinshasa het voorlopige eindresultaat bekend. Tshisekedi behaalt ruim 7 van de 18 miljoen uitgebrachte stemmen. Na hem volgt de andere belangrijke oppositiekandidaat, Martin Fayulu, die 6 miljoen stemmen behaald zou hebben. De kandidaat van de regeringspartij, Emmanuel Ramazani Shadary, zou slechts 4 miljoen stemmen hebben gehaald. Een eenvoudige meerderheid volstaat voor de overwinning van de presidentsverkiezingen, die plaatsvonden op 30 december.

De oppositie vreesde voor de bekendmaking van de resultaten voor kiezersbedrog ten gunste van Shadary. Veel waarnemers hielden ook rekening met een overwinning van de regeringskandidaat. De katholieke kerk, die in Congo zeer invloedrijk is, riep dan weer Fayulu al uit tot winnaar van de verkiezingen. Ze baseerde zich daarvoor op de vaststellingen van enkele duizenden verkiezingswaarnemers.

Na het bekendraken van de resultaten barstte er in de straten van Kinshasa donderdagochtend vroeg gejubel uit.

Omdat de regering de kiescommissie de facto controleert, wordt ervan uitgegaan dat Kabila de machtswissel niet zal tegenhouden. Het is nog een vraagteken of de andere oppositiekandidaat, Fayulu, de resultaten zal aanvaarden.

Tshisekedi is de 55-jarige zoon van de voormalige premier en jarenlange oppositieleider Etienne Tshisekedi. Zijn vader stierf in 2017. Félix Tshisekedi beloofde tijdens de campagne om de corruptie en armoede te bestrijden, en de rust te herstellen in het instabiele land, dat nog steeds kampt met verschillende gewapende conflicten.

De nieuwe president moet al op 18 januari de eed afleggen, hoewel de verkiezingen in enkele regio’s die geteisterd worden door onrust en een ebola-epidemie niet konden doorgaan. Zo werden 1,25 miljoen van de 40 miljoen kiesgerechtigden uitgesloten. De verkiezingen zullen daar in maart plaatsvinden. Bij de verkiezingen op 30 december werden ook provinciale vertegenwoordigers en een nieuw parlement gekozen.

Ellenlange bekendmaking uitslagen

De bekendmaking van de eerste uitslagen van de verkiezingen door de Kiescommissie (Ceni) draaide daardoor uit op een heuse uitputtingsslag. De proclamatie startte met anderhalf uur vertraging, waarna gestart werd met het voorlezen van alle namen van de verkozen provinciale afgevaardigden en parlementsleden, provincie per provincie, waardoor het lang onduidelijk bleef wie de nieuwe president zou worden.

De verkiezingen in Congo werden sinds 2016 al drie keer uitgesteld, maar vonden eind december dan toch plaats, ondanks berichten over talrijke technische problemen.

Aanvankelijk zouden de eerste resultaten op 6 januari gepubliceerd worden, maar het tellen liep trager dan verwacht. De definitieve resultaten worden op 15 januari verwacht.

Partij verlaat uit protest kiescommissie

Net voor de bekendmaking van de voorlopige verkiezingsresultaten, kwam naar buiten dat de afgevaardigde van een partij die de Congolese oppositiekandidaat Martin Fayulu steunt, de deur van de kiescommissie Ceni achter zich heeft dicht geslagen.

Volgens secretaris-generaal Eve Bazaiba van de Mouvement de libération du Congo (MLC) heeft de voorzitter van de Kiescommissie “de procedure niet gevolgd”. De MLC is de partij van de vroegere krijgsheer en vicepresident Jean-Pierre Bemba. Die steunt de kandidatuur van Martin Fayulu binnen de oppositionele coalatie Lamuka.

Volgens Bazaiba moet de Ceni, zelfs als die de elektronische gegevens heeft gekregen, die vergelijken met de data van de Plaatselijke Compilatiecentra. “Dat is niet het geval geweest.”

Voorts zei ze dat het Congolese volk al de president heeft gekozen “die iedereen kent”.

Er zijn ondertussen geruchten over een toenadering tussen de machtshebbers en de oppositionele UDPS van presidentskandidaat Félix Tshisekedi.

“Staatsgreep”

Martin Fayulu, de tweede oppositiekandidaat bij de Congolese presidentsverkiezingen, zegt donderdag op Radio France International dat er “een electorale staatsgreep” is gepleegd.