Hoop voor slechte slapers: dit zijn de vijf verschillende types
Insomnia komt in verschillende maten en vormen. De Universiteit van Amsterdam heeft, voor het eerst, vijf profielen van probleemslapers afgelijnd. Het lijkt de deur open te zetten voor gerichtere behandelingen.
Ongeveer een op de tien Belgen lijdt aan slapeloosheid. Dat betekent dat ze zeker drie nachten per week gedurende minstens drie maanden moeilijk de slaap vatten. Ook worden zij vaker gedurende de nacht wakker of ontwaken ze juist te vroeg. Het kan zorgen voor bijvoorbeeld vermoeidheid, prikkelbaarheid of een verminderd concentratievermogen.
Slaapspecialisten en -klinieken hebben er de handen vol mee, al blijkt het niet eenvoudig voor iedereen de juiste behandeling te vinden. Terwijl de een geholpen is met slaappillen, ligt andermans heil bij een psychotherapeut. Wat precies werkt, is in het begin zelden duidelijk.
Dat wordt in de toekomst misschien iets makkelijker, met dank aan een onderzoeksgroep van de Universiteit van Amsterdam. Die verzamelde vragenlijsten van duizenden vrijwilligers met een slaapprobleem. Daaruit destilleerden de onderzoekers vijf profielen van probleemslapers. Stressgevoeligheid is daarin de rode draad. Zo wordt de groep opgedeeld in één 'erg stressgevoelige' categorie, wat tot stemmingswisselingen en zelfs neuroses kan leiden. Daarnaast zijn er twee 'matig stressgevoelige' klassen. De eerste daarvan blijkt beloningsgevoelig en dus emotioneel iets minder stabiel, terwijl de tweede net wel stabiel is. Om af te ronden zijn er ook twee 'weinig stressgevoelige' groepen. Bij de een duiken er slaapproblemen op als er een concrete gebeurtenis te wachten staat, bij de andere veranderen zulke feiten het slaappatroon niet.
'Hier zit muziek in'
De bedoeling is om in de toekomst, aan de hand van die profielen, sneller tot een juiste behandeling te komen. "Een zinvolle opdeling door toonaangevende onderzoekers", zegt professor Johan Verbraecken, die als medisch coördinator van het slaapcentrum van het UZ Antwerpen niet betrokken was bij het onderzoek. "Tot nu werden slaapproblemen vooral ingedeeld op basis van de ernst van het probleem. Deze profielen zijn misschien nog een tikje te academisch om al in de praktijk te gebruiken, maar bieden ons wel inzicht. Hier zit muziek in."