Dries Van Langenhove is ‘impliciet’ in verdenking gesteld. Maar wat betekent dat juist?

Het was een vrij opvallend moment in Terzake. Journaliste Kathleen Cools wierp Dries Van Langenhove, sinds woensdag lijsttrekker op de Vlaams Belang-lijst in Vlaams-Brabant en daarom te gast in het programma, voor de voeten dat hij het deed om parlementaire onschendbaarheid te genieten.

Volgens haar was Dries Van Langenhove in verdenking gesteld in het gerechtelijk onderzoek dat er kwam na een Pano-reportage over Schild & Vrienden. Daarin was te zien hoe leden van de door Van Langenhove opgerichte vereniging racistische en ranzige memes stuurden in gesloten internetfora.  

Van Langenhove reageerde bijzonder ontstemd en ontkende in alle toonaarden. Hij beschuldigde Cools prompt van ‘fake news’. De journaliste verwees op haar beurt naar het parket van Oost-Vlaanderen, dat aan VRT en andere nieuwsmedia had bevestigd dat Van Langenhove wel degelijk in verdenking gesteld werd. “Het gaat om een impliciete inverdenkingstelling, daarvan hoeft u niet noodzakelijk op de hoogte te zijn”, antwoordde Kathleen Cools. Het mondde uit in een heftig welles-nietesspelletje tussen de twee.

Strafvordering

Vraag is dus wie van beiden nu gelijk heeft. Het parket van Oost-Vlaanderen liet donderdag nog eens in een persmededeling weten dat Dries Van Langenhove wel degelijk ‘impliciet’ in verdenking is gesteld. Volgens het parket vloeit dat voort uit de strafvordering die tegen Van Langenhove werd ingesteld.

Een uitleg die bij strafrechtspecialisten toch wel wat wenkbrauwen doet fronsen. “Er bestaat volgens de wet niet zoiets als een ‘impliciete’ vorm”, stelt de Antwerpse onderzoeksrechter Karel Van Cauwenberghe. “Ofwel ben je formeel in verdenking gesteld ofwel niet.”

De inverdenkingstelling kwam er in 1998, door de wet-Franchimont, en bepaalde net dat iedereen formeel moest weten waarvan hij beschuldigd wordt. Van Cauwenberghe: “De verdachte moet ervan op de hoogte gebracht worden, tijdens een verhoor of schriftelijk. Dat is essentieel. Wie dat statuut heeft, krijgt er ook een aantal rechten door. Hij kan aan de onderzoeksrechter aanvullende onderzoeksdaden vragen en kan ook inzage krijgen in het dossier. Een ‘impliciete’ vorm waarvan de verdachte niets weet, druist daar dus tegen in.”

Toch blijft het parket van Gent bij zijn stelling. Het verwijst daarbij naar een zinnetje in het strafwetboek dat stelt dat iedereen tegen wie een strafvordering wordt ingesteld in het kader van een gerechtelijk onderzoek dezelfde rechten krijgt als een formeel inverdenkinggestelde.  Aangezien tegen Dries Van Langenhove een strafvordering loopt en hij dezelfde rechten krijgt als een formeel inverdenkinggestelde, is hij volgens het Gentse parket een ‘impliciete inverdenkinggestelde’.

Verzoek afgewezen

Het parket wijst er ook fijntjes op dat Van Langenhove zelfs al gebruikgemaakt heeft van de rechten die hij zo bekwam. “Hij diende onder meer een verzoek tot inzage in het strafdossier in bij de onderzoeksrechter, hetgeen werd afgewezen.”

Het begint dus wat op een semantische discussie te lijken. En ook, als iedereen waartegen een strafonderzoek loopt dezelfde rechten krijgt als een formeel inverdenkinggestelde, waarom zou je dan nog iemand formeel in verdenking stellen? Omdat het juridisch wel degelijk een groot verschil maakt, meent onderzoeksrechter Van Cauwenberghe. “Om naar een rechtbank doorverwezen te worden, moet je eerst formeel in verdenking gesteld worden. Dat kan in deze zaak nog komen, maar is tot nu toe nog niet gebeurd. En die impliciete vorm, dat wil dus alleen zeggen dat er een strafonderzoek tegen die persoon loopt. Wat we dus al weten.”

Bovendien, noch Van Cauwenberghe zelf, noch andere door ons gecontacteerde strafrechtspecialisten hebben ooit eerder dergelijke discussie over impliciet of formeel meegemaakt. “Hier wordt door alle partijen in bochten gedraaid”, klinkt het.