Na eeuwen denken wetenschappers één van de grootste mysteries van Paaseiland ontsluierd te hebben

Paaseiland ligt bijna 3.700 kilometer ten westen van Chili en meer dan 2.000 kilometer van het meest nabij gelegen bewoonde land, en is daarmee een van de meest afgelegen eilanden ter wereld. Bijna duizend metershoge moai-beelden werden er tussen de 12de en 15de eeuw door de Rapa Nui gebouwd en herinneren aan de bloeiende civilisatie. Op het hoogtepunt van de moai-beschaving woonden er tien- tot twaalfduizend mensen.

Maar het doel van de beelden en bijhorende ceremoniële platforms, ook wel ahu genoemd, bleven grote raadsels voor wetenschappers. Ook vroegen onderzoekers zich af hoe de inwoners op zo’n afgelegen eiland overleefden met schaarse middelen. Zo was het een raadsel waar de inwoners, de Rapa Nui, hun drinkwater haalden. Voor die twee mysteries lijken wetenschappers nu een verklaring te hebben.

Volgens een nieuwe studie die gepubliceerd werd in het wetenschappelijk tijdschrift Plos One, werden de monolieten geplaatst om de weg naar drinkbaar water in de buurt van kustgebieden aan te wijzen.

Een team wetenschappers onderzocht de locaties van 93 ahu’s en koppelde die aan drie factoren die de onderlinge strijd tussen nederzettingen bepaalden: landbouw, visgronden en de aanwezigheid van zoetwater. Men kwam tot de vaststelling dat de ahu’s overeen kwamen met locaties waar water naar beneden sijpelde en vervolgens de oceaan bereikte, meer bepaald plaatsen waar poreuze rotsen de oceaan ontmoeten.

Bij laagtij ontstond er vervolgens een zoetwaterstroom in de zee. Het zilte water zou drinkbaar geweest zijn en werd opgevangen door de Rapa Nui. Onderzoek van historische bronnen van Europese toonde immers aan dat de bevolking “grotendeels afhankelijk was van brak water en vrij veel uit de Stille Oceaan dronk”. De beelden zijn dus gepositioneerd op plekken waar zoet water te vinden is.

“Wat belangrijk is, is dat het onderzoek laat zien dat de locaties van de beelden geen rituele plaatsen zijn, maar geïntegreerd in het leven van de gemeenschappen”, aldus Carl Lipo, professor antropologie aan de universiteit van Binghamton.

“Op plaatsen waar enorme hoeveelheden zoet water te vinden was, zien we gigantische beelden”, zei Lipo ook nog. Daarmee willen de auteurs van het onderzoek ook suggereren ook dat de grootte van de moai-beelden en ahu de hoeveelheid en de kwaliteit van het water op de locatie aangeven.