Recordjaar bij Nationale Loterij, maar niet iedereen staat daarbij te juichen: "Eigenlijk is dit erg"

De Nationale Loterij noemt 2018 een "recordjaar" en "het jaar van de winnaars" en pakt uit met opvallende cijfers. De 6,7 miljoen spelers wonnen samen 79,86 miljoen keer. Daarmee werd er in totaal 910 miljoen euro uitgekeerd, 5 procent meer dan in 2017. En 43 mensen wonnen meer dan een miljoen euro. Dat zijn drie records in drie zinnen.

De krasloten en e-games haalden bovendien een - jawel - recordomzet van 295 miljoen euro en de digitale verkoop via e-lotto en de mobiele app leverde 219 miljoen euro op, de hoogste omzet langs die weg tot dusver. Ook de totale omzet van de Nationale Loterij lag nooit zo hoog: 1,327 miljard euro.

Het bedrijf maakt zich sterk dat het het voorbije jaar 320 miljoen euro heeft "geherinvesteerd" in ons land, via giften aan goede doelen en sponsoring. "Het model van de Nationale Loterij is zo dat het geld dat we verdienen in de eerste plaats terug naar de winnaars gaat en in tweede instantie naar goede doelen", legt gedelegeerd bestuurder Jannie Haek uit. "Bij ons is het bij wijze van spreken elke week de Warmste Week."

Dat zijn mooie cijfers voor een kansspelenbedrijf, maar niet iedereen wordt daar even blij van. Professor psychiatrie Frieda Matthys (VUB), gespecialiseerd in verslaving, trekt eens een wenkbrauw op. "Het verhaal van de Nationale Loterij heeft altijd twee kanten", vindt zij. "Zij doen alsof zij anders zijn en dat zij spelers strikter controleren, maar zij bieden wel degelijk ook producten aan die kunnen aanzetten tot problematisch gokken."

Ze wijst vooral naar krasbiljetten en online gokdiensten. "De stap naar gokken is daar zeer gemakkelijk, de drempel is zeer laag. De producten van de Nationale Loterij zijn nu eenmaal overal aanwezig: in krantenwinkels, bij de post, online. Daar begint het."

Jannie Haek van de Nationale Loterij is het daar niet mee eens. Volgens hem zorgt de aard van het spel er net voor dat er minder problemen zijn bij de kansspelen van de Nationale Loterij. "We hebben enorm veel klanten. Zij spelen gemiddeld voor 5 euro. Dat maakt dat onze producten van nature minder risicovol zijn. "

Matthys geeft toe dat de meeste mensen natuurlijk geen problemen hebben met een gokverslaving. "Maar kans daartoe is wel het grootste bij producten die het mogelijk maken om met kleine bedragen te gokken en waarbij de afstand tussen inzetten en winnen kort is", spreekt ze Haek tegen.

Haek wil toch benadrukken dat de Nationale Loterij veel aandacht besteedt aan een preventieve aanpak. "Wij kennen grensbedragen op het internet, een maximum aantal keer spelen op het internet, de sociale controle in de krantenwinkel. Wij zijn daar fel mee bezig en dus kunnen wij ons fel distantiëren van praktijken in de privésector."

Maar net die recordcijfers over e-games en digitale verkoop wijzen er volgens Matthys op dat de Nationale Loterij wel erg dicht aanschurkt bij de rest van de goksector. "Ook zij blijven voortdurend zoeken naar nieuwe manieren om mensen naar gokproducten te leiden." De conclusie van Matthys laat weinig aan de verbeelding over: "Laten we eerlijk zijn: eigenlijk is dit erg."