Regering ziet financiële bui hangen: winstuitkering Proximus en Bpost staat onder druk

Het schrappen van 1.900 jobs bij Proximus zindert na. Het personeel van Proximus zal dinsdag staken. Dat heeft de christelijke vakbond ACV aangekondigd. De vakbonden worden maandag ook door premier Charles Michel ontvangen. 

De toekomst van Proximus is cruciaal voor de overheid. Die mocht vorig jaar 260 miljoen euro in haar begroting inschrijven door het royale dividendbeleid van Proximus. In totaal keerde het bedrijf vorig jaar voor 484 miljoen euro dividenden uit. Onrechtstreeks kreeg de overheid daarvan nog eens een deeltje op haar rekening, want de gewone aandeelhouder betaalt nog eens 30 procent roerende voorheffing op zijn dividend terwijl de Belgische staat 100 procent van zijn dividend incasseert. 

Voor het lopende boekjaar is een dividend beloofd van 1,50 euro per aandeel. Maar de toekomst oogt minder rooskleurig. Zo mogen de operatoren geen roamingkosten meer aanrekenen binnen Europa. Tegelijk staat Proximus voor zware investeringen, bijvoorbeeld in het snelle, mobiele 5G-netwerk en in het glasvezelnetwerk voor snelle vaste lijnen. Voor dat laatste is er sprake van een investering van 3 miljard euro. De houdbaarheid van het dividend komt daardoor steeds meer op de helling.

Bpost

Ook bij dat andere overheidsbedrijf Bpost zijn grote vraagtekens gerezen over de houdbaarheid van het dividend. De regering mocht van Koen Van Gerven zowat 130 miljoen euro ontvangen. Maar diezelfde Van Gerven heeft alle moeite van de wereld om het huidige businessmodel van het postbedrijf overeind te houden. De snelheid waarmee de brievenpost afkalft en de forse investeringen die de e-commerce vraagt, doen de winstgevendheid krimpen. Bpost keert ruim 85 procent van zijn winst uit aan de aandeelhouders, met de overheid als hoofdaandeelhouder. De huidige winstprognoses voor 2019 en 2020 rechtvaardigen niet langer een dividend van 1,31 euro per jaar, analyseert KBC Securities. 

Gelukkig is er nog het mooie resultaat dat staatsbank Belfius neerzet. Een eenmalig superdividend van 400 miljoen euro zou er apart worden gezet. Dat kon de overheid gebruiken om zijn begroting te stutten én om de Arco-coöperanten tegemoet te komen. Maar de beursgang van de staatsbank werd door politieke onenigheid op de lange baan geschoven. De potentiële beurswaarde van Belfius, geschat op 5,5 tot 7 miljard euro, is door de malaise op de aandelenmarkten, intussen met 2 tot 2,5 miljard euro gedaald. Overigens delen Proximus en Bpost in diezelfde aandelenmalaise. De overheid zag haar belang in Bpost met liefst 2 miljard euro dalen terwijl voor Proximus toch ook snel zo’n 700 miljoen euro aan waarde verdampte.

Verkopen

Het mag duidelijk zijn dat de overheid zich flink heeft verkeken op haar participaties. Dat heeft ze ook voor een flink stuk aan zichzelf te danken. Bij Bpost zijn er bijvoorbeeld nog steeds geen bestuurders benoemd voor de raad van bestuur wegens onenigheid over welke politieke familie aan zet is. Het Arco-debacle deed de beursgang van Belfius mislukken terwijl Proximus te horen kreeg dat haar hoofdaandeelhouder, de staat, plots een vierde telecomspeler wilde loslaten op de reeds verzadigde markt. De beurskoers reageerde prompt.

Het doet de vraag rijzen wat de overheid eigenlijk van plan is met haar overheidsbedrijven. In 2015 bestelde de regering nog een rapport om de mogelijke opbrengst te becijferen van de verkoop van haar participaties. Naast Proximus en Bpost bepaalden de aangestelde zakenbanken ook de waarde van het belang in BNP Paribas, Belfius, Ethias, de Nationale Loterij en Brussels Airport. Het prijskaartje voor de totale verkoop van al die belangen werd toen geschat op 26 miljard euro. Het is uiteraard nooit de bedoeling geweest om daadwerkelijk tot een dergelijke verkoop over te gaan, zegt een politicus. “Dat was politiek niet verkoopbaar.”