Wat er goed en fout liep in het "Terzake"-interview met Dries Van Langenhove

Dries Van Langenhove wordt lijsttrekker op de lijst van Vlaams Belang in Vlaams-Brabant. De Standaard schreef daarover: “Dries Van Langenhove raakte met een duizelingwekkende snelheid gerehabiliteerd.” Terwijl er over de kern van de zaak, aangekaart in de bekende "Pano"-reportage wezenlijk nog steeds geen duidelijk antwoord is van Dries Van Langenhove. 

Wel hebben we in veel media een eindeloos feuilleton gezien, onder andere aangestuurd door de Universiteit Gent, waarbij Dries Van Langenhove wel of niet de bibliotheek weer binnen mocht of wel of niet zijn thesis mocht afmaken. Ook in andere berichtgeving en interviews ging het vaak niet over de kern van de zaak. Ik wil daarom de kern van die zaak nog één keer heel duidelijk neerschrijven:

Dries Van Langenhove zegt dat er geen plaats is voor racisme bij Schild & Vrienden maar treedt niet op wanneer er in de geheime chatgroepen racistische boodschappen worden geplaatst. Hij moedigt dat zelfs eerder aan.

Meer is het niet. Maar ook niet minder.  En het gaat niet alleen over racisme maar ook over seksisme, laatdunkende commentaren over dikke mensen en memes die op zijn minst heel relativerend staan tegenover het nazisme.

Het is belangrijk dat iemand die de ambitie heeft om een rol te spelen in het maatschappelijke debat voor en achter de schermen dezelfde waarden hanteert.  Als kan hard gemaakt worden dat dat niet zo is, en het gaat over fundamentele dingen zoals racisme, is het de taak van de journalistiek om daarop te wijzen. En dat heeft de "Pano"-uitzending dus gedaan.

Dries Van Langenhove is wel degelijk aanwezig in threads waarin racistische commentaren worden gegeven en keurt dat zeker niet af.  Dries Van Langenhove roept wél op om vooral niets te delen uit de chatgroepen maar roept níet op om racisme of geweld af te wijzen. Soms is hij degene die de memes bestelt.

(Lees verder onder de post.)

Overigens is het wel degelijk Dries Van Langenhove die post dat hij niet kan begrijpen hoe iemand dik kan zijn en tegelijk rechts. Hij is het die post over de mobiele brigades die S&V hoopt op te richten om naar eigen goeddunken allochtonen die zich misdragen op de trein aan te pakken. Hij is het die post dat je maar een man bent als je slagen hebt uitgedeeld en gekregen.

Het regent in bepaalde chatgroepthreads “bruinzakken” en “zandnegers” en ook de leden van S&V vonden dat onder elkaar kennelijk volstrekt normaal.  Zelfs een verwijzing naar de Griekse extreemrechtse, soms gewelddadige groep "Gouden Dageraad" krijgt geen afkeurende reactie binnen de groep. Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken heeft in het verleden deze groepering uitdrukkelijk afgekeurd.

Die dingen zijn de kern van de zaak.  Hoe gaat iemand die hoopt parlementslid te worden met dit soort zaken om ?

In het interview ging veel tijd verloren aan de vraag of Dries Van Langenhove nu al of niet in 't Pallieterke gezegd heeft dat hij een “gebrek aan middelen” heeft, en misschien daarom de stap naar de politiek zet. Dat gebrek aan middelen is wel degelijk in 't Pallieterke terug te vinden maar het is niet de essentie.  Dat Dries Van Langenhove een citaat van de Britse fascistenleider Mosley uit de chatgroepen verwerkt in een speech, bewijst eens te meer dat Dries Van Langenhove wel degelijk in die chatgroepen actief is, maar het argument ging in het geweld van het gesprek grotendeels verloren.

En verder had Kathleen Cools ook gerust excuses mogen aanbieden voor die ene tweet die een tijdlang fout geciteerd werd in de berichtgeving van VRT NWS. Een fout is een fout.

Volgens een mededeling van het parket van Oost-Vlaanderen is Dries Van Langenhove wel degelijk het voorwerp van een impliciete inverdenkingstelling die, volgens dat parket,  sinds de wet Franchimont gelijk staat met een formele inverdenkingstelling.

De advocaat van Dries Van Langenhove heeft overigens de rechten die daarbij horen wel degelijk al proberen in te roepen. Maar een impliciete inverdenkingstelling vormt helemaal geen bewijs en is gewoon een gevolg van de strafvordering en de gestelde onderzoeksdaden. Het is geen zwaarwegend argument.  Het volstaat om vast te stellen dat er nog steeds een onderzoek loopt.

Ik maak me trouwens zorgen over een toenemende juridisering van heel wat discussies die eigenlijk ethische discussies zijn. Dat een politicus racisme afwijst wanneer dat overduidelijk opduikt in interne kring is in de eerste plaats een zaak van democratisch fatsoen. 

Of er daarbij ook dingen zijn gebeurd die strafrechterlijk vervolgd kunnen worden, is een interessante nevendiscussie maar ook echt niet meer dan dat. Ook als het parket uiteindelijk besluit dat er geen zaken zijn die vervolgd moeten worden, blijft het ethische argument volstrekt overeind.

Ethische discussies kunnen lang niet altijd in het keurslijf van de wet worden geprangd.  Maar over die ethische discussie, hoe je een verantwoordelijke politicus kunt zijn,  ging het dus naar mijn aanvoelen te weinig in het "Terzake"-interview.

Natuurlijk zijn er ook zaken goed gelopen. Het gedeelte van het interview dat handelde over het feit dat Dries Van Langenhove de partijpolitiek  altijd door en door rot noemt, maar nu toch een lijst trekt,  was volstrekt legitiem en goed aangepakt.  Kathleen Cools bleef inderdaad erg sereen in een moeilijk interview waarin de studiogast vooral gekomen leek om de presentator aan te vallen. Maar de kern van de zaak rond Dries Van Langehove blijft dus: 

Dries Van Langenhove zegt dat er geen plaats is voor racisme bij Schild&Vrienden maar treedt niet op wanneer er in de geheime chatgroepen racistische boodschappen worden geplaatst. Hij moedigt dat zelfs eerder aan. 

Ondanks veel journalistiek werk is er van Dries Van Langenhove nog steeds geen degelijk antwoord op dat centrale punt.  Op basis van het interview lijkt het er ook niet echt op dat Dries Van Langenhove zin heeft om op dat punt tot kritische zelfreflectie te komen.

Het blijft een interessante vraag of een gebrek aan fatsoen niet juist tot meer media-aandacht leidt en dus eigenlijk zelfs in het voordeel van een populistische politicus speelt.  Daar moeten redacties in elk geval goed voor oppassen. Maar het begint ermee dat de juiste vragen worden gesteld.  

Bekijk hieronder het interview van Kathleen Cools met Dries Van Langenhove in "Terzake":