Schoot Belgische piloot vliegtuig met VN-secretaris-generaal Dag Hammarskjöld uit de lucht?
Komt er na bijna 58 jaar meer duidelijkheid over de geheimzinnige dood van de Zweedse VN-secretaris-generaal Dag Hammarskjöld? Uit een nieuwe Deens-Belgische documentaire die binnenkort in première gaat, moet blijken dat een Belgische huurling achter de stuurknuppel zat van het toestel dat het vliegtuig met Hammarskjöld deed crashen. Twee Belgen getuigen daarover in de documentaire en in de krant De Morgen.
Dag Hammarskjöld was de tweede secretaris-generaal in de geschiedenis van de Verenigde Naties. In september 1961 was hij op vredesmissie in Afrika. Hij zou onderhandelen over een staakt-het-vuren in Katanga, de grondstoffenrijke provincie in Congo, dat bijna een jaar voordien onafhankelijk was geworden. Katanga had zich afgescheurd van de rest van het land, en werd daarbij gesteund door de westerse mogendheden.
Het vliegtuig waarin Hammarskjöld en 15 andere passagiers onderweg waren, stortte echter neer in Zambia (toen nog Noord-Rhodesië). Hoewel er meteen vermoedens rezen dat het om een aanslag ging, kwamen de precieze omstandigheden van de crash nooit aan het licht.
(lees voort onder de video)
Bekijk hieronder archiefbeelden uit het "Jaaroverzicht" van 1961:
Toch werden in de loop der jaren meerdere verdachten bij naam genoemd. Een van hen was Jan Van Risseghem, een Belgische piloot met een Britse moeder, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in dienst van de Britse luchtmacht had gevlogen.
Getuigenis
Volgens de documentairemakers was Van Risseghem in 1961 in Congo, waar hij vloog voor de rebellen die de onafhankelijkheid van Katanga hadden uitgeroepen. Daar zou hij het bevel hebben gekregen om het vliegtuig met Hammarskjöld uit de lucht te schieten. Daarover getuigt een Belgische getuige, die met Van Risseghem bevriend was.
Ook in de krant De Morgen treedt de man nu naar buiten met zijn verhaal. Als jongeman had hij Van Risseghem in 1965 leren kennen tijdens een parachutetraining op het vliegveld in Moorsele, in de buurt van Kortrijk.
"Ik weet dat Jan Van Risseghem het vliegtuig heeft neergehaald, want hij heeft het me zelf verteld", getuigt hij in de krant.
Een andere getuige, die net als Van Risseghem vloog voor de rebellen in Katanga, ondermijnt dan weer het alibi dat Van Risseghem had voor de nacht van de crash.
Van Risseghem overleed in 2007. Hij is nooit ondervraagd over zijn rol bij de dood van Dag Hammarskjöld.
De documentaire "Cold case Hammarskjöld" van de Deense journalist en filmmaker Mads Brügger gaat op 26 januari in première op het Sundance Festival in de Amerikaanse staat Utah. In maart is ze bij ons voor het eerst te zien tijdens Docville, het festival van de documentaire film in Leuven.