Leerlingen op katholieke school moeten weer de Bijbel kennen

Het vorige leerplan godsdienst dateert ondertussen al van 1999. Na goed 20 jaar drong een actualisatie zich op omdat het vak niet meer aangepast was aan de huidige context, zo besloten de bisschoppen, die verantwoordelijk zijn voor de invulling ervan.

Opvallend is de nadruk die op de fundamenten van het christendom gelegd wordt. Het leerplan bevat een lijst van 349 ‘ingrediënten’: een soort van canon aan te kennen begrippen en symbolen. Van het sacrament van de eucharistie over de parabel van de verloren zoon tot het boek Job: de paar honderdduizend leerlingen die het vak rooms-katholieke godsdienst volgen, zullen ze moeten kennen. 

Lees ook

Bisschop Johan Bonny: “Godsdienst is een schoolvak en dus geen praatuurtje”

Die aanpak is nogal een breuk met het recente verleden, dat juist minder de nadruk legde op de bijbelse fundamenten. In lessen godsdienst stond een eigentijdse interpretatie van de katholieke waarden centraal. Maar, zegt bisschop Johan Bonny in een interview met deze krant: “Godsdienst mag geen praatuurtje zijn.” 

Ongelovige Thomas

Leerkrachten godsdienst stelden vast dat hun leerlingen de fundamenten van het christendom niet meer kennen en verstaan. “Het kan niet zijn dat je na het middelbaar niet weet wat Pinksteren betekent”, vat professor theologie Didier Pollefeyt van de KU Leuven die vaststelling samen. Pollefeyt en zijn collega-theologen bogen zich over de theoretische poot van het nieuwe leerplan. Daarnaast werkten ook nog leerkrachten godsdienst, pedagogen van het katholiek onderwijs en de ­bisschoppen mee aan de ­actualisatie.

De terugkeer naar de basis is ook een antwoord op de kritiek die het katholiek onderwijs uit verschillende hoeken kreeg. Hoogleraar filosofie Patrick Loobuyck (UAntwerpen) stelde bij alle jongeren een gebrek aan religieuze geletterdheid aan de kaak. Hij pleit voor een algemeen, overkoepelend vak levensbeschouwing, ethiek en filosofie  (LEF) ter vervanging van de gescheiden godsdienstlessen. Het katholiek onderwijs gruwt van die gedachte, maar de kritiek op de ongeletterdheid klopt wel, stelt Pollefeyt. “Werd het verhaal van ongelovige Thomas afgebeeld op een schilderij, konden sommige leerlingen dat niet herkennen.”

Storm aan kritiek

De nieuwe ‘canon’ is ook een antwoord op de storm aan kritiek die het concept dialoogschool ontketende. Toen Lieven Boeve, topman katholiek onderwijs, twee jaar geleden voorstelde katholieke scholen meer open te stellen naar andere religies zoals de islam, schoot dat in rechts-conservatieve hoek in het verkeerde keelgat. Volgens N-VA-voorzitter Bart De Wever hief het katholiek onderwijs “zichzelf de facto op”.

“Ik heb die kritiek nooit begrepen”, zegt Boeve. “Om in dialoog te kunnen gaan, moest de christelijke stem sowieso aan bod komen. Dat stond vroeger ook al in het leerplan. We profileren haar nu alleen meer.” Boeve zegt ­“ongelooflijk blij” te zijn met deze actualisatie, die hij “de veruitwendiging van de katholieke dialoogschool noemt”.

De bedoeling is om vanuit de christelijke identiteit het gesprek aan te gaan met andere religies. “Maar daarvoor moet je dus eerst jezelf kennen”, aldus Bonny. “De slinger van ‘iedereen samen’ was te ver doorgeslagen, waardoor alles te vaag werd.”