Nieuw leerplan voor lessen godsdienst: "De 10 geboden kennen is ook vandaag nog belangrijk"

"Terug naar de basis", zo omschrijven de initiatiefnemers het vernieuwde leerplan. Volgens Jürgen Mettepenningen, die in naam van de bisschoppen meewerkte aan het plan, was het nodig om de tekst na 20 jaar te actualiseren: "In het onderwijs willen wij de leerling vormen als volledige persoon. Dat betekent dat we ook moeten inzetten op kwalitatief levensbeschouwelijk onderwijs. In de voorbije 20 jaar zijn de wereld, de samenleving en het onderwijs sterk veranderd.  Dus een actualisering van dat leerplan was nodig." 

Er komt opnieuw meer aandacht voor religieuze geletterdheid, ofwel: de theoretische kennis van de leerlingen moet opgekrikt worden. "Veel van onze cultuur en van de actualiteit is doordrongen van religie en levensbeschouwing. Daarom is het nodig om de kennis en de woordenschat van die levensbeschouwing te versterken, en dan vooral die van de christelijke traditie waarvan onze cultuur doordrongen is."

Schieten tieners dan nu tekort op dat vlak? "Het gaat niet zozeer over tekortschieten," zegt Mettepenningen, "het gaat over een nood die groter is geworden. Als je vandaag kijkt naar nieuwssites, als je de dialoog bekijkt met mensen over de hele wereld: dat debat kan je niet voeren zonder een degelijke levensbeschouwelijke basiskennis."

Een van de opvallendste vernieuwingen is een lijst met 349 begrippen en symbolen die leerlingen tegen het einde van hun middelbare school moeten kennen. "Wij noemen dat ingrediënten. Die zaken willen wij absoluut aan bod laten komen om onze doelen te realiseren."

Een van de begrippen op de lijst is bijvoorbeeld "de tien geboden." Die zijn allerminst uit de tijd, zegt Mettepenningen: "De leerlingen moeten de 10 geboden kennen op het einde van hun secundair onderwijs. Die geboden zijn universeel belangrijk, niet alleen voor katholieken, maar ook voor het joodse geloof. Ze vormen een belangrijke basis en een baken om wereldwijd na te denken over ethisch handelen."

Het vernieuwde leerplan rooms-katholieke godsdienst gaat in op 1 september, bij de start van het nieuwe schooljaar. 

Herbekijk hieronder de reportage uit Het Journaal (lees verder onder de beelden):

Volgens Johan Bonny, de bisschop van Antwerpen, zat het leerplan goed in elkaar, maar was het na 20 jaar tijd voor een update. Kennis over de joods-christelijke en katholieke traditie is daarbij een van de domeinen, aldus de bisschop in "De ochtend" op Radio 1.

"Er is een basisgeletterdheid die je moet hebben om te weten waarover het gaat, om erover te kunnen nadenken en er met anderen in gesprek over te gaan. Het gaat over basisconcepten die op de harde schijf staan van onze beschaving. Als je spreekt over Mozes en de Exodus, ballingschap en uittocht, dat is een archetype. Als Jesaja zegt: het is hoog tijd dat we zwaarden omsmeden tot ploegijzers. Dat is niet zomaar een zinnetje uit de Bijbel, dat is een sleutelzin uit de wereldliteratuur", zegt Bonny.

"Of neem het voorbeeld van de barmhartige Samaritaan. Waarover gaat barmhartigheid? Wie is mijn naaste? Dat is niet zomaar een weetjesvraag. Dat zijn fundamentele vragen over het mens-zijn", gaat de bisschop voort. "Wij menen dat godsdienst wel degelijk een leervak is en dat het daarom zijn plek heeft op school. En als het een leervak is moet er ook geleerd worden."

Beluister het gesprek met bisschop Johan Bonny in "De ochtend":