Habits: redactrice Birte wil verantwoord afvallen

Er zijn weinig diëten die ik nog niet geprobeerd heb. Want terwijl mijn ouders vroeger twee slanke dennen waren, ben ik van kinds af eerder een gezet struikje. Dank je wel, genen, echt ... Sinds mijn zwangerschap tweeënhalf jaar geleden leek de strijd definitief gestreden. Ik was altijd al een jojo – na elk dieet keerden de kilo’s terug en brachten ze voor de gezelligheid enkele nieuwe vriendjes mee – maar bleef sinds de geboorte van mijn zoon halsstarrig hangen op een veel te hoog gewicht. Toen redactiecoördinator Isabelle me enkele maanden geleden vertelde dat we in 2019 met Goed Gevoel zouden werken rond het doorbreken van oude en het creëren van nieuwe gewoontes, hakte ik de knoop door. In plaats van me op het zoveelste hippe dieet te storten, wil ik dit jaar zo veel mogelijk inzicht krijgen in mijn eetgedrag en werken aan een gezonder eetpatroon. Gedaan met snel kilo’s verliezen (en ze er even snel weer bij laten komen), tijd voor een oplossing op lange termijn!

Alsof ze mijn gedachten kan lezen, brengt voedingswetenschapper en erkend diëtiste Hella Van Laer in januari ‘Breek met hoe je eet: train je brein & val gezond af ’ uit, een boek dat ervoor pleit bewuster om te gaan met je voeding en eetgedrag. Volgens Van Laer is bij zowat tachtig procent van de mensen die er niet in slagen om gewicht te verliezen de oorzaak mentaal, met onderliggende oorzaken zoals emo-eten of een burn-out. ‘Gezonder eten is ingewikkelder dan alleen ons hongergevoel onderdrukken’, klinkt het. ‘Want hoe gemotiveerd je ook bent om gewicht te verliezen, als je geen inzicht krijgt in het échte probleem, herval je in je oude, ongezonde eetpatroon. De juiste begeleiding en inzichten zijn dus cruciaal.’

Zodra je inzicht verworven hebt in je eetgedrag, loont het volgens Van Laer om ook je hersenen in detail te gaan bekijken. Ons brein speelt namelijk een belangrijke rol bij verschillende soorten van ongewenst gedrag, waaronder ook ons eetgedrag. ‘Eenvoudig uitgelegd kan je stellen dat we drie soorten breinen hebben’, legt Van Laer uit. ‘Ons reptielenbrein is het kleinste en het oudste deel van onze hersenen. Het bevindt zich in onze hersenstam. In dat gedeelte gebeurt alles zeer instinctief, want miljoenen jaren geleden was zeer snel en impulsief reageren nu eenmaal noodzakelijk om te kunnen overleven. Het resultaat? Handelingen die we door ons reptielenbrein stellen, lijken achteraf gezien niet altijd logisch, met als gevolg dat we er soms spijt van hebben. Daarnaast hebben we ook ons zoogdierenbrein. In dat deel bevinden zich onder andere onze basisemoties, basismotivatie en gewoontevorming. Gewoontes zijn eigenlijk herhalingen van een bepaald type gedrag dat belonend werkt. We doen iets waardoor onze hersenen dopamine oftewel het gelukshormoon aanmaken. Dat werkt belonend en zorgt ervoor dat we dat gedrag onbewust blijven herhalen.Ons menselijke brein, ten slotte, is het meest recent gevormde deel van onze hersenen en bevindt zich in onze hersenschors. Dat deel van ons brein denkt wél rationeel en weloverwogen na alvorens beslissingen te nemen, en remt bepaalde handelingen waarover we niet nadenken af. In wetenschappelijke literatuur worden ons reptielen- en zoogdierenbrein vaak aangeduid als het snelle denken, terwijl ons menselijke brein het trage denken genoemd wordt. Wat betekent dat nu voor ons eetgedrag? Per dag maken we gemiddeld gezien tot tweehonderd keuzes over voeding. Slechts een heel klein percentage daarvan maken we bewust. De rol van het menselijke brein is dus eerder beperkt. En zélfs als we rationeel willen nadenken over onze voeding, nemen ons reptielen- en zoogdierenbrein de boel makkelijk over. Het eerste doet je bij valkuilen als stress en oververmoeidheid impulsieve beslissingen nemen, het tweede laat je in oude, vaak ongezonde gewoontes hervallen. Een voorbeeld: je hebt alles in huis gehaald om een gezonde maaltijd te bereiden, maar staat na het werk een uur in de file. Als je thuiskomt, heb je geen zin meer om te koken en eet je een kant-en-klaarmaaltijd. Een typisch geval van je reptielenbrein dat je menselijke brein buitenspel zet. Een tweede voorbeeld. Stel: je eet elke avond voor de televisie een reep chocolade. Op een bepaald ogenblik ga je op dieet, en vervang je de chocolade door een kop thee. Aanvankelijk gaat alles goed, maar dan krijg je een persoonlijke tegenslag te verwerken en grijp je bij wijze van troost terug naar je oude, vertrouwde reep. In dat geval is het je zoogdierenbrein dat roet in het eten gooit.’ Conclusie: om écht iets te kunnen veranderen aan je eetgedrag, is het niet alleen essentieel om je bewust te worden van je valkuilen – en zo je reptielenbrein te snel af te zijn – maar ook van je slechte gewoontes – en zo je zoogdierenbrein een hak te zetten.’ 

Zoals Hella Van Laer eerder in dit artikel al aangaf, is het cruciaal om juist begeleid te worden als je inzicht wil krijgen in je eetgedrag (en vooral: in de problematische kant ervan). Wanneer ik tijdens een fotoshoot voor dit blad vertel dat ik komaf wil maken met mijn ongezonde eetgewoontes, krijg ik de tip om contact op te nemen met Ilona Harmeijer, een coach die gebruikmaakt van hypnose-technieken en die er – net als Hella Van Laer – van overtuigd is dat vermageren niet alleen te maken heeft met minder en gezond eten, maar ook met je mentale welzijn. Bovendien is ze onder andere gespecialiseerd in het doorbreken van ongezonde patronen en het aanleren van gezondere gewoontes. ‘Hypnose heeft een slechte reputatie gekregen door de alom bekende shows’, vertelt Harmeijer. ‘Jammer, want het is net een heel krachtig hulpmiddel om veranderingen te versnellen en doelstellingen te behalen. Als ik iemand hypnotiseer, breng ik die persoon in een trance die je kan vergelijken met dagdromen of zo hard opgaan in een boek dat je even alles om je heen vergeet. Je slaapt niet, maar verkeert in een soort van dromerige waaktoestand, waarbij je de volledige controle over je lichaam en geest behoudt. Hoe ik precies te werk ga? Eerst ga ik samen met mijn cliënt na welke patronen, gewoontes en overtuigingen hij of zij heeft, om daarna via hypnose suggesties in het onderbewustzijn te planten waarmee de cliënt die patronen, gewoontes en overtuigingen kan veranderen waar nodig.’ Klinkt bijzonder interessant en helemaal wat ik nodig heb, en dus besluit ik mijn lichaam aan de wetenschap te schenken en zo snel mogelijk een afspraak te maken.

Toegegeven: mijn eerste sessie met Ilona is heftig. Om inzicht te krijgen in mijn patronen, gewoontes en overtuigingen vraagt ze enkele uren stevig door. Over mijn jeugd, mijn ouders, mijn relatie, mijn zoon en – uiteraard – ook over wat lekker eten nu precies voor mij betekent en wat mijn valkuilen en gewoontes zijn. Het doet me nadenken over mezelf en mijn relatie met eten op een manier die ik nog nooit eerder deed, en dat is best confronterend. Het is een intense voormiddag, waarbij de tranen enkele keren rijkelijk vloeien. Na de coaching volgt mijn allereerste échte hypnosesessie. Ik mag plaatsnemen in een gemakkelijke stoel, onder een heerlijk zacht deken. Door haar manier van praten brengt Ilona me in een diepe staat van ontspanning. Ik weet precies waar ik ben en hoor alles wat ze zegt, maar bevind me tegelijkertijd in een zalige roes. Bij mijn tweede sessie gaat het er veel praktischer aan toe en benoem ik samen met Ilona drie punten waaraan ik de volgende weken concreet ga werken. Allereerst wil ik ’s ochtends op het werk aan de verleiding weerstaan om sandwiches en pistolets te kopen, en het bij een evenwichtig ontbijt en gezonde tussendoortjes houden. Daarnaast mag ik niet meer elke avond zwichten voor chips en chocolade. Ten slotte wil ik ook meer lichaamsbeweging inplannen. Ilona raadt me aan om realistische doelen te stellen en een eet- en bewegingsdagboek bij te houden, zodat ik heel duidelijk zie wat goed gaat en wat minder. Ondertussen zijn we drie weken verder en merk ik ook echt een verschil. Elke dag neem ik gezonde tussendoortjes mee naar de redactie, zodat ik inderdaad niet meer zwicht voor een sandwich met kaas halverwege de voormiddag. ’s Avonds op de bank drink ik een grote kop thee. Om de drie dagen beloon ik mezelf met iets lekkers, maar in tegenstelling tot vroeger eet ik niet meer de hele doos ijs leeg en hou ik het bij een kleinere portie. Ten slotte staat er sinds enkele dagen ook een hometrainer van Decathlon in onze living te blinken én maakte ik er zelfs al gebruik van. Het resultaat? Twee kilo minder op de weegschaal en – vooral – een pak meer zelf- vertrouwen. Wil je weten of ik erin slaag om mijn eetgedrag op lange termijn te veranderen en mijn nieuwe goede gewoontes vol te houden? Voortaan hou ik je daarover op de hoogte op deze site. Wish me luck!

Meer informatie over de werkwijze van Ilona Harmeijer en haar counseling- praktijk SADT vind je op www.sadt.be.Een coachingsessie bij Ilona kost € 60 per uur. Hoeveel sessies je nodig hebt, hangt af van persoon tot persoon, maar reken op een gemiddelde van vijf à zes sessies.Voor een losstaande hypnose- sessie betaal je € 100 tot € 125, afhankelijk van de problematiek.