Geen eensgezindheid over hoorzitting met Theo Francken naar aanleiding van vermoedelijke fraude met humanitaire visa

Theo Francken kreeg gisteren de wind van voren tijdens het wekenlijks vragenuurtje in de Kamer. Aanleiding was de aanhouding van Melikan Kucam, een gemeenteraadslid voor N-VA in Mechelen. Hij wordt ervan verdacht oosterse christenen aan een humanitair visum te hebben geholpen in ruil voor geld. De man trad op als tussenpersoon voor het kabinet van Francken, die toen nog staatssecretaris voor Asiel en Migratie was.

Verschillende fracties pleitten voor hoorzittingen in de commissie Binnenlandse Zaken. Wouter De Vriendt van Groen zei dat ook Theo Francken zelf daar tekst en uitleg moet komen geven. N-VA-Kamerlid Brecht Vermeulen, voorzitter van die commissie, bevestigt dat De Vriendt die vraag intussen aan hem heeft doorgespeeld. 

Hij benadrukt dat daar nog niets over beslist is: eerst is het op 29 januari de beurt aan de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) en eventueel ook het migratiecentrum Myria om "technische info" te komen geven. De vraag van De Vriendt wordt in de volgende zitting - woensdag om 15 uur - besproken. Als Francken de vraag krijgt, kan hij zelf beslissen of hij daarop ingaat.

Binnen de meerderheid zijn de meningen alvast verdeeld. Bij CD&V zijn ze voorstander, al "zou het goed zijn als Theo Francken zelf zegt dat hij tekst en uitleg wil komen geven", zegt Kamerlid Nahima Lanjri. Dat kan wat haar betreft eventueel ook gewoon vanop de banken in de commissie Binnenlandse Zaken gebeuren, zonder dat Francken dus officieel ‘gehoord’ wordt. 

"Ik denk dat het op zich goed is dat we de betrokkene zelf kunnen horen. Het is nogal surrealistisch om die zaak alleen met DVZ te bespreken, als we weten dat zij niet betrokken waren bij het opstellen van die lijsten door de tussenpersonen. De enige manier om alles te weten te komen, is via de staatssecretaris zelf." 

Ook fractieleider Servais Verherstraeten is niet tegen een hoorzitting met Francken. "Ik neem aan dat hij wel bereid zal zijn om te komen. Maar laat ons het onderzoek van de administratie en het onderzoek dat minister De Block heeft aangekondigd nu afwachten. De commissie organiseert zelf haar werkzaamheden."

De liberalen moeten nog bekijken welke mensen zij graag willen horen in het dossier, zegt fractiewoordvoerder Thomas Vanwing. "Francken kan je uitnodigen, maar het is misschien een beetje raar om een parlementslid te horen in het parlement." Het is ook niet zeker of zo'n hoorzitting met de ex-staatssecretaris wel nuttig is, zegt Vanwing. "Ik weet niet of hij daar meer zal zeggen dan hij nu al heeft verklaard. Er loopt natuurlijk een gerechtelijk onderzoek." 

Bij de Franstalige liberalen zijn ze dezelfde mening toegedaan. "Het is een beetje vreemd, maar het is een idee", zegt een woordvoerder van MR.

Groen blijft er intussen op hameren dat Francken zelf tekst en uitleg moet komen geven. Fractieleider Kristof Calvo pikt het niet dat de voormalige staatssecretaris op Twitter aankondigt de komende dagen "uitgebreide toelichting" te willen geven tijdens zijn lezingen voor 'Theo Toert', maar geen uitleg geeft aan het parlement. 

“Aan de Kamer wil Theo Francken voorlopig geen toelichting geven. Maar wel dit. Zo’n dossier moet uitgespit worden in het parlement, niet in een parochiezaal met supporters”, zegt Calvo op Twitter. “Ofwel zegt Francken toe voor een hoorzitting, ofwel wordt een onderzoekscommissie echt een optie.” De Franstalige socialisten sluiten zich daarbij aan. “We willen vanaf volgende week al hoorzittingen met Francken. Als dat niet de verhoopte duidelijkheid verschaft, dan vragen we een onderzoekscommissie”, zegt een woordvoerder.

Ook bij de CD&V klinkt kritiek op Francken's Twitter-aankondiging. "Ik zie dat hij wel overal gaat spreken, dan is het niet meer dan logisch dat hij dat ook in het parlement doet", zegt Lanjri. "Hij heeft duidelijk niets te verbergen, want hij geeft uitleg in het openbaar.”

Francken reageerde voorlopig enkel via sociale media. “Het slechtste wat ik gedaan heb in mijn leven is mensen te vertrouwen. En het beste wat ik gedaan heb in mijn leven is mensen te vertrouwen”, zette hij op zijn Facebook- en twitterpagina’s. En ook: “Hoge bomen vangen veel wind, maar hebben diepe wortels.”