Giftige stoffen in wegwerpluiers zegt Frans onderzoek, is er een gezondheidsrisico?

Het consumentenmagazine 60 millions de consommateurs had het twee jaar geleden al aangekaart. Uit hun laboratoriumonderzoek bleek dat veel verkochte merken van wegwerpluiers gevaarlijke stoffen bevatten. Met die informatie ging ook de Franse consumentenwaakhond Anses aan de slag. De overheidsdienst publiceert nu, twee jaar later, een wetenschappelijk rapport van 244 bladzijden, met enigszins verontrustende vaststellingen. 

Uit de analyses blijkt namelijk dat kleine hoeveelheden giftige stoffen in veel luiers terug te vinden zijn. Zijn ondermeer teruggevonden: resten van Glyfosaat (het veelbesproken pesticide van Monsanto waarvan de verkoop aan particulieren verboden is) en andere pesticides, maar ook dioxines, aromatische koolwaterstoffen en paks, formaldehyde... Giftige stoffen kortom die je niet verwacht in een wegwerpluier. Hoe ze in de luiers terechtgekomen zijn? Ongetwijfeld via de grondstoffen die erin verwerkt zitten en die nog resten van pesticiden bevatten. Maar ze kunnen ook het gevolg zijn van het bleken of parfumeren van de luiers.

De Franse regering reageerde opvallend snel, drie ministers kwamen vanochtend al bijeen voor overleg met de sector. De regering eist dat de fabricanten binnen twee weken met een actieplan komen. "We kunnen niet tolereren dat dit nog maanden en maanden zo verder gaat", zei minister van Gezondheid Agnes Buzyn. Tegelijk relativeerde ze het risico. "We moeten natuurlijk voortgaan met onze baby's luiers aan te doen, er is ook geen bewezen gevaar. Maar langdurige blootstelling aan de giftige stoffen zou dus eventueel een gezondheidsrisico kunnen inhouden". De producenten zullen naar verwachting een half jaar de tijd krijgen om hun productiemethodes aan te passen en ervoor te zorgen dat er minder of helemaal geen giftige stoffen meer in de luiers zitten.

In de inleiding van het onderzoek zegt de Franse overheidsdienst dat dit zowat de eerste uitgebreide en onafhankelijke studie wereldwijd is. Veel onderzoek over luiers is namelijk het werk van de producenten zelf, of is althans in hun opdracht gebeurd. Het Franse onderzoek is dus in zekere zin pionierswerk. De kans lijkt ook reëel dat het geen typisch Frans probleem is, maar dat ook kinderen in andere landen een (beperkt) risico lopen.

Toch gaan producenten zelf in het verweer. Zo laat Procter & Gamble, de producent van het merk Pampers weten dat er bij het onderzoek van 2017 geen giftige producten zouden zijn aangetroffen. In de pers was de naam Pampers nochtans wel opgedoken."Ons kwaliteitsonderzoek is heel strikt, op die manier garanderen we de veiligheid van uw baby" zo luidde het in een Tweet.

Nogal wat ongeruste ouders uitten de voorbije uren hun ongenoegen over het feit dat er in het onderzoek geen merknamen worden genoemd. Op die manier is het natuurlijk onmogelijk om eventuele "goede" van "slechte" luiers te onderscheiden. Wat het Franse onderzoek wel zegt : het onderzoek gaat over 23 verschillende types, waarbij de meest voorkomende merken. En zelfs in luiers met een eco-label zijn giftige stoffen aangetroffen. De overheid zal binnenkort toch met meer informatie moeten komen. Wie weet gebeurt dat al over een paar weken, wanneer de producenten met hun actieplan komen? 

Bij ons heeft Test Aankoop de voorbije jaren de kwaliteit en veiligheid van luiers getest. "Bij ons onderzoek uit 2015 zijn er weliswaar PAKs (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) in vier van de elf geteste luiers" zegt woordvoerder Simon November. "Maar in de test die we uitvoerden in 2017 was de situatie veel beter". Van de twaalf geteste producten bevatte alleen de Lidl Day&Night te veel PACS. De luiers van huismerk Delhaize bevatten een minieme aanwezigheid, zonder sprake van vergiftigingsgevaar.

In de meest recente test werden soms minieme hoeveelheden van Glyfosaat of andere herbiciden gevonden. Maar de hoeveelheden die Test Aankoop vond zijn zo laag dat er geen reden tot ongerustheid is. De resultaten worden gepubliceerd in het februari-nummer. Waarschijnlijk heeft de Franse overheid andere producten opgenomen in de test, denkt Simon November. Toch onderschrijft ook Test Aankoop de Franse eis om de gebruikte grondstoffen beter te controleren.