Maduro roept hulp leger in na ‘staatsgreep’ oppositie Venezuela

Trump verscherpte meteen de toon van de VS tegenover de socialistische regering van president Maduro. Volgens hem zal hij “het volle gewicht van de economische en diplomatieke kracht van de Verenigde Staten” inzetten om te ijveren voor een “herstel van de Venezolaanse democratie”. Ook de OAS, de internationale organisatie van 35 onafhankelijke landen op het Amerikaanse continent, erkende intussen Guaido als overgangspresident van Venezuela, net als Argentinië, Guatemala, Colombia, Brazilië, Peru, Costa Rica, Chili en Paraguay. Nicaragua, waarvan de regering in het verleden nauwe banden onderhield met Maduro, heeft zich nog niet uitgesproken.

Mexico, een bondgenoot van (ex-) president Maduro, dat momenteel geleid wordt door de linkse president Obrador, verklaarde voorlopig geen koerswijziging te zien in de omgang met Venezuela. Daaruit valt op te maken dat het land achter Maduro blijft staan. Ook Bolivia blijft Maduro steunen, net als Cuba. “Solidariteit staat tegenover imperialistische pogingen om de ‘Bolivarische revolutie’ (die onder Maduro’s voorganger Chavez begon, red.) te destabiliseren”, schreef de Cubaanse president Miguel Díaz-Canel op Twitter. 

Ook Evo Morales van Bolivia verwees op de socialenetwerksite naar “de klauwen van het imperialisme, die de democratie en het zelfbeschikkingsrecht in Latijns-Amerika opnieuw proberen te dwarsbomen”. “Wij zullen nooit de achtertuin van de Verenigde Staten zijn”, aldus Morales. 

Honderdduizenden mensen zijn vandaag in Venezuela op de been om te betogen tegen het regime van Maduro. Ze hanteren slogans als “wij zijn vrij” en “u zal vallen, u zal vallen, deze regering zal vallen”. Op beelden is te zien hoe demonstranten wegblokkades opwerpen en de politie met traangas reageert. “Voor de almachtige God beloof ik om de bevoegdheden van de uitvoerende macht over te nemen als interim-president van Venezuela”, zei Guaidó tijdens de bijeenkomst met aanhangers in de hoofdstad Caracas. “Laten we allemaal zweren dat we niet rusten totdat we de vrijheid hebben bereikt”.

Bij de protesten tegen Maduro zijn al dertien mensen om het leven gekomen, zegt de mensenrechtenorganisatie ‘Observatorio Venezolano de Conflictivididad Social’ (OVCS). Volgens de mensenrechtenorganisatie Foro Penal werden ook 109 mensen opgepakt. De dodelijke slachtoffers vielen bij demonstraties in verschillende delen van het land, waaronder de hoofdstad Caracas (3), Barinas (3), Amazonas (2),...

In een reactie op de Amerikaanse erkenning van zijn tegenstander zegt Maduro dat Venezuela alle diplomatieke relaties met de VS opschort en dat Amerikaanse diplomaten 72 uur de tijd krijgen het land te verlaten. De Amerikanen lijken echter niet van plan te zijn om hun diplomaten terug te trekken uit het land: volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Maduro hier geen wettelijke bevoegdheid meer over. “We erkennen zijn regime niet”, klonk het in een mededeling.

Guaido vroeg op zijn beurt dan weer aan de buitenlandse diplomaten ook om in Venezuela te blijven. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken steunt die oproep. Het lanceerde ook een waarschuwing om zijn vertegenwoordigers niet in gevaar te brengen.

 Maduro spreekt intussen van een staatsgreep van de oppositie. “Wij zullen ook dit overwinnen, we zullen zegevieren”, klonk het tegen aanhangers bij het presidentiële paleis Miraflores in Caracas. Gisteren waren bij rellen al minstens vier mensen omgekomen. 

23 januari is een symbolische datum in Venezuela omdat op die dag in 1958 de laatste Venezolaanse dictator, Marcos Perez Jimenez, van zijn voetstuk viel. Het land kreunt al jaren onder een oplopende inflatie en immense voedseltekorten. Het parlement is door Maduro volledig buitenspel gezet. De communist regeert al sinds de dood van zijn voorganger Hugo Chávez in 2013 met harde hand over Venezuela. 

Voorlopig steunt het leger Maduro nog, maar in het kamp van de president wordt gevreesd dat er een scheuring bij de militairen zou kunnen ontstaan en het leger uiteindelijk overloopt richting Guaidó. Die roept de strijdkrachten op zich aan de zijde van de regeringstegenstanders te scharen. Maar voorlopig gebeurt dat nog niet. “De soldaten van het vaderland aanvaarden geen president die door duistere machten wordt gebruikt, of die zichzelf buiten de wet stelt”, verklaarde de minister van Defensie Vladimir Padrino vanavond. “De strijdkrachten verdedigen onze grondwet en staan garant voor onze nationale soevereiniteit”.

Vele staten, internationale organisaties en de oppositie erkennen Nicolas Maduro sowieso niet meer als rechtmatig president. Maduro had twee weken geleden de eed afgelegd voor een tweede ambtstermijn. Volgens waarnemers is zijn herverkiezing vorig jaar niet koosjer verlopen. Guaidó wil als interim-president het land naar eerlijke verkiezingen te leiden. 

De Amerikaanse vicepresident Mike Pence had gisteren de oppositie in Venezuela al verzekerd van de steun van de VS. “Nicolás Maduro moet gaan. Maduro is een dictator. Zijn presidentschap is gebaseerd op een fictieve verkiezing vorig jaar en was niet legitiem”, schreef Pence in een gastbijdrage voor de Wall Street Journal.

Pence had zich bovendien in met een Spaanse ondertitels verschenen videoboodschap tot de Venzolaanse bevolking gericht. Daarin garandeerde hij de steun van de VS voor de demonstraties, waartoe de oppositie heeft opgeroepen. “De VS kiest de kant van de oppositie tot de democratie is hersteld”.

Pence zei voorts dat “Maduro aan de macht was door iedereen op te sluiten die zich tegen hem verzet”. Het parlement is “het laatste restant van de democratie in het land, omdat dit het enige instituut is dat door het volk is gekozen”.

De regering-Trump had haar beleid tegen Maduro al scherper gesteld. In augustus 2017 had Trump nog gezegd: “We hebben vele opties voor Venezuela, indien nodig ook een militaire”. In november had Trumps nationale veiligheidsadviseur John Bolton een hardere aanpak van Venezuela, maar ook van Nicaragua en Cuba aangekondigd. Bolton noemde de drie landen toen de “trojka van de tirannie van dit halfrond”.