Trollenfilm ‘Gräns’ is heerlijk smerig en gevaarlijk

De film die Girl klopte op het Filmfestival van Cannes: dat moet wel iets bijzonders zijn. Gräns won de hoofdprijs in de Un Certain Regard-competitie, waar ook het debuut van Lukas Dhont geselecteerd was, en sloeg de Croisette (en de jury onder leiding van Benicio Del Toro) met verstomming.

Niet onbegrijpelijk, want Gräns bevat een paar van de meest ontregelende, bizarre scènes die ooit op het grote scherm te zien waren. En dat is niet eens overdreven. Ze hier beschrijven, zou bijna crimineel zijn. Wat we wel willen verklappen, is dat Gräns over een trollenvrouw gaat. 

Lees ook

Ons interview met Eva Melander over haar rol in ‘Gräns’: “Alle Zweden van mijn generatie zijn met trollen opgegroeid”
  

Tina (geweldig veelzijdige vertolking van een onherkenbare Eva Melander) werkt als douanebeambte annex speurhond: dankzij haar buitengewoon ontwikkelde reukzin haalt ze smokkelaars er zo uit. Ook al beseft Tina dat ze anders is dan de anderen, ze probeert wel als mens onder de mensen te leven. De ontmoeting met de charismatische maar sinistere Vore (Eero Milonoff), die er net zoals zij uitziet, zet haar wereld op zijn kop.

Bossprookje met body horror

De titel dekt vele ladingen: Tina bewaakt niet alleen letterlijk een grensovergang, ze legt zichzelf ook heel wat psychologische begrenzingen op door haar ware aard te onderdrukken. Vore – die niet toevallig de film binnenkomt terwijl hij de grens oversteekt – zal haar daarvan bevrijden.

Maar de film doet nog heel wat andere grenzen sneuvelen: die tussen mens en dier, man en vrouw, goed en kwaad, mooi en lelijk. En ook tussen genres: Gräns is een romantisch drama, maar ook een magisch bossprookje en een stikdonkere brok body horror.

Vuil en gevaarlijk

Die grilligheid levert een uiterst spannende, unieke en bij momenten hallucinante filmervaring op. Gräns is vuil, dierlijk en ietwat gevaarlijk. Een film die je haast kunt ruiken. Lang geleden dat we ons nog zo smerig voelden na een cinemabezoek, en daar zo van genoten.

Maar Ali Abassi doet meer dan alleen een hoop bizarre momenten aan elkaar rijgen. Hij heeft ook wat te vertellen. Over zelfrespect en, jawel, body positivity. Maar ook over uitsluiting, integratie en radicalisering. Abassi verhuisde op zijn 20ste van Iran naar Scandinavië. Hij weet hoe het voelt om een buitenbeentje te zijn, en vertaalt die ervaring op de creatiefst mogelijke manier.

Gräns speelt nu in de bioscoop.