Kortrijk lanceert sociaal beleid gericht op lagere middenklasse
Kortrijk voert een nieuw sociaal beleid dat een vergeten groep steunt: de lagere middenklasse die het almaar lastiger krijgt. “Die mensen zijn vaak ontmoedigd of kwaad omdat ze ook belastingen betalen, maar zelf nooit of weinig genieten van herverdeling.”
Op het menu staat een kalkoenstoofpotje. Vooraf soep, met croutons. Bij de koffie komt broodpudding. “Het is heel lekker”, zegt Bernard (66). De weduwnaar komt hier regelmatig. “Alleen eten is niet gezellig. Maar ik heb een klein pensioen en op restaurant gaan is geen evidentie. Hier kan het gelukkig aan een betaalbare prijs voor mij.”
‘Hier’ is restaurant Vork, wat staat voor VOlksRestaurant Kortrijk. Het restaurant kent drie tarieven: een marktconform tarief van 14 euro voor een klassieke dagschotel. Een sociaal tarief van 7 euro, of een kansentarief van 2 euro. Aan de kassa staat een Uitpas-lezer, een welzijnspas waarmee kwetsbare mensen korting krijgen. Niet enkel in dit restaurant, maar ook voor pakweg thuismaaltijden, sport, cultuur en andere vrijetijdsbestedingen.
Het restaurant maakt zijn naam waar, want het is een smeltkroes, waar jong en oud, arm en welstellend samenkomen. Het kader is hip, niets doet vermoeden dat dit een ‘sociaal project’ is. Of het zou de – vaak schattige – bediening moeten zijn. De mensen in de zaal en de keuken zijn in opleiding. In samenwerking met onder meer OCMW Kortrijk, en de VDAB kunnen mensen die moeilijk aansluiting vinden op de arbeidsmarkt hier terecht voor een doorgedreven cursus. Het is slechts één tastbare en smakelijke maatregel die Kortrijk voert in zijn sociaal beleid.
Vooruitgang
Philippe De Coene (sp.a) is niet langer schepen van Sociale Zaken, maar schepen van Sociale Vooruitgang. Het is meer dan een gimmick of semantische oefening. Onder voogdij van De Coene heeft de huidige stadscoalitie (Open Vld, sp.a en N-VA) een beleid uitgestippeld dat werkt op concrete doelstellingen, en altijd in het kader van een activeringstraject. Met speciale aandacht voor de kwetsbare doelgroep van de lagere middenklasse.
Recent nog maar bleek uit een studie van KU Leuven en denktank Minerva dat die lagere middenklasse het hard te verduren krijgt. De relatieve levensstandaard van wie niet kan rekenen op twee inkomens uit arbeid, en door de groeiende loonkloof tussen lagere en hogere inkomens, maakt een werkende groep kwetsbaar. Dat betekent dat de huidige herverdelingsmachine sputtert. De Coene is tevreden dat er wetenschappelijke onderbouwing is voor wat hij als beleid wil neerzetten.
‘Net zoals bij armoedebestrijding ben ik ervan overtuigd dat ook hier steden het voortouw moeten nemen’
“Net zoals bij armoedebestrijding ben ik ervan overtuigd dat ook hier steden het voortouw moeten nemen. Het is onze ambitie instrumenten aan te reiken die het mensen mogelijk maken ‘beter’ te huren, een bescheiden eigen woning te kunnen renoveren, een groter beschikbaar inkomen te hebben door kostenreductie en ondersteuning, kortom reëel te helpen om vooruitgang te maken.”
Huurgarantiefonds en Kostenknipper
Naast die Uitpas is er bijvoorbeeld ook het Huurgarantiefonds, dat zich garant stelt voor kwetsbare gezinnen waardoor ze sterker staan op de huurmarkt. Er komt ook een fonds voor mensen met een eigen woning maar met te weinig middelen om die woning te renoveren. Terwijl de zogeheten Kostenknipper gezinnen bijstaat om de hoge facturen te temperen met acties zoals het opspeuren van de goedkoopste leveranciers, of een deelname aan groepsaankopen.
De Coene wil van Kortrijk zo de eerste stad maken die een beleid ontwikkelt voor een vergeten groep: mensen die geen OCMW-cliënt zijn, maar het vaak zeer lastig hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Hij wil die gezinnen bereiken via een sociaal onderzoek, waardoor kan nagegaan worden wie kwetsbaar is en welke maatregelen passen bij de specifieke gezinssituatie. “In België gaat het om bijna 2 miljoen inwoners, in Kortrijk naar schatting om 10.000 mensen. Zo is de situatie van alleenstaande ouders vaak schrijnend: ze hebben één inkomen uit arbeid, hebben vaak geen recht op een sociaal tarief en toch leven ze de facto net boven de armoedegrens. De overheid heeft te weinig oog voor deze nieuwe problematiek en kwetsbaarheid.”
Armoede-expert Ive Marx (UAntwerpen) noemt het goed dat een gemeente aandacht heeft, of ontwikkelt, voor deze vergeten groep. “Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de federale overheid via fiscaliteit en sociale zekerheid door instrumenten zoals kinderbijslag en sociale huisvesting. Maar binnen de bevoegdheid en middelen van een lokale overheid zijn dit lovenswaardige initiatieven.”
