Hoe op een gure januaridag halsreikend werd uitgekeken naar de verkiezingen in mei

“On est plus chaud que le climat”, weergalmt het over de prestigieuze boulevards van onze hoofdstad. De populairste slogan van de klimaatmars jaagt de mensenmassa door de gure wind en regenvlagen. Een kniesoor had het wellicht ironie genoemd, maar die kniesoor is hier duidelijk niet aanwezig. 

Je moet uit een bijzonder hout gesneden zijn wil je deze klimaatmars beleven – dat gold vooral voor de vele kartonnen pancartes die na een tijdje de kop lieten hangen. Hun eigenaars kon het niet deren. “Today we rise!” De optocht van het Brusselse Noordstation tot het Europees Parlement, waar speeches en optredens volgden, wist zo’n 70.000 bezoekers te lokken, ondanks het weer een grotere opkomst dan in december.

Aanstekelijk

Nochtans waren de organisatoren er niet helemaal gerust op. “Tot twee dagen geleden vroegen we ons nog af wat te doen als het een flop zou worden. Er was zelfs bezorgdheid in de milieubeweging, omdat deze demonstratie zo kort na de mars van 2 december kwam”, vertelt Karen Naessens van Rise for Climate. 

Maar dat minstens 70.000 mensen opnieuw weer en wind trotseren om op zondagnamiddag een ambitieus klimaatbeleid te vragen, bewijst voor haar eens te meer dat ze een gevoelige snaar raken. “Dit is een ongelooflijk momentum. En dat is ook de verdienste van al het eerdere werk en de marsen die hieraan zijn voorafgegaan.” 

Stephanie (26) en Jonas (31) waren er de vorige keer niet bij. Het kwam niet goed uit, zeggen ze. En dan: “Eigenlijk kwam het wel uit, maar nu pas hebben we het gevoel dat het echt belangrijk is om onze stem te laten horen”, zegt Stephanie. “Het aanhoudende scholierenprotest werkt aanstekelijk, ja. Ik heb het gevoel dat ik op het verkeerde spoor zou zitten als ik nu aan de zijlijn blijf staan.” Jonas: “Ik ben aan het wachten op een geloofwaardig plan. Een perspectief, in plaats van een opsomming van wat politici al gedaan hebben in het verleden.” 

Wat alvast opvalt bij deze editie: van de klimaatbrossende scholieren wordt snel gezegd dat ze een dagje Brussel vooral leuker vinden dan een les wiskunde, maar ze zijn niet te beroerd om ook op een druilerige zondagnamiddag af te komen. 

Paraplubegrip

“Politici zijn de echte klimaatspijbelaars. Wij zijn de klokkenluiders”, zegt Youth for Climate-organisator Anuna De Wever op het podium aan het Europarlement. “Laat ons de generatie zijn van hoop, verbinding, de generatie die deel is van de oplossing, niet van het probleem.” Een paar joelende pubermeisjes zijn op stellingen gekropen. “Your system is worse than my music taste”, staat er op het kartonnen bord dat ze in de lucht houden.

Vaststelling twee: kinderen pikken de leuzen razendsnel op, zelfs al zijn die in het Frans. Ze zijn hier met veel en het is duidelijk dat ze zich op zaterdagmiddag hebben beziggehouden met verf, stift en karton. “Zorg voor mijn aarde”, vragen ze, en “I ♥ my planet”. Op een witte paraplu staat “Ret de planeet” (sic). 

Ook Carlos en Mirte, allebei 11, zijn plus chaud que la climate. Die leuze hebben ze hier gehoord, en ja, ze verstaan het een beetje. “Ik wil dat er naar ons wordt geluisterd”, zegt Carlos. “Wij gaan de gevolgen van de klimaatverandering dragen. Wij zijn de toekomst.”  

Mama Kim Driessens beheert hier een bende van vijf kinderen tussen elf en zestien jaar oud. “Op 2 december kwam het initiatief van ons, maar ondertussen zijn het bewustzijn en het engagement bij hen ontzettend gegroeid. Het is door hen dat we hier vandaag ook weer staan”, knikt ze naar haar jonge metgezellen, die een bord met het opschrift “Het klimaat is groen en prachtig, als jullie niets doen worden wij geen tachtig” omhoog houden.

Dat ‘klimaat’ een paraplubegrip is, wordt snel duidelijk onder de striemende regen. Landbouwers, veganisten, aanhangers en tegenhangers van kernenergie hebben voor een keer de neuzen in dezelfde richting, al is het soms enkel letterlijk. 

“Er komen hier heel veel thema’s voorbij”, zegt Katja Borocz uit Kortenaken. Zij is hier omdat ze niet opgezet is met de megastal die de kleinere varkensstallen in haar omgeving zou moeten vervangen. “Het maakt niet uit dat hier verschillende belangen bij elkaar zijn. Ik denk dat het onderliggende idee bij iedereen hetzelfde is: er wordt niet naar ons geluisterd.”

“Klimaat heeft geen politieke kleur”, leest het nochtans kleurrijke bord van Léa Vanmaele uit Bellem. Zij en haar zus Griet zijn van mening dat àlle politieke partijen het onderwerp bovenaan op hun agenda moeten plaatsen. “Politici durven geen maatregelen te nemen die hen hun politieke carrière kunnen kosten, daarom is het meer dan ooit tijd voor politieke moed, voor mensen die zichzelf kunnen loskoppelen van hun mandaat en wat langetermijnvisie aan de dag leggen. Klimaat belangt ons allemaal aan.”

Dus wat nu? De verkiezingen in mei, daar heeft de klimaatbeweging haar zinnen op gezet. De burgers beseffen dat ze op een kruispunt staan, zegt Naessens. “Als de politici ons nu nog niet gehoord hebben, dan zal het payback time worden met de verkiezingen. Die zullen hopelijk iets teweegbrengen. We mogen voorzichtig optimistisch zijn.”