100 miljoen smeergeld, tal van minnaressen, verraad en een Netflix-ster: het proces van El Chapo leest als een soap

El Chapo staat bekend als een van de allergrootste Mexicaanse drugbarons ooit. Hij slaagde er ook in op spectaculaire wijze te ontsnappen uit twee zwaarbewaakte gevangenissen in zijn thuisland Mexico. Dat alleen al spreekt tot de verbeelding van velen. El Chapo dook dan ook op in ‘Narcos: Mexico’, het vierde seizoen van de populaire Netflix-serie. Acteur Alejandro Edda, die daarin de rol van Joaquin Guzman vertolkte, kwam maandag zelfs de zitting bijwonen en gaf achteraf toe dat hij geïntimideerd was door El Chapo, naar wie hij had geknikt en die de geste retourneerde met een brede smile. Edda zei dat hij overtuigd is van de schuld van Guzman: “Hij heeft heel wat verschrikkelijke dingen op zijn kerfstok”.

Guzman wordt als leider van het Sinaloakartel beschuldigd van het smokkelen van drugs naar de VS ter waarde van 14 miljard dollar (12 miljard euro). Zijn advocaten beweren dat Guzman eringeluisd is door getuigen die een deal sloten met de federale overheid. El Chapo werd in 2016 opnieuw opgepakt, nadat hij een jaar eerder voor de tweede keer ontsnapt was uit de gevangenis, die keer via een tunnel van 1,5 kilometer. In 2017 leverde Mexico hem uit aan de VS. Zijn proces is een van de grootste drugszaken ooit in de Amerikaanse geschiedenis, met vaak onthutsende getuigenissen.

Zo bleek er een IT’er te zitten achter de aanhouding van El Chapo. De 32-jarige Christian Rodriguez uit Colombia vertelde de jury hoe hij een geheim communicatienetwerk voor Guzman opzette, maar vervolgens zijn opdrachtgever verraadde door de Amerikaanse overheid ook toegang te verschaffen. Het leidde tot de ondergang en arrestatie van El Chapo. Naast dat versleutelde netwerk waar hij in 2008 aan begon, zorgde Rodriguez ook voor software waarmee Guzman zijn vrouw en zijn minnaressen kon bespioneren. In 2012 zat de FBI achter Rodriguez aan en die koos eieren voor zijn geld. Hij kraakte zijn eigen opgebouwde netwerk. De onderschepte berichten vormen bewijsmateriaal voor El Chapo’s drugshandel. Het hele gedoe hakte zwaar in op Rodriguez, die er al twee keer onderdoor ging en medische hulp nodig had.

El Chapo schepte ook op over hoe hij de ex-president van Mexico, Enrique Peña Nieto omkocht met 100 miljoen dollar (87 miljoen euro). De drugsbaron was toen op de vlucht en eiste van Nieto dat hij niet langer naar hem zou zoeken. Dat beweerde Alexander Cifuentes, een ex-kartellid en vertrouweling van Guzman, voor de rechtbank. Nieto nam de 100 miljoen aan, aldus Cifuentes. De entourage van Nieto ontkende met klem. Volgens verscheidene andere getuigen reikte de corruptie van het kartel tot de hoogste regionen van de Mexicaanse overheid en politiediensten. Victor Vazquez, een agent van de Amerikaanse DEA, kwam getuigen dat om Guzman te kunnen vatten in 2014, het noodzakelijk was de Mexicaanse politie buiten de operatie te houden.

Een jaar later, in de zomer van 2015, nam El Chapo alweer afscheid van de gevangenis van Altiplano, die hij via zijn beruchte tunnel van meer dan 1,5 km verliet. Zijn vrouw Emma Coronel Aispuro speelde een cruciale rol bij de ontsnapping van haar geliefde, beweerde getuige en voormalig kartellid Damaso Lopez Nunez. Aispuro, ooit nog schoonheidskoningin in de VS, was contactpersoon tussen haar man en het team dat de ontsnapping voorbereidde. Aispuro was overigens bijna elke dag aanwezig op het proces. Commentaar gaf ze niet.

Nog volgens Nunez waren ook de zonen van El Chapo geen doetjes. Zij zouden achter de moord op de Mexicaanse journalist Javier Valdez (50) zitten. De reporter zou in mei 2017 uit de weg geruimd zijn wegens zijn negatieve berichtgeving over het kartel. Welke zonen de daders waren, zei Nunez niet. Guzman zou meer dan tien kinderen hebben.

Een van de vele maîtresses van Guzman, de Mexicaanse politica Lucero Guadalupe Sánchez López, getuigde ook voor de jury. Snikkend vertelde ze dat ze naakt in bed lag met Guzman op zijn schuiladres in Culiacan, toen het Mexicaanse leger er in 2014 binnenviel. Ze konden ontkomen langs een geheime doorgang onder het bad. In 2016 werd López afgezet als wetgever wegens haar vermeende affaire met El Chapo.

Guzman koesterde blijkbaar een grote droom: zelf zijn eigen leven verfilmen of te boek stellen. Hij had daarvoor al concrete stappen ondernomen. Een producer uit Colombia was ingehuurd en er zou ook al een eerste versie klaar van een boek die bij de film hoorde. “Hij was er dol op”, getuigde Cifuentes. Die beweerde verder dat El Chapo zijn rijkdom en invloed graag overdreef. Zo zou hij in 2008 zelfs een schuldenberg van 20 miljoen dollar (17,5 miljoen euro) gehad hebben door enkele tegenvallers en de strijd tegen rivaliserende bendes. De drugsbaron leefde volgens Cifuentes ook in “primitieve” omstandigheden als hij onderdook in de Mexicaanse bergen.

Joaquin Guzman sprak deze week ook voor het eerst zelf op zijn eigen proces. Hij deelde mee dat hij zelf niet zou getuigen.

Ten vroegste vrijdag zal de jury zich na elf weken proces terugtrekken om zich te beraden.