“De overgang is de hel”: zo sla jij je op de beste manier door de menopauze heen

In de talkshow van Jimmy Kimmel neemt Amerikaanse Oscarwinnares Viola Davis, onder andere bekend uit ‘The Help’ en ‘Fences’, geen blad voor de mond als het gaat over de menopauze. “De overgang is de hel, een groot, zwart gat, waar ik me nu in bevind. Vandaag zal ik mijn man dus doodgraag zien of hem willen vermoorden”, aldus een eerlijke Davis.

De tekst gaat verder onder de video.

Toch zijn er een aantal dingen die je kan doen om de menopauze zo draaglijk mogelijk te maken. Daarvan is gezond leven toch wel de belangrijkste volgens Cindy Dunon, verpleegkundig menopauzeconsulent verbonden aan het UZ Brussel: “Sport je niet, heb je overgewicht, slaap je weinig, drink je geregeld alcohol, eet je slecht en slik je misschien nog medicatie tegen bijvoorbeeld een te hoog cholesterolgehalte, dan komt die overgang er nog eens bovenop en heb je het waarschijnlijk extra zwaar. Ben en leef je gezond, dan kan je lichaam zich veel gemakkelijker aan de menopauze aanpassen. Heb je klachten, dan hoef je er niet altijd iets aan te doen. Heb je tien vapeurs in een dag, maar stoort het je niet, dan hoef je ook niet in actie te komen. Krijg je er twee waar je veel last van hebt en beperken ze je in je functioneren, dan is behandelen nodig.”

Zo’n behandeling kan bijvoorbeeld bestaan uit hormonale substitutietherapie. Tot voor kort was niet iedere huisarts of gynaecoloog daar even gelukkig mee. Uit een gedateerd Amerikaans onderzoek van 2002 zou blijken dat vrouwen die hormoonsubstitutie namen, een hoger risico hadden op borstkanker. Later is die uitkomst bijgesteld omdat feiten niet bleken te kloppen, kwam er nieuw uitvoerig onderzoek en bleken laaggedoseerde hormonen niet alleen veiliger maar zelfs tot op zekere hoogte te beschermen tegen cardiovasculaire aandoeningen.

Cindy Dunon: “Anderzijds hoeven klachten in de menopauze niet altijd met medicatie opgelost te worden. Tenzij je heel veel klachten hebt, zoals nachtelijk zweten, en daardoor slaapproblemen hebt waardoor je niet meer goed kan functioneren. Ik zou zelf adviseren om eerst natuurlijke middelen te proberen die je vrij bij de apotheek kan krijgen. Bijvoorbeeld producten op basis van fyto-oestrogenen, die je terugvindt in voedingssupplementen die rode klaver, soja, lijnzaad of hop bevatten. Werken die niet, dan kan je nog altijd voor hormonen kiezen.” Die fyto-oestrogenen zijn niet helemaal vergelijkbaar met ‘gewone’ vrouwelijke hormonen. Het zijn zelfs geen hormonen, maar ze bootsen wel de werking van oestrogenen in je lichaam na. Hun werking is ook milder dan hormoonsubstitutie. Maar ze zijn net als gewone hormonen geen goede keuze als je een borstkankerverleden hebt of als borstkanker in de familie voorkomt. Cindy Dunon: “Als bijvoorbeeld je moeder, grootmoeder of tante borstkanker gehad hebben, dan wordt afgeraden om eraan te beginnen. Ook vrouwen met een leveraandoening kunnen beter eerst met hun arts overleggen, omdat hormonen door de lever afgebroken moeten worden en het niet de bedoeling is dat je een opstapeling van hormonen in je lichaam krijgt. Heb je ooit trombose gehad, overleg ook dan eerst met je arts, omdat fyto-oestrogenen je bloedstolling kunnen beïnvloeden en opnieuw trombose kunnen veroorzaken. Supplementen die wel veilig en hormoonvrij zijn, zijn vrij verkrijgbare pollenextracten waar de allergenen uit gehaald zijn. Ze hebben een licht antidepressieve werking, helpen je beter te slapen, en werken tegen vapeurs én stemmingswisselingen.”

Buiten al die lichamelijke ongemakken kan je mentaal ook een behoorlijke optater krijgen. Daarom is het in de menopauze erg belangrijk dat je genoeg tijd aan jezelf besteedt. Zeker als je al een groot deel van je leven voor anderen gezorgd hebt. Cindy Dunon: “Je veranderende lichaam speelt daar handig op in door minder zorghormonen aan te maken, de hormonen die bijvoorbeeld overvloedig aangemaakt worden als je net een kindje gekregen hebt. Jezelf rust gunnen is nog een belangrijke factor, dat helpt je ook beter door de menopauze. Want hoe meer stresshormonen je aanmaakt, hoe lager de goedgevoelhormonen zijn en hoe groter de kans dat je je minder goed in je vel voelt. Praat ook over wat je voelt en doormaakt, zeker met vriendinnen die door dezelfde fase gaan. Dat gebeurt nog veel te weinig. Maar ga je niet wentelen in zelfmedelijden, want dat helpt je echt niet vooruit. Niemand om mee te praten? Ga dan naar een menopauzeconsulent in jouw buurt, die je vindt op www.menofocus.be. Niet iedere gynaecoloog of huisarts is voldoende gespecialiseerd in de menopauze om je goed te kunnen helpen. Zo’n consulente geeft uitleg, stelt gerust, geeft je leefstijladvies op maat en verwijst je zo nodig door naar specialisten zoals een gynaecoloog of psycholoog. Van zo’n consultatie, die rond de 50 euro kost, krijg je niets terugbetaald, maar meestal heb je ook aan één of twee consultaties genoeg om goed op weg geholpen te worden en je écht beter te voelen.’