VS trekken zich terug uit historisch nucleair verdrag met Rusland

De Verenigde Staten trekken zich terug uit het bilateraal INF-verdrag met Rusland. Velen vrezen een nieuwe wapenwedloop. ‘Dit maakt decennia van vooruitgang inzake nucleaire ontwapening ongedaan’

De VS zullen zich vanaf zaterdag niet meer gebonden voelen aan de voorwaarden van het contract. Maar ze wezen er tegelijkertijd op dat het contract pas over zes maanden definitief vervalt. Tot dan krijgt Rusland de mogelijkheid om de voorwaarden van het verdrag alsnog na te komen.

De NAVO steunt de Amerikaanse terugtrekking uit het INF-verdrag en riep Moskou vrijdag in Brussel op om binnen zes maanden terug te keren naar ‘volledige en verifieerbare naleving’ van zijn ontwapeningsverplichtingen.

De boodschap van de Amerikanen kwam een dag voor het verstrijken van de gestelde deadline van 60 dagen.

De VS verwijten Rusland al lang de overeenkomsten van het verdrag te schenden. Washington had de regering in Moskou begin december voor een ultimatum gesteld dat zaterdag verstrijkt om opnieuw aan te knopen met de voorwaarden van het contract. Volgens de VS is de deadline echter zonder resultaat verlopen.

Pax Christi: ‘Directe bedreiging voor Europa’

‘Dit maakt decennia van vooruitgang inzake nucleaire ontwapening ongedaan en kan een nieuwe nucleaire wapenwedloop ontketenen op Europees grondgebied’, waarschuwt Pax Christi Vlaanderen in een persmededeling vrijdag.

‘Een opzegging van het INF-verdrag is een directe veiligheidsbedreiging voor Europa’, zegt Willem Staes van Pax Christi Vlaanderen. ‘Het neemt alle beperkingen weg voor Rusland om grondkruisvluchtwapens te ontwikkelen, die in de eerste plaats gericht zullen zijn op Europa. Als de VS op hun beurt nieuwe nucleaire raketten ontplooien, zullen die wellicht op Europees grondgebied worden geplaatst. De Amerikaanse beslissing dreigt zo het openingssalvo te zijn van een Koude Oorlog 2.0 en te leiden tot een nieuwe nucleaire wapenwedloop op Europees grondgebied.’

Volgens Staes moeten de Europese landen dringende maatregelen nemen om deze nucleaire waanzin te de-escaleren. Ze moeten het VN-kernwapenverbod ratificeren en Amerikaanse kernwapens verwijderen van het Europees grondgebied.

Nancy Pelosi: Trump riskeert ‘bewapeningswedloop’

Ook Nancy Pelosi, de leider van de Democraten en voorzitster van het Huis van Afgevaardigden, vreest een nieuwe wapenwedloop.

Pelosi roept het Witte Huis op om samen met de NAVO van de zes maanden die er nog resten voor het verdrag definitief vervalt, gebruik te maken om nog een deal te sluiten met Rusland. Zo kan vermeden worden dat de Verenigde Staten in een ‘gevaarlijke bewapeningswedloop’ geduwd worden.

Ook Trump zelf liet weten dat hij hoopt dat er nog een doorbraak bereikt kan worden. ‘Ik hoop dat we erin zullen slagen om iedereen samen te krijgen in een grote en mooie kamer en te komen tot een nieuw verdrag dat veel beter is… Maar dan moet iedereen er zich wel aan houden’, klonk het.

Verdrag nog te redden?

Volgens de tekst van het verdrag wordt het INF-akkoord pas zes maanden na de beëindiging officieel ontbonden. Daarmee blijft er nog wat onderhandelingsruimte over om het verdrag mogelijk nog te redden. Alle eerdere pogingen zijn echter mislukt.

De Amerikanen en de NAVO beschuldigen de Russen ervan met hun raketten van het type 9M729 (NAVO-code: SSC-8) het meer dan 30 jaar oude verbod te schenden op nucleaire wapens op middellange afstand, die vanop de grond kunnen worden gelanceerd. Volgens informatie uit de VS zouden de raketten minstens 2.600 kilometer ver kunnen vliegen en in staat zijn om bijna alle hoofdsteden in Europa te treffen.

De Russische regering verwerpt de beschuldigingen en garandeert dat het bereik van de 9M729 minder dan 500 kilometer bedraagt, wat in overeenstemming zou zijn met de voorwaarden van het verdrag.

Rusland heeft de afgelopen weken herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat het de Amerikaanse beschuldigingen ongegrond acht en er niet aan denkt om zijn kruisraketten te vernietigen. Dat Rusland in deze kwestie nog toegevingen zal doen, geldt dan ook als erg onwaarschijnlijk.

China

Bovendien staan ook de VS onderhevig aan kritiek. Waarnemers zijn van mening dat ze niet veel belangstelling tonen voor het INF-verdrag onder zijn huidige vorm. Dit komt vooral doordat het uit de periode van de Koude Oorlog daterende verdrag alleen bindend is voor Amerikanen en Russen, maar niet voor opkomende militaire machten zoals China. China zou inmiddels over bijna 2.000 ballistische raketten en kruisraketten beschikken, die voor Washington en Moskou volgens het INF-verdrag verboden zouden zijn. Voor Europa ligt de beëindiging van het verdrag zeer gevoelig, omdat dit naar alle waarschijnlijkheid de discussie over nucleaire bewapening in Europa weer zal doen oplaaien. Volgens militairen is dit de enige manier om een strategisch evenwicht en afschrikking op de lange termijn veilig te stellen.