Jeroen Perceval: “Het is simpel: zonder mijn broer zat ik hier niet”

Steven

“Voor de buitenwereld is mijn broer een extraverte acteur, een wervelwind, een ruwe bolster, maar diep vanbinnen huist een poëtische ziel. Op de releaseshow van zijn nieuwe album zag ik een podiumbeest dat alle aandacht naar zich toe zoog en de songs krachtig de zaal in gooide. Maar evengoed was hij daags nadien beschaamd om onbekenden de hand te schudden.

“Hoe hij zich compromisloos op zijn acteer- en muziekcarrière gooit is herkenbaar. Ik was een paar jaar oud toen ik mijn vader (theatermaker Luk Perceval, red.) voor een zo goed als lege zaal met volle overgave Oedipus zag spelen. Hij zette dan maar poppen in de zaal, opdat die ‘vol’ zou aandoen. Ik stond als klein ventje in de coulissen, zag hem tekeergaan en dacht: man, hoe gepassioneerd kun je zijn?

“Dromen zijn er om na te jagen, werd ons ingeprent. Ik was zeven, Jeroen negen, toen onze ouders scheidden. Mijn moeder, danseres, raakte op haar 19de zwanger, kon daardoor niet meer dansen en heeft zich opgeofferd voor haar kinderen. Ze is net op pensioen, na veertig jaar dienst in een bejaardentehuis. Jeroen en ik komen uit een disfunctioneel gezin met een afwezige vader.

“Na de scheiding van mijn ouders raakte de carrière van mijn vader in een stroomversnelling: hij werd gehypet in de podiumkunsten. Wij zagen dat gebeuren, keken toe in de coulissen en sliepen nadien in het aanpalende café. We liepen ook veel op straat, hingen rond, rebelleerden. Misschien was dat mijn daad van verzet: kijk pa, ik ben hier. ­Jeroen was mijn grote voorbeeld. Zoals hij wilde ik zijn. Hij rebelleerde ook, maar dan extremer en week daarom van het rechte pad af. Hij raakte verslaafd aan drugs. Dat begon op zijn veertiende en duurde tot zijn vijfentwintigste.

“Meermaals belandde hij in de psychiatrie. Ik zal dat beeld niet gauw vergeten: vanuit mijn appartement in de Carnotstraat in Antwerpen keek ik door het raam en zag mijn broer op straat liggen, zonder schoenen. Een andere keer brak hij de deur van het appartement open. Kwam mijn vriendin thuis, lag Jeroen in het donker in bad. ‘Laat hem niet meer binnen’, zeiden mijn ouders na jaren vol problemen. ‘Hij moet voelen dat hij er nu alleen voor staat. Zo kan het niet verder.’

“Bij een nieuwe inbraak lieten we Jeroen oppakken en colloqueren. Ik moest mijn broer loslaten, noodgedwongen. Als student aan de filmschool had ik toen het stupide idee om hem te filmen in de psychiatrie. Dat bleek onmogelijk. Jeroen was psychotisch, zei amper iets. Ik reed naar huis en dacht: fuck man, waar gaat dit naartoe?

“Maar kijk nu. Vijftien jaar later is hij is een gevierd acteur, heb ik een bedrijfje (aap media) en lanceren we binnenkort een videoclip bij ‘Beestje’, een song van de nieuwe plaat die die duistere periode beschrijft.

“De band met onze ouders is nu goed. Een tijd geleden voer ik met mijn vader met een oude boot van Duitsland naar Oslo. Intens, en schoon. Met moeder gaat het prima, en Jeroen heeft het geluk kennelijk gevonden. Had je me dit vijftien jaar geleden gezegd, ik had je voor gek verklaard.”

Jeroen

“Het is simpel: zonder mijn broer zat ik hier niet. Steven is mijn beste maat. Aan hem heb ik ontzettend veel te danken. Steven is jonger dan ik, maar misschien wel volwassener. Hij is slim, introvert, vindt de juiste beelden bij de teksten. Die zijn autobiografisch, inderdaad, maar niet alles waarover ik rap is op míjn leven gebaseerd. Vaak speelt ook Stevens gevoelswereld daar een rol in.

“Het tekstuele heeft mijn vader me bijgebracht, net als de liefde voor het podium. Ik zag als kind Jan Decleir en Peter Van Den Begin van dichtbij spelen. Ik hoorde de teksten van Tsjechov, Molière, Shakespeare, Arthur Miller en Eugene O’Neill en onbewust hebben die een gevoel voor schrijven, vertellen en rijmen in me aangewakkerd. Vader nam ons als kind ook mee naar optredens van Prince. ’s Anderendaags was er niemand op school die ons geloofde.

“Overigens: Steven en ik animeerden soms de bejaarden in het tehuis waar mijn moeder werkte. Ik trad op als Prince en maakte als 11-jarige schunnige bewegingen voor een zaal vol senioren. Top-amusement.

“Ik ben mijn ouders dankbaar voor die culturele bagage. Lang keek ik naar mijn vader op. Nooit vergeet ik hoe rijen mensen aanschoven voor Wilde Lea en De meeuw. Mijn vader werd enorm populair, maar als tiener kwam de vadermoord steeds dichterbij. Het moment dat ik inzag dat hij ook maar een mens is. 

“Zo’n vadermoord is nodig om op een dag je eigen defecten te aanvaarden. ‘Pa’, een van de eerste nummers van Kramer, is een ode én een afrekening. (‘’t kon mij niet schelen dat ge waart vertrokken. ’t Was thuis niet meer kil en ik voelde me verlost’). ‘Pa’ is eigenlijk gebaseerd op de ervaringen van Steven, die vroeger voetbalde (‘Pa, pa, word eens wakker man. De ijskast is leeg, ik heb geen geld voor de tram. Als ik te laat kom zet de trainer mij weer op de bank’). Ik heb niet getwijfeld om dat nummer uit te brengen. Het is hard (‘We wilden een beetje liefde maar we waren een hinder’), maar ook schoon (‘Ik weet dat het allemaal ook niet simpel was voor u’). Mijn vader weet dat.

“Als Kramer kan ik nu mijn ei kwijt. Als acteur ook, maar Kramer is een-op-een. Ik kan de luisteraar of toeschouwer aankijken, het gewoon zéggen, en dat voelt goed. Ik had als jongere een erg hoog fuck-yougehalte. Ik zou me aan niets of niemand conformeren en deed mijn goesting. Ik was ook erg nieuwsgierig, op het extreme af, en sloeg een nietje door mijn vinger. Gewoon, om dat eens te proberen. Ik klom als kind over de balustrade van een brug, op zoek naar kicks. Ik ontspoorde dan ook heel snel. Ik zag een documentaire over The Doors, hoorde Jim Morrison drugs verheerlijken en ik wilde dat uitproberen. Sid Vicious was lang een van mijn helden. Dat zegt genoeg.

“Die periode heb ik al lang geleden afgesloten. Sinds ik vader ben van twee dochters ervaar ik ook een enorm gevoel van geluk. De relatie met mijn vader is goed, die met mijn moeder is goed, het werk loopt lekker en Kramer helpt om het verleden te plaatsen. De puzzel klopt. Alsnog.”

kramermusic.be