10 bruikbare elementen die het debat tussen Meyrem Almaci en Bart De Wever heeft opgeleverd

Deze 10 bedenkingen maakt Jos Delbeke zich na het klimaatdebat tussen Almaci en De Wever in "Terzake":

1. Er is nu een brede consensus dat klimaatwijziging reëel en door de mens veroorzaakt is, ook al kunnen er verschillen zijn over belangrijke details. Het woord "apocalyps" is niet meer gevallen. Dat is een belangrijke realisatie van de acties van de voorbije weken.

2. Het energievraagstuk staat centraal in de klimaatactie. Een van de cruciale punten van meningsverschil gaat over kernenergie. Nu Bart De Wever evenmin een business case ziet voor nieuwe kerncentrales nu en in de nabije toekomst, is die piste politiek verlaten. 

3. De vraag gaat enkel nog over de kernuitstap, die met tegenzin door de N-VA in het regeringsakkoord werd herbevestigd. Bart De Wever komt daar nu op terug, maar benadrukt dat het gaat over de 2 recentste centrales, namelijk Doel4 en Tihange3. Over het sluiten van de 5 andere kerncentrales is er dus geen discussie meer (hoewel een kleine opening werd gehouden voor Tihange1). 

4. Beiden zijn het eens dat meer hernieuwbare energie nodig is, maar verschillen van mening hoe voluntaristisch men daarin kan zijn. Wel zijn beiden het eens dat er een beleid moet zijn dat de consument en de energieverbruiker elektriciteit aanbiedt aan een "redelijke" prijs. 

5. Beiden zijn het eens dat meer gascentrales nodig zijn. Over hoeveel precies, zijn ze het oneens, want die vraag hangt samen met de beslissing over Doel4/Tihange3.

6. Beiden zijn het eens over de rol van innovatie die moet worden gestimuleerd, maar zijn vaag over welke innovatie en hoe die bereikt wordt. Werden genoemd: CCS (Carbon Capture and Storage), CCU (Carbon Capture and Use), industriële grootverbruikers zoals in chemie (de nieuwe investering in de Antwerpse haven), en natuurlijk hernieuwbare energie. Ik zou toevoegen: belangrijke industriële producten zoals staal, non-ferro, cement en batterijtechnologie. België heeft veel capaciteit en know-how op dit vlak, die beter en massaler kunnen worden benut. 

7. Beiden hebben politieke retoriek over het "verspilde" geld, volgens de N-VA aan hernieuwbare energie, volgens Groen aan kernenergie. Dat is weinig relevant. De vraag is hoe we vooruitgaan, gegeven de huidige economische voorwaarden: hernieuwbare energie is nu veel goedkoper, nucleaire installaties moeten nog veilig worden afgebroken (is dat in de prijs van elektriciteit helemaal ingerekend? Heeft Electrabel/Engie voldoende reserves?), investeerders hebben een stabiel klimaat nodig. 

8. Beiden zijn het eens over het transportprobleem en over het betaalbaar houden van de omslag. De elektrische auto is nu nog duur, en niet voor iedereen haalbaar. Juist. Maar de verschuiving is geen "alles of niets" debat. Belangrijk is dat een kwart of een derde van de nieuwe wagens tegen 2025 elektrisch kunnen zijn. De discussie over bedrijfswagens en fiscale stimuli passen in dit plaatje. Ook beter openbaar vervoer en nieuwe infrastructuur blijven op de agenda. Dezelfde geleidelijkheid is toepasbaar op het isoleren van huizen, of energie-efficiënte uitgaven.  

9. Bart De Wever benadrukt terecht dat alle opties eens moeten worden doorgerekend. We hebben een uitstekend Planbureau, waar wachten we op? 

10. Mijn conclusie: de klimaatbetogers en -spijbelaars hebben een nuttige politiek aangezwengeld over wat de volgende regering op de agenda moet zetten. Als die discussie verder wordt uitgediept in de volgende 100 dagen, staat niets het maken van klimaatvriendelijke langetermijnkeuzes tijdens de regeringsvorming in de weg.

Bekijk het volledige debat tussen Almaci en De Wever in "Terzake" van afgelopen vrijdag: