Open Vld steunt klimaatwet niet: “Groen voorstel = te veel overheid”

Specialisten op het vlak van onder meer milieurecht, grondwettelijk recht en publiek recht van de UGent, UHasselt, UCLouvain en de Université Saint-Louis staken de koppen bij elkaar om een ‘bijzondere klimaatwet’ uit te schrijven. Die academische oefening moet ervoor zorgen dat het Belgische klimaatbeleid op een duidelijkere en ambitieuzere manier gevoerd kan worden dan nu het geval is. 

De tekst werd vorige vrijdag voorgesteld. Ecolo en Groen hebben de tekst in een wetsvoorstel gegoten en ingediend in de Kamer. De groenen willen de wettekst nog voor de verkiezingen van mei goedgekeurd zien in het parlement. Vandaag kregen ze de steun van andere oppositiepartijen, maar -opvallend- ook van meerderheidspartij MR. 

"De MR verwelkomt deze tekst en wil actief deel uitmaken van het debat in de Kamer", zegt voorzitter Olivier Chastel. "In de verkiezingsprogramma's zullen we binnenkort onze ambitieuze voorstellen op vlak van energie, klimaat en betere mobiliteit onthullen.”

“Minder woorden, meer daden”
Hun Vlaamse collega’s van Open Vld steunen het voorstel echter niet. “Klimaatafspraken nakomen? Ja. Met maatregelen die werken, een businessmodel zodat iedereen meekan, meer innovatie en wetenschap. Via de Senaat? Nee. Met een nieuwe instelling? Aub staatsvermindering. Groen voorstel = te veel overheid. Minder woorden. Meer daden”, reageerde Rutten in een tweet.

Voor Open Vld komt het er in eerste instantie op aan dat de bestaande Belgische en Europese klimaatdoelstellingen gehaald worden. “Wij staan daar volledig achter. We moeten die doelstellingen halen. We moeten nu vooral maatregelen nemen die een impact hebben om over de lat te springen.” Open Vld wil echter geen tijd verliezen met “de oprichting van nog meer overheidsinstellingen of de reanimatie van de Senaat”.

De Vlaamse liberalen beklemtonen tot slot dat de politiek verantwoordelijk moet blijven voor het gevoerde beleid en verantwoording moet afleggen aan de kiezer. “We kunnen dit niet uitbesteden aan experts alleen.”

Ook de Parti Populaire (PP) verwerpt het voorstel. “Het gaat om een collectieve hysterie van een deel van de politieke klasse en bepaalde hooggeplaatsten. De doelstellingen zijn onrealistisch en onbetaalbaar”, klinkt het bij voorzitter Michaël Modrikamen. “Het is onaanvaardbaar dat een regering in lopende zaken overhaast en uit emotie ons land voor decennia zou engageren.”

Eerder lieten de Franstalige oppositiepartijen cdH, PS en DéFI weten wel te willen verder werken op de tekst. De Franstalige socialisten pleiten voor de oprichting van een bijzondere commissie Klimaat in de Kamer, de groenen wijzen er echter op dat er al een commissie Klimaat en Duurzame Ontwikkeling bestaat. De PS wil dan weer een werkgroep oprichten waarbinnen de academici, wetenschappers en specialisten grondwettelijk recht gehoord moeten worden.

Ook de Vlaamse socialisten zijn bereid om de wet mee te ondertekenen, maar willen wel nog enkele “ambitieuzere aanpassingen” aan de tekst. Het gaat onder meer om de afbouw van de uitstoot van broeikasgassen: in de klimaatwet is sprake van een vermindering met 95 procent tegen 2050, sp.a wil dat naar 100 procent opdrijven. Daarnaast willen de socialisten ook verder gaan in transparantie. “Het moet voor de burgers duidelijk zijn wie wat in het parlement tegenhoudt en wie wat verdedigt”, vindt voorzitter John Crombez. “Ik veronderstel dat de rest daar wel in zal willen meegaan.”

“Tijd om kleur te bekennen”
De oprichting van een bijzondere commissie Klimaat in de Kamer “is een mogelijkheid” voor Crombez. “Maar mijn vraag is vooral dat alle partijen de hoogdringendheid van het debat erkennen. Het is tijd om kleur te bekennen: voor de verkiezingen moet er duidelijkheid komen over de standpunten rond klimaat.” 

Hedebouw (PVDA) is het daar helemaal mee eens. “Door hun ongelooflijke mobilisatie hebben de jongeren de politieke wereld verplicht aandacht te besteden aan de klimaatuitdagingen. Het beleid daaromtrent moet hand in hand gaan met sociale rechtvaardigheid. Er kan geen sprake zijn van werknemers te laten betalen voor de ecologische transitie door middel van co2-taksen of kilometerheffingen.”

Met de partijen Groen, Ecolo, MR, PS, sp.a, cdH en DéFI heeft de tekst op dit moment al een theoretische meerderheid van 79 zetels op 150 in de Kamer. 

De klimaatwet heeft vooral tot doel alle neuzen in dezelfde richting te krijgen. Daarom is in de wet bijvoorbeeld de oprichting ingeschreven van een ‘Permanent Onafhankelijk Expertencomité’. Dat moet op basis van wetenschappelijke expertise op eigen initiatief én op aanvraag beleidsvoorstellen formuleren voor zowel het federale niveau als de gemeenschappen en gewesten.

Daarnaast worden in de wet nog drie andere instellingen opgericht: een interministeriële klimaatconferentie die de bevoegde ministers van de gewesten, gemeenschappen en het federale niveau samenbrengt; een interfederaal klimaatagentschap dat onder meer belast is met het opstellen van klimaat- en energieplannen; en een interparlementaire klimaatcommissie, die zorgt voor permanent overleg op parlementair niveau.

Klimaatdag
Ook wordt in de voorgestelde wet een jaarlijkse ‘klimaatdag’ ingevoerd, waarop alle regeringen verplicht worden om voor hun parlement verantwoording af te leggen over het gevoerde klimaatbeleid. “Het wordt een soort van ‘State of the Union’ voor het klimaat”, zegt Mathias El Berhoumi (USL-B).

“Het huidige kader is onvoldoende om de klimaatuitdagingen aan te pakken”, legt Delphine Misonne (USL-B) de nood aan een bijzondere klimaatwet uit. “Er ontbreekt een motor om ons de richting uit te laten gaan die volgens wetenschappers nodig is. Vandaar de behoefte aan een bijzondere wet, die een visie uitzet op lange termijn en zorgt voor een coördinatie op verschillende niveaus.”